Έχουν περάσει 14 χρόνια, από τότε που χώρες των δυτικών Βαλκανίων είχαν λάβει επιβεβαιώσεις ότι προετοιμάζεται η είσοδός τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σήμερα οι ελπίδες τους αυτές σβήνουν, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η επιρροή στην περιοχή της Ρωσίας και της Τουρκίας. Όπως επισημαίνει σε άρθρο του το SPIEGEL ONLINE, «επακόλουθο είναι να επανέρχεται και η παλαιά εθνικιστική ρητορική».
Ο πρόεδρος του Κοσόβου (όπως έχει επικρατήσει να λέγεται το Κοσσυφοπέδιο), Hashim Thaci ανήγγειλε τον Απρίλιο τη δημιουργία κοινού αλβανικου κράτους για όλους τους Αλβανούς στα δυτικά Βαλκάνια, αλλά έπειτα είπε πως η δήλωσή του «παρερμηνεύθηκε».
«Η μόνη απειλή είναι πως η ΕΕ θα φτάσει πολύ αργά στην περιοχή, αφήνοντας έτσι χώρο σε άλλους στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ριζοσπάστες ισλαμιστές» αναφέρει το δημοσίευμα.
Ο Hashim Thaci είναι από τα ιδρυτικά στελέχη του UCK με πολλές «αμαρτίες» στον «πόλεμο της ανεξαρτησίας» οπότε δρούσε με το κωδικό όνομα Gjarpri, (στα αλβανικά το φίδι επειδή δεν άφηνε ίχνη πίσω του). Είναι πρόεδρος του Κοσόβου από το 2016 και τώρα ετοιμάζεται να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σ΄ ένα από τα πρωτοπαλίκαρά του.
Εξακολουθεί όμως να εκκρεμεί εναντίον του δικαστική διαδικασία για εγκλήματα πολέμου στο ειδικό δικαστήριο της Χάγης. Ο ίδιος διακηρύσσει πως «ο σημερινός Thaci δεν έχει σχέση με τις κατηγορίες της γερμανικής αντικατασκοπίας ότι ήταν επικεφαλής εγκληματικής οργάνωσης με δράση σε όλο το Κόσοβο».
Ο 48χρονος Ramush Haradinaj, (αλλιώς Smajl), που φιλοδοξεί να γίνει πρωθυπουργός του Κοσόβου διαθέτει ένα μεγάλο ποινικό φάκελο και βρίσκεται αντιμέτωπος με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για 37 εγκληματικές πράξεις που έχει διενεργήσει στην πρώην Γιουγκοσλαβία, στις οποίες περιλαμβάνονται βασανιστήρια και δολοφονίες.
Οι κατηγορίες τον ακολουθούν από την δεκαετία του 1990 όταν ήταν από τα μάχιμα διοικητικά στελέχη του Απελευθερωτικού Στρατού Κοσόβου (UÇK) πολεμώντας του Σέρβους.
Το δικαστήριο δεν έχει καταδικάσει τον Haradinaj, επειδή υπήρξαν μάρτυρες που αρνήθηκαν να καταθέσουν την τελευταία στιγμή, ή σε μερικές περιπτώσεις βρήκαν ξαφνικό θάνατο…
Η αστυνομία του ΟΗΕ στο Κόσοβο, έχει κατηγορήσει τον βετεράνο του UÇK ότι είναι αναμειγμένος σε εμπόριο κοκαΐνης, ενώ η γερμανική αντικατασκοπία BND, τον περιγράφει σε ανάλυσή της το 2005 ως «επικεφαλής ομάδας που είναι αναμειγμένη σε όλο το φάσμα των εγκληματικών δραστηριοτήτων στην περιοχή».
Παρά τις κατηγορίες εναντίον του, η εκλογική συμμαχία του που αποτελείται από πρώην μαχητές του UÇK κατόρθωσε να επικρατήσει στις αρχές του μήνα στις κοινοβουλευτικές εκλογές με 34% των ψήφων και τώρα αναμένεται να σχηματίσει κυβέρνηση.
Δέκα χρόνια μετά
Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τότε που το Κοσσυφοπέδιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από την Σερβία. Αλλά η πλειοψηφία του πληθυσμού του που είναι Αλβανοί, θεωρούν τους εαυτούς τους αποπαίδια της Ευρώπης.
Πέντε χώρες – μέλη της ΕΕ και άλλες 75 του ΟΗΕ δεν έχουν αναγνωρίσει επίσημα το κράτος του Κοσόβου. Και είναι η μόνη χώρα δυτικά της Λευκορωσίας οι κάτοικοι της οποίας χρειάζονται βίζα για να ταξιδέψουν στην ΕΕ.
Τα νέα από την πρωτεύουσα του μικροσκοπικού κράτους Πριστίνα, αντικατοπτρίζουν την ατμόσφαιρα που επικρατεί στα δυτικά Βαλκάνια, αυτές τις ημέρες.
Το Κόσοβο, η πΓδΜ και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη που κάποτε ήταν μέλη της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας περιμένουν χρόνια τώρα να καταστούν μέλη της ΕΕ, αλλά τουλάχιστον τα στοιχεία του 2017 δείχνουν πως παραμένουν ξεχασμένα.
Οι κραυγές για «μεγαλύτερη Αλβανία», τόσο από τα Τίρανα, όσο και την Πριστίνα, δείχνουν πόσο έχει αυξηθεί η ένταση και ο εθνικισμός στην περιοχή.
Τόσο στο Κόσοβο, όσο και τη Σερβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την πΓδΜ το Μαυροβούνιο (που κατόρθωσε πρόσφατα να ενταχθεί κι αυτό στο ΝΑΤΟ) και την Αλβανία, στη διάσκεψη της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη το 2003, είχαν δημιουργηθεί αισιόδοξες προοπτικές.
Προοπτικές οι οποίες όμως ξεχάστηκαν. Ήρθαν μετά τα οικονομικά προβλήματα και πιο πρόσφατα το Brexit. Έτσι, τα Βαλκάνια, μια περιοχή που έχει προκαλέσει ουκ ολίγες κρίσεις στην Ευρώπη, ξαναπερνούν σε απειλητική ατμόσφαιρα.
Πληροφορίες από SPIEGEL
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
