του Κώστα Μπετινάκη

Αναμένεται ανασχεδιασμός της στρατηγικής της Ρωσίας μετά τις προεδρικές εκλογές

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Καθώς πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές στη Ρωσία, η Μόσχα δέχεται μεγάλη πίεση λόγω της ενεργούς συμμετοχής της στον πόλεμο της Συρίας με δεδομένες αρνητικές εξελίξεις. Παρατηρητές επισημαίνουν ότι ήδη η Ρωσία επανεξετάζει τη γενικότερη στρατηγική της.

Σημαντικό ρόλο έπαιξε η συντριβή μεταγωγικού αεροπλάνου, τύπου «ΑΗ-26 Β», στις 6 Μαρτίου, καθώς ετοιμαζόταν να προσγειωθεί στην αεροπορική βάση Χμεϊμίμ στη Συρία, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν έξι μέλη του πληρώματος και 33 άλλοι στρατιωτικοί που επέβαιναν σ’ αυτό.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Λίγη ώρα μετά την καταστροφή ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού έδωσε πλήρη αναφορά στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν για τα πρώτα στοιχεία από το δυστύχημα: Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, το αεροσκάφος κατέπεσε είτε από λάθος του πιλότου είτε από τεχνική βλάβη. Το αεροπλάνο είχε κατασκευασθεί το 1980.

Το δυστύχημα -σύμφωνα με τη Μόσχα- αποτελεί τη μεγαλύτερη ρωσική στρατιωτική απώλεια στη Συρία και σ’ αυτό έχασαν τη ζωή τους ο Ρώσος αντιστράτηγος Βλαντίμιρ Γερεμέγεφ, ένας συνταγματάρχης, έξι ταγματάρχες, δύο λοχαγοί και 29 κατώτεροι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί.

Όπως αναμενόταν από τα δυτικά Μέσα, οι τζιχαντιστές της Jaish al-Islam «ανέλαβαν την ευθύνη της κατάρριψης» του ρωσικού μεταγωγικού αεροσκάφους, υποστηρίζοντας ότι «έβαλαν εναντίον του καθώς ετοιμαζόταν να προσγειωθεί». Στην ανακοίνωσή τους ισχυρίζονται πως «επρόκειτο για αντίποινα για την υποστήριξη που παρέχεται από τους Ρώσους στις επιχειρήσεις του συριακού στρατού για την ανακατάληψη της ανατολικής Γούτα».

Η ερευνητική ανεξάρτητη «Ομάδα Ελέγχου της Σύγκρουσης» που εδρεύει στη Μόσχα απορρίπτει το ενδεχόμενο, υποστηρίζοντας πως η ανακοίνωση των τζιχαντιστών δεν περιέχει αληθοφανή στοιχεία και ότι αναμεταδόθηκε μόνον από μία εφημερίδα, την «Ad-Diyar» του Λιβάνου, χωρίς να εμφανισθεί σε κάποιο από τα Μέσα της «Jaish al-Islam», η οποία σημειώνεται ότι ελάχιστη παρουσία διαθέτει στην περιοχή.

Την ημέρα που έγινε το αεροπορικό δυστύχημα ο αρχηγός του ρωσικού Επιτελείου, στρατηγός Βαλέρι Γκερασίμοφ, βρισκόταν στην αεροπορική βάση Χμεϊμίμ, χωρίς να έχουν γίνει γνωστοί οι λόγοι της επίσκεψής του στη Συρία, η οποία, αν δεν γινόταν η τραγωδία, ίσως να μην είχε ανακοινωθεί.

Σύμφωνα με παρατηρητές, η επίσκεψη αυτή σε τόσο κρίσιμη στιγμή δείχνει πως η Μόσχα προετοιμάζει κάποιους απαραίτητους μετασχηματισμούς στη στρατιωτική της τακτική, οι οποίοι αναμένεται να φανούν στα πεδία της μάχης.

Λίγο μετά τη γνωστοποίηση του δυστυχήματος, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Πούτιν.

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου του Κρεμλίνου, ο Ερντογάν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του και πληροφόρησε τον Ρώσο πρόεδρο για τις εξελίξεις της τουρκικής επιχείρησης στο Αφρίν. Οι δυο τους εξέτασαν επίσης και τις εξελίξεις στο μέτωπο της ανατολικής Γούτα.

To δυστύχημα αποτελεί την τελευταία εξέλιξη σε σειρά γεγονότων που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν «κακή τύχη» στη ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Συρία. Σε συνδυασμό μάλιστα με τις αμερικανικές πιέσεις για όσα συμβαίνουν στην ανατολική Γούτα, με τις ΗΠΑ να απειλούν με ενδεχόμενο νέου πλήγματος εναντίον των θέσεων του κυβερνητικού συριακού στρατού, λόγω των καταγγελιών από τα δυτικά Μέσα για χρήση χημικών όπλων.

Λίγες μόνον ημέρες πριν από τη διεξαγωγή των ρωσικών εκλογών, παρόμοιες κινήσεις αποδίδονται, κυρίως από ορισμένους σχολιαστές, σε «αμερικανικές προσπάθειες να θέσουν τον Πούτιν στο μάτι του κυκλώνα». Κι όλα αυτά με δεδομένη την ανησυχία της Μόσχας να τεθούν σε κίνδυνο οι ρωσικές προσπάθειες στη Συρία.

Σε δηλώσεις του στο Al-Monitor, αξιωματούχος του Κρεμλίνου, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, υποστήριξε πως «υπάρχει ξεκάθαρη προσπάθεια από τις ΗΠΑ να επιδιώκουν να καταστήσουν τα πράγματα περισσότερο πολύπλοκα για τη Ρωσία, μετά την αμερικανική αποτυχία να στηρίξει τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες στην ανατροπή του Άσαντ».

Αλλά και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ νωρίτερα, εκφράζοντας παρόμοιες ανησυχίες, είχε υποστηρίξει: «Οι ΗΠΑ και οι άλλες δυτικές δυνάμεις δείχνουν να θέλουν να σβήσουν τα γεγονότα, χρησιμοποιώντας την Jabhat Fatah al-Sham κι άλλες ριζοσπαστικές ομάδες, συνεχίζοντας την προσπάθεια ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ».

Πάντως, αναγνωρίζεται τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Ρωσία η ανάγκη να υπάρχει περισσότερο συχνή επικοινωνία για παρόμοια ζητήματα. Σε μία από τις πιο πρόσφατες συναντήσεις τους με τον Αμερικανό πρέσβη στη Μόσχα Jon Huntsman, ο αρχηγός του ρωσικού Επιτελείου στρατηγός Βαλέρι Γκερασίμοφ και ο υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ τόνισαν πως «το χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο χώρες απαιτεί οι επαφές να εντατικοποιηθούν». Πάντως, οι ως τώρα επαφές κάθε άλλο παρά ικανοποιούν τις ανησυχίες της Μόσχας.

Υπάρχουν, επίσης, πληροφορίες πως το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει σχέδιο εφαρμογής «γκρι ζώνης», κάτι ανάλογο της εποχής του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στις περιοχές όπου εφαρμόζεται η ειρήνευση και στα πεδία των μαχών.

Σε διπλωματικό επίπεδο, τις τελευταίες εβδομάδες η Ρωσία εξακολουθεί να εμπλέκει την Τουρκία και το Ιράν, δυνάμεις που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία της Αστάνα για το συριακό πρόβλημα. Στις 6 Μαρτίου αντιπρόσωποι των τριών χωρών είχαν διαβουλεύσεις στη Ρωσία με τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ για τη Συρία Staffan de Mistura. Η ρωσική αντιπροσωπεία είχε επικεφαλής τον Sergey Vershinin, διευθυντή του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Είναι ο ίδιος που είχε συντονίσει τις αποφάσεις που είχαν ληφθεί στη διάσκεψη που είχε γίνει στο Σότσι τον Ιανουάριο.

Με το Ιράν να διατηρεί χαμηλό προφίλ στις διαδικασίες στη Συρία, αναμένονται τα αποτελέσματα από το ταξίδι του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου στη Ρωσία (12-14 Μαρτίου) μετά τις συναντήσεις που είχαν στις 8-9 Μαρτίου στην Ουάσινγκτον Τούρκοι αξιωματούχοι με παράγοντες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Ο Ερντογάν μπορεί να δέχεται τις επικρίσεις των παρατηρητών για τη στρατηγική που εφαρμόζει στη Συρία, αλλά η Άγκυρα παραμένει αποφασιστικής σημασίας παράγοντας τόσο για τη Ρωσία όσο και για τις ΗΠΑ.

Θα ακολουθήσει ταξίδι Τσαβούσογλου στο Καζακστάν, για νέα συνάντηση των τριών χωρών του Συμφώνου των εγγυητριών δυνάμεων στην Αστάνα, με τη συμμετοχή του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Λαβρόφ και του Ιρανού Zarif.

Όπως επισημαίνουν σχολιαστές, σε κάθε περίπτωση η Τουρκία επιδιώκει να μπερδέψει τόσο στις ΗΠΑ όσο και τη Ρωσία προκειμένου να αποκομίσει κέρδη για τα δικά της συμφέροντα.

Στο μπερδεμένο κουβάρι της Συρίας οι ανατροπές είναι αλλεπάλληλες, αλλά σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις τα πράγματα δεν βαίνουν ευνοϊκά για τη Ρωσία.

Για τους σχολιαστές, αναμένεται ανασχεδιασμός στη ρωσική στρατηγική στη Συρία, μετά τις προεδρικές εκλογές της 18ης Μαρτίου.

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης