Πρόσφατα η Πολιτεία θέσπισε νόμο για την «τακτοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών» για να λύσει το μεγάλο πρόβλημα της πληθώρας των πολεοδομικών και κατασκευαστικών αυθαιρεσιών στη χώρα μας. Δυστυχώς, εκτός από τα θετικά του στοιχεία, ο νόμος περιέχει διατάξεις οι οποίες θα δημιουργήσουν σειρά προβλημάτων με δυσάρεστα αποτελέσματα για τους πολίτες.

Θα αναφερθώ στην πλέον «ατυχή» διάταξη και τις, κατά τη γνώμη μου, δυσμενείς συνέπειες τόσο για τον ιδιοκτήτη του αυθαιρέτου όσο και για το μηχανικό που διενεργεί τον έλεγχο:

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Σύμφωνα με το νόμο, για κτήρια με χρήση κατοικίας ή τουριστικού καταλύματος τα οποία περιλαμβάνουν αυθαίρετη κατασκευή, πρέπει να υποβάλλονται: συμπληρωμένο δελτίο ελέγχου δομικής τρωτότητας του φέροντα οργανισμού, συνοδευόμενο από αναλυτική τεχνική έκθεση αρμόδιου μηχανικού και φωτογραφίες.

Η τεχνική έκθεση θα βασίζεται σε μακροσκοπικό οπτικό έλεγχο, που θα περιγράφει το σύστημα του φέροντος οργανισμού, καθώς και τυχόν εμφανείς βλάβες.

Από τη διατύπωση του παραπάνω άρθρου προκύπτουν τα ακόλουθα ερωτήματα-προβληματισμοί:

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

α. Μέχρι σήμερα, για την έκδοση οικοδομικής άδειας για υπάρχουσα κατασκευή απαιτείται έκθεση αυτοψίας που υπογράφουν δύο έμπειροι πολιτικοί μηχανικοί και συνοδεύεται από τεκμηριωμένη μελέτη ελέγχου του κτηρίου. Πώς είναι δυνατόν επομένως να βεβαιώνει με οπτικό έλεγχο ένας μηχανικός ότι δεν υπάρχει πρόβλημα σχετικά με την αντισεισμική-στατική επάρκεια του κτηρίου και μάλιστα για σοβαρές επεμβάσεις, όπως είναι για παράδειγμα η προσθήκη αυθαιρέτου ορόφου;

β. Η διαδικασία αυτή θα οδηγήσει σε μια σειρά «νομιμοποιήσεων» πολλών οικοδομών στην Ελλάδα, τη χώρα με τη μεγαλύτερη σεισμικότητα στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα ο μεν ιδιοκτήτης να μένει με τη ψευδαίσθηση ότι το κτήριό του έχει ελεγχθεί αντισεισμικά-στατικά και επομένως είναι ασφαλές, ο δε μηχανικός, ο οποίος πραγματοποίησε τη διαδικασία τακτοποίησης, να φέρει την κύρια ευθύνη για οποιαδήποτε αστοχία της κατασκευής προκύψει στο μέλλον.

Δυστυχώς, ο μηχανικός με μόνο τον οπτικό έλεγχο δεν μπορεί να γνωρίζει εάν ένα αυθαίρετο κτίσμα έχει την απαιτούμενη αντοχή. Προφανώς δεν έχει τα απαραίτητα στοιχεία για τη θεμελίωση, τα υποστυλώματα, τις δοκούς, τις πλάκες, την ποιότητα των υλικών της κατασκευής, τους οπλισμούς, κ.λ.π. και επιπλέον δεν έχει κάνει και τους απαιτούμενους στοιχειώδεις υπολογισμούς.

Θα συνιστούσα στους συναδέλφους μηχανικούς, και ιδιαίτερα στους νεώτερους, που εκ των πραγμάτων έχουν μικρή πείρα σε θέματα βλαβών και ενισχύσεων, να μην αναλαμβάνουν τη διαδικασία τακτοποίησης υπό τις συνθήκες που ορίζει ο παρών νόμος.

γ. Επισημαίνω ιδιαίτερα ότι ο νόμος δεν αποκλείει ρητά η παραπάνω δήλωση να υπογράφεται και από αρχιτέκτονες, τοπογράφους, μηχανικούς Τ.Ε.Ι. κλπ., οι οποίοι δεν έχουν το νόμιμο δικαίωμα και την απαιτούμενη εκπαίδευση να ελέγχουν την επάρκεια ενός κτηρίου.

Πώς θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που αναμφίβολα θα προκύψουν από το νόμο για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων; Κατά την άποψή μου, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι ίδιες διαδικασίες που ορίζει ο νόμος για τα αυθαίρετα που έχουν κατασκευαστεί σε κτήρια κοινωφελούς χρήσης ή εναλλακτικά να εναρμονιστεί ο νόμος σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ.), ο οποίος από τον Ιανουάριο αποτελεί και νόμο του κράτους.

Με αυτό τον τρόπο και με μικρή χρονική και οικονομική επιβάρυνση, θα μπορούσε να εφαρμοστεί μία τεκμηριωμένη διαδικασία για την αξιολόγηση της αντισεισμικής-στατικής επάρκειας μιας κατασκευής. Όμως με τις δεδομένες οικονομικές συνθήκες και προκειμένου να αποφευχθεί η άμεση οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών, πρέπει να τους δοθεί η δυνατότητα να υποβάλουν εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος τη μελέτη ελέγχου του υπάρχοντος κτηρίου και εάν προκύπτει ότι απαιτούνται επεμβάσεις, να εκτελούνται για να διασφαλιστεί η ασφάλεια των χρηστών του ακινήτου.

Προτρέπω τις Αρχές να φροντίσουν να διορθώσουν τα «κακώς κείμενα» του Νόμου, αποτρέποντας την «αυθαίρετη αξιολόγηση» μεγάλου μέρους των αυθαιρέτων κατασκευών σε σεισμό. Καλώ το Σύλλογο Πολιτικών Μηχανικών να προβεί σε μία επίσημη και διευρυμένη ενημέρωση των πολιτών.

Παραινώ τους ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων να προβαίνουν σε έλεγχο στατικής επάρκειας με τις διαδικασίες που καθορίζονται από το νόμο για τα κτήρια κοινωφελούς χρήσης, καθώς και τους ενδεχόμενους υποψήφιους αγοραστές ή ενοικιαστές να ζητούν τον έλεγχο στατικής επάρκειας πριν προβούν σε οποιαδήποτε δέσμευσή τους για αγορά ή χρήση ενός ακινήτου.

Κων/νος Σπυράκος
Καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών ΕΜΠ
Δ/ντής Εργαστηρίου Αντισεισμικής Τεχνολογίας
www.lee.civil.ntua.gr
cspyrakos@central.ntua.gr

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης