Όλο και πληθαίνουν οι Τούρκοι πολιτικοί πρόσφυγες που ζητούν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ερντογάν, Τούρκοι υπήκοοι εγκαταλείπουν τη χώρα τους και μαζί με τις οικογένειές τους ακολουθούν τον δύσκολο δρόμο της προσφυγιάς.
Πρόκειται, ως επί το πλείστον, για αστικές οικογένειες Τούρκων αντικαθεστωτικών, που λόγω των γεγονότων στην Τουρκία αναζητούν μια καλύτερη ζωή και αιτούνται πολιτικό άσυλο στη χώρα μας. Η ραγδαία αύξηση στις αιτήσεις ασύλου μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα είναι ενδεικτική της κατάστασης στη γείτονα χώρα.
Είναι οικογένειες με δυο, τρία ή περισσότερα παιδιά, μορφωμένοι με ανώτερες σπουδές, δημόσιοι υπάλληλοι, κρατικοί λειτουργοί, δάσκαλοι και αξιωματούχοι. Άλλοι διώκονται για τα πολιτικά τους φρονήματα, για άλλους υπάρχει ο φόβος ότι θα διωχθούν, άλλοι φυλακίστηκαν στην Τουρκία μετά τα γεγονότα και άλλοι διώκονται ή είναι στο στόχαστρο των τουρκικών αρχών ως «γκιουλενιστές». Κάτω από αυτόν τον φόβο και με την ανασφάλεια στη γειτονική χώρα, πήραν τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψουν δουλειά, σπίτι, οικογένεια και φίλους και να αναζητήσουν την ελευθερία τους.
Έρχονται με πλαστικές βάρκες
Το πέρασμα στην Ελλάδα δεν είναι εύκολο. Με ό,τι τρόπο βρουν περνούν τα σύνορα της χώρας μας, είτε με βάρκα από τα θαλάσσια σύνορα είτε από τον ποταμό Έβρο. Μόλις το μεσημέρι της Καθαράς Δευτέρας εντοπίστηκαν στις Οινούσσες 17 Τούρκοι πολίτες που κατέφθασαν στη χώρα μας με πλαστική βάρκα από τη Σμύρνη. Όλοι τους δηλώνουν δάσκαλοι και δημόσιοι υπάλληλοι και σύμφωνα με πληροφορίες ήταν ανάμεσα στους συλληφθέντες του πραξικοπήματος που αφέθησαν ελεύθεροι τον περασμένο Δεκέμβριο. Πρόκειται για 4 γυναίκες, 7 άντρες και 6 παιδιά, που μεταφέρθηκαν στη Χίο για καταγραφή και ταυτοποίηση και αναμένεται να αναχωρήσουν για την Αθήνα, όπου θα εξεταστεί το αίτημά τους για χορήγηση πολιτικού ασύλου.
Η τραγωδία στον Έβρο
Μια βδομάδα νωρίτερα, 2 μικρά παιδιά προσφύγων και η μητέρα τους έχασαν τη ζωή τους στον ποταμό Έβρο στα ελληνοτουρκικά σύνορα, ενώ ο πατέρας αγνοείται. Η βάρκα που μετέφερε 10 πρόσφυγες αναποδογύρισε στην προσπάθειά τους να περάσουν στην περιοχή της Ορεστιάδας. Τα θύματα είναι μια δασκάλα 37 ετών και τα δυο της ανήλικα παιδιά, ηλικίας 11 και 3 ετών. Η δασκάλα είχε εκδιωχθεί από το τουρκικό κράτος λόγω ιδεολογικών φρονημάτων μετά το πραξικόπημα. Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία του επιζώντα από την τραγωδία, του 35χρονου Τούρκου Φατί Γιασάρ.
«Το νερό ήταν παγωμένο σαν βέλος στην καρδιά. Όλα έγιναν αστραπιαία. Δεν μπόρεσα να καταλάβω τι γίνεται. Πέσαμε στο νερό. Ήταν τόσο παγωμένο, λες και ένα βέλος μάς χτυπούσε στις καρδιές. Δεν μπορούσα να κουνηθώ. Ήπια δυο φορές νερό στην προσπάθειά μου να μείνω στην επιφάνεια. Όταν το σκάφος βυθίστηκε, άκουσα μόνο κάποιον να φωνάζει “Αλλάχ!”».
Ραγδαία αύξηση εισροών στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2016 είχαμε 189 αιτήσεις ασύλου από Τούρκους πολιτικούς πρόσφυγες, 1827 αιτήσεις το 2017 και μόνο τον Ιανουάριο του 2018 καταγράφηκαν 122 αιτήματα.
Αντίστοιχα, στη γειτονική χώρα το 2016 καταγράφηκαν 146.713 απολύσεις δημοσίων λειτουργών, ενώ 128.998 πολίτες είναι υπό το καθεστώς κράτησης.
Την ίδια περίοδο χιλιάδες σχολεία, πανεπιστήμια, ιδρύματα και μέσα μαζικής ενημέρωσης έκλεισαν, ενώ περισσότερες από 1000 επιχειρήσεις πέρασαν στον έλεγχο του κράτους.
Πάνω από 350 Τούρκοι πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη
Στη Θεσσαλονίκη, μέχρι σήμερα, περισσότερες από 140 οικογένειες έχουν βρει καταφύγιο προσπαθώντας να ξεφύγουν από τις διώξεις και να ξεκινήσουν μια καινούρια ζωή, με τον αριθμό αυτόν να αυξάνεται.
Μέσω της Υπάτης Αρμοστείας και του προγράμματος ESTIA, οι αιτούντες άσυλο νοικιάζουν σπίτια, τα παιδιά τους πηγαίνουν σχολείο, προσπαθούν να μάθουν την ελληνική και αγγλική γλώσσα και αναζητούν οποιαδήποτε δουλειά για να φροντίσουν τις οικογένειές τους. Σύμφωνα με τη Στέλλα Νάνου, υπεύθυνη επικοινωνίας και ενημέρωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Αθήνα, εδώ και δύο χρόνια υλοποιεί στην Ελλάδα ένα πρόγραμμα στέγασης αιτούντων άσυλο σε διαμερίσματα, όπως και παροχή μιας μηνιαίας βοήθειας μέσω προπληρωμένων καρτών, οικονομική βοήθεια από 150 ευρώ ως 550 ευρώ, ανάλογα με τα άτομα της οικογένειας. Το ενοίκιο και οι λογαριασμοί πληρώνονται μέσα από το χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα ESTIA από την Ευρωπαϊκή Ένωση διαμέσου της Διεύθυνσης Ανθρωπιστικής βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας (DGECHO).
Καταφύγιο η Θεσσαλονίκη
Στη Θεσσαλονίκη οι οικογένειες των Τούρκων προσφύγων διαμένουν σε διαμερίσματα και ζουν με τον φόβο των διώξεων.
Ο Ομάρ (για ευνόητους λόγους δεν αναφέρεται το πραγματικό όνομα) ήρθε στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Σεπτέμβριο. Πέρασε τα σύνορα από τον Έβρο μαζί με τη σύζυγό του και τις τρεις κόρες του, ηλικίας 5, 11 και 13 ετών. «Φτάσαμε ως την Κωνσταντινούπολη και από κει ο διακινητής μάς μετέφερε ως στα σύνορα με αυτοκίνητο. Πληρώσαμε στον διακινητή 11.500 ευρώ για να περάσουμε στην Ελλάδα.
Τα νερά του ποταμού έφταναν ως τους μηρούς, οπότε ήταν πιο εύκολο, χρειάστηκαν 4 λεπτά για διασχίσουμε το ποτάμι. Βγάλαμε τη νύχτα στο βουνό περιμένοντας να ξημερώσει. Κάποια στιγμή φοβηθήκαμε πολύ όταν νιώσαμε την παρουσία μιας αρκούδας. Το πρωί παραδοθήκαμε στην αστυνομία ζητώντας άσυλο και μείναμε 4 μέρες στο κρατητήριο με περίπου άλλα 40 άτομα, ενήλικες και παιδιά». Μαζί τους ήταν ακόμα μια οικογένεια που πλέον είναι στην Αθήνα. Ο Ομάρ ήταν τυχερός, όχι όμως και η Φατιγιέ. «Περάσαμε το ποτάμι σχεδόν νύχτα… Ήμασταν 8 άτομα…. Η Φατιγιέ κρατούσε στα χέρια τον 10 μηνών γιο της, όταν κάποια στιγμή τής έφυγε από τα χέρια… Το μωρό πνίγηκε και η μάνα δεν μπορούσε να φωνάξει γιατί θα μας έπιαναν…» μου περιγράφει ο Χασαν και απομακρύνεται…
Ο Ομάρ μένει σε ένα μικρό διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη. Η γειτονιά αγκάλιασε την οικογένεια και τους βοήθησε με τα έπιπλα και τις οικιακές συσκευές. «Η κυρία Γιώτα μάς έδωσε τα χαλιά, η Σοφία, που τα παιδιά της πηγαίνουν μαζί με τα δικά μου στο σχολείο, μας δίνει ρούχα, ο καναπές είναι από τη γειτόνισσα. Όλοι μάς βοηθούν και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό» μου λέει και κατεβάζει το κεφάλι. Ο Ομάρ εργαζόταν ως φιλόλογος σε σχολείο στην Τουρκία και η σύζυγός του ως δασκάλα. «Φύγαμε από την Τουρκία γιατί θέλουμε να ζήσουμε ελεύθεροι, γιατί θέλω να γίνω το παράδειγμα για τα παιδιά μου» μου περιγράφει με βουρκωμένα μάτια. Τα παιδιά του έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, πηγαίνουν σχολείο, έχουν κάνει παρέες και προσπαθούν να μάθουν στους γονείς τους την ελληνική γλώσσα. Ο 42χρονος Ομάρ ψάχνει μια οποιαδήποτε δουλειά για να συντηρήσει την οικογένειά του. «Προσπαθώ να μάθω τα ελληνικά και τώρα κάνω τα χαρτιά μου για διερμηνέας. Πίσω πλέον στην Τουρκία δεν μπορούμε να γυρίσουμε, εκεί δεν μπορώ να εμπιστευθώ ούτε τους συγγενείς μου. Η ζωή μας ξεκινάει από την αρχή εδώ».
«Θέλουμε να ζήσουμε ελεύθεροι»
Σε μια άλλη γειτονιά της Θεσσαλονίκης (για ευνόητους λόγους δεν αναφέρω περιοχές και αλλάζω τα ονόματα), μένει το τελευταίο δίμηνο ο Αχμέτ με τη σύζυγό του και τα τέσσερα παιδιά του. Ο Αχμέτ, όπως και οι υπόλοιποι πρόσφυγες, μάζεψαν το κομπόδεμά τους για τις πρώτες ανάγκες. Δυστυχώς δεν στάθηκε τυχερός, γιατί η τσάντα με τα χρήματα και τα έγγραφα παρασύρθηκε από τα νερά του ποταμού Έβρου. Στην αρχή είναι διστακτικός και αρνείται να με συναντήσει γιατί φοβάται. « Υπάρχει κόσμος που μας βοηθάει και τους ευχαριστώ όλους. Έπρεπε να φύγουμε πιο νωρίς από την Τουρκία. Εκεί δεν υπάρχει ελευθερία». Ζουν σε ένα διαμέρισμα χωρίς έπιπλα και χωρίς τα στοιχειώδη. Δυο στρώματα είναι στο πάτωμα και ένα μικρό φουρνάκι στην κουζίνα, ενώ παραδίπλα μερικά παιχνίδια των παιδιών.
«Δεν θέλουμε ο κόσμος να μας λυπηθεί, θέλουμε να μας εκτιμήσει. Θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι. Στην Τουρκία σε ένα βράδυ άλλαξαν όλα. Υπάρχει διχασμός ακόμα και μεταξύ των οικογενειών, ο ένας κοιτάζει να προδώσει τον άλλο. Ήρθα στην Ελλάδα και βρήκα κάτι καλό».
Οι διαδικασίες για το πολιτικό άσυλο δεν καθυστερούν πολύ. Μόλις κάποιος υποβάλει την αίτηση, μέσα σε λίγο καιρό γίνεται η πρώτη συνέντευξη και παίρνει την προσωρινή άδεια για παραμονή, η οποία πλέον από το 2016 του δίνει τη δυνατότητα και να εργαστεί.
Η ανταπόκριση των Θεσσαλονικέων είναι πολύ μεγάλη για τους Τούρκους πολιτικούς πρόσφυγες. Η αλληλεγγύη είναι ορατή ακόμα και σε αυτούς που στην αρχή ήταν διστακτικοί. Αν και οι πρόσφυγες ζουν ακόμα με τον φόβο λόγω των πολιτικών τους φρονημάτων, η προσφυγομάνα Θεσσαλονίκη άνοιξε την αγκαλιά της στις κυνηγημένες οικογένειες που αναζητούν το ύψιστο δικαίωμα του ανθρώπου, να ζουν ελεύθεροι.
Η «Λωξάντρα» της Θεσσαλονίκης
Η κυρία Α. είναι η «Λωξάντρα» της Θεσσαλονίκης, που έχει αγκαλιάσει περισσότερες από 50 οικογένειες Τούρκων προσφύγων. Την αποκαλούν «γιαγιά» και είναι ο φύλακας – άγγελός τους σε ό,τι χρειαστούν. Μαζί με μια μικρή ομάδα εθελοντών φροντίζουν για τις βασικές τους ανάγκες, όπως τρόφιμα, ρούχα, ακόμα και για έπιπλα ή οικιακές συσκευές. Η «Λωξάντρα» μιλάει καλά την τουρκική γλώσσα και διατηρεί κατάστημα ανατολικά της Θεσσαλονίκης. Εκεί είναι το σημείο συνάντησης αρκετών, που με τη βοήθεια της «γιαγιάς» και το πείσμα της κατάφεραν να διεκπεραιώσουν διάφορα ζητήματα με τα έγγραφά τους αλλά και να βρουν στήριγμα σε μια πόλη που είναι άγνωστη γι’ αυτούς, αφού δε γνωρίζουν τη γλώσσα, έχουν όμως την επιθυμία να μάθουν την κουλτούρα μας και να ξεκινήσουν μια καινούργια ζωή γι’ αυτούς και τα παιδιά τους.
«Η Α. είναι η “μητέρα” μου», λέει συγκινημένος ο Ομάρ. «Είναι η δασκάλα των παιδιών μου, μας άνοιξε την αγκαλιά της και χάρη σ’ αυτήν σταθήκαμε στα πόδια μας».
«Τα τελευταία 11 χρόνια προσπαθούμε με την ομάδα να βοηθήσουμε οικογένειες της Θεσσαλονίκης που έχουν ανάγκη. Τώρα θα το κάνουμε και για τους Τούρκους πρόσφυγες. Είναι άνθρωποι που βρέθηκαν σε δυσκολία ζητώντας το αυτονόητο, την ελευθερία τους. Η αγκαλιά μας είναι ανοιχτή για όλους» προσθέτει στην ThessNews η κυρία Α.
Οι προϋποθέσεις χορήγησης ασύλου
Το άσυλο είναι η προστασία που δίνεται από ένα κράτος σε άτομα που φεύγουν από τη χώρα τους ή φοβούνται να επιστρέψουν σε αυτήν διότι διώκονται.
Οι προϋποθέσεις χορήγησης ασύλου διέπονται από τη Διεθνή Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων. Αίτηση για άσυλο μπορεί να κάνει κάποιος που έχει φύγει από τη χώρα του και δεν μπορεί να γυρίσει, επειδή φοβάται βάσιμα ότι θα υποστεί δίωξη για έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω λόγους:
-φυλής
-θρησκείας
-εθνικότητας
-συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα
-πολιτικών πεποιθήσεων
Προκειμένου να χορηγηθεί άσυλο σε έναν αιτούντα, θα πρέπει να πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις και τουλάχιστον έναν λόγο δίωξης.
Η ελληνική νομοθεσία υιοθετεί τη Σύμβαση της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων, όπως κάνουν και οι συναφείς Κανονισμοί και οι Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που επίσης αποτελούν νόμο για την Ελλάδα. Η χορήγηση ασύλου δεν αποτελεί πράξη φιλανθρωπίας αλλά υποχρέωση της χώρας με βάση τις διεθνείς συνθήκες και την ελληνική νομοθεσία.
Πηγή: thessnews
