Τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, η Ισπανία, η Νορβηγία, η Δανία και η Ελβετία, προστέθηκαν στον κατάλογο των χωρών που ανακοίνωσαν πως θα υποστηρίξουν το αίτημα της Παλαιστίνης να αναγνωριστεί ως «κράτος μη μέλος-παρατηρητή» του ΟΗΕ. Η σχετική ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα πραγματοποιηθεί αύριο και το αίτημα αναμένεται να εγκριθεί.
«Η Ισπανία θα ψηφίσει “ναι” στο παλαιστινιακό αίτημα, μένοντας πιστή στην ιστορία της και γιατί πιστεύουμε πως αυτή είναι η πιο κατάλληλη λύση για να προσεγγίσουμε την ειρήνη» τόνισε ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών, Χοσέ Μανουέλ Γκαρσία Μαργκάλο. Η ελβετική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως «η αλλαγή καθεστώτος θα επαναφέρει στο προσκήνιο τη λύση των δύο κρατών, με την προοπτική των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας, Έσπεν Μπαρτ Άιντε, δήλωσε πως η εξέλιξη αυτή θα δώσει νέα ώθηση στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Το καθεστώς κράτους παρατηρητή στον ΟΗΕ θα προσφέρει στους Παλαιστινίους, εκτός από μια μεγάλη διπλωματική νίκη, το μέσο για να αποκτήσουν πρόσβαση στις υπηρεσίες του ΟΗΕ και κυρίως στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), ώστε να διεξάγουν εκεί έναν νομικό ανταρτοπόλεμο εναντίον του Ισραήλ.
Οι Παλαιστίνιοι κινδυνεύουν, αντιθέτως, να χάσουν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια εξαιτίας των οικονομικών αντιποίνων με τα οποία τους απειλούν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Παράλληλα, θα μπορούσαν να προσφύγουν ενώπιον του ΔΠΔ εναντίον του Ισραήλ για την πολιτική εποικισμού που εφαρμόζει στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και στην προσαρτημένη Ανατολική Ιερουσαλήμ, προειδοποίησε την Τρίτη ο Παλαιστίνιος πρέσβης στον ΟΗΕ, Ριγιάντ Μανσούρ. Οι Παλαιστίνιοι έχουν επίσης την πρόθεση να προσφύγουν στο ΔΠΔ, αν αποδειχθεί πως ο Γιάσερ Αραφάτ δηλητηριάστηκε, όπως δήλωσε ο Τάουφικ Τιράουι, ο οποίος προεδρεύει της παλαιστινιακής επιτροπής η οποία ερευνά τον θάνατο του ιστορικού ηγέτη.
Οι Παλαιστίνιοι είναι από το 1974 μια «οντότητα-παρατηρητής» στον ΟΗΕ. Με το καθεστώς αυτό συμμετέχουν στις συνόδους της Γενικής Συνέλευσης και στις διεθνείς διασκέψεις. Αν γίνουν κράτος παρατηρητής, όπως είναι το Βατικανό, θα εξακολουθήσουν να μην έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν στη Γενική Συνέλευση, να μην μπορούν να προτείνουν αποφάσεις, ούτε να θέτουν υποψηφιότητα για αξιώματα στον ΟΗΕ.
Το Ισραήλ, από την πλευρά του, ανησυχεί βαθύτατα για την περίπτωση που οι Παλαιστίνιοι απευθυνθούν στο ΔΠΔ. Η ένταξή της Παλαιστίνης δεν θα είναι εντούτοις αυτόματη, αλλά θα πρέπει να εγκριθεί από τη Συνέλευση των κρατών-μελών, δηλαδή των κρατών που έχουν υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης, που αποτελεί την ιδρυτική συνθήκη του ΔΠΔ. Το ΔΠΔ, το οποίο έχει από το 2002 την αρμοδιότητα να δικάζει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, είναι ανεξάρτητο από τον ΟΗΕ, παρόλο που συνεργάζεται μαζί του. Ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ είναι μέλη του.
Αν γίνει «κράτος-παρατηρητής», η Παλαιστίνη θα μπορεί επίσης να υπογράψει συμβάσεις του ΟΗΕ για τα κοινωνικά ή πολιτικά δικαιώματα, να συμμετάσχει σε συνθήκες ανοικτές στα κράτη και να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ, στο οποίο επίσης δεν μπορούν να προσφύγουν παρά κράτη. Όμως, αυτό το νέο διεθνές καθεστώς έχει ένα τίμημα. Το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως, αν η απόφαση περάσει, δεν θα πρέπει «να λογαριάζει κανείς σε μια θετική απάντηση του Κογκρέσου» όσον αφορά στην αποδέσμευση 200 εκατ. δολαρίων βοήθειας που έχει υποσχεθεί η Ουάσινγκτον στην Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία αντιμετωπίζει τη χειρότερη δημοσιονομική κρίση από τη δημιουργία της, το 1993.
Η Ουάσινγκτον σταμάτησε επίσης όλες τις χρηματοδοτήσεις προς την UNESCO, όταν η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ έκανε δεκτή την Παλαιστίνη, τον Οκτώβριο του 2011. Η αμερικανική νομοθεσία απαγορεύει τη χρηματοδότηση οποιασδήποτε εξειδικευμένης υπηρεσίας του ΟΗΕ δέχεται τους Παλαιστίνιους ως πλήρες μέλος.
Επιμέλεια: Μάριος Μπουμπής
