Ανταπόκριση από Στρασβούργο- Νίκος Ρούσσης
Παρά την τεράστια σημασία του, για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε. και των χωρών-μελών της, ουδείς ασχολήθηκε στην Ευρώπη με το ψήφισμα που ενέκρινε η Ολομέλεια της Ευρωβουλής, στις 14 Φλεβάρη, για τη δημιουργία ενός νομοθετικού «πέπλου προστασίας» των ερευνητών δημοσιογράφων, αλλά και των κοινοτικών και κρατικών υπαλλήλων, που προβαίνουν σε τεκμηριωμένες καταγγελίες για κρούσματα διαφθοράς στην Ευρώπη.
Στο ψήφισμα αναγνωρίζεται ότι οι καταγγέλλοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη, τον εντοπισμό και την αναφορά παρατυπιών σε σχέση με δαπάνες που συνδέονται με τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., στη διαπίστωση και δημοσιοποίηση κρουσμάτων διαφθοράς. Παράλληλα, αναγνωρίζεται ότι είναι ζωτικής σημασίας να θεσπιστεί επειγόντως ένα οριζόντιο νομικό πλαίσιο, το οποίο, καθορίζοντας δικαιώματα και υποχρεώσεις, θα προστατεύει τους καταγγέλλοντες σε ολόκληρη την Ε.Ε. καθώς και στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. (προστασία της ανωνυμίας, παροχή νομικής, ψυχολογικής και, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, οικονομικής υποστήριξης, πρόσβαση σε διάφορους διαύλους πληροφοριών, συστήματα ταχείας αντίδρασης κ.λπ.)
Στο ψήφισμα υπογραμμίζεται ότι θα πρέπει η προστασία των καταγγελλόντων να διασφαλιστεί από τον νόμο και να ενισχυθεί σε ολόκληρη την Ε.Ε., αλλά μόνο εφόσον η δράση των καταγγελλόντων αποσκοπεί στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος μέσω καλόπιστων ενεργειών και σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Παράλληλα, οι Αρχές δεν θα πρέπει να περιορίζουν ή να μειώνουν τις δυνατότητες των καταγγελλόντων και των δημοσιογράφων να τεκμηριώνουν και να αποκαλύπτουν παράνομες, αθέμιτες και επιζήμιες πρακτικές, όταν δημοσιοποιούν τις σχετικές πληροφορίες καλόπιστα και για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
Με… πίκρα το ψήφισμα διαπιστώνει ότι η προστασία των καταγγελλόντων δεν έχει πραγματωθεί σε όλα τα κράτη-μέλη, ούτε και εναρμονιστεί, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη κι όταν διακυβεύονται τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να είναι επικίνδυνο, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, για τους καταγγέλλοντες να παρέχουν στο Κοινοβούλιο πληροφορίες σχετικά με παρατυπίες.
Κι’ αυτό διότι, όπως διευκρινίζεται, επειδή ακριβώς οι πολίτες φοβούνται για ό,τι μπορεί να τους συμβεί λόγω της έλλειψης προστασίας και επειδή πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να ληφθεί κανένα μέτρο, οι παρατυπίες αυτές δεν αναφέρονται, με αποτέλεσμα να υπονομεύονται τα οικονομικά συμφέροντα της Ε.Ε.
Όπως, δε, συμπεραίνεται, παρόλο που απαιτείται να διασφαλιστεί ότι θα επιβάλλεται κατάλληλη τιμωρία για κάθε είδους αντίποινα εις βάρος καταγγελλόντων, μέχρι σήμερα η Επιτροπή δεν έχει υποβάλει καμία νομοθετική πρόταση προκειμένου να θεσπίσει ένα ελάχιστο επίπεδο προστασίας για τους Ευρωπαίους καταγγέλλοντες.
Οι καταγγελίες, λέει το ψήφισμα, σχετικά με τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης, συνίστανται στην αποκάλυψη ή αναφορά ατασθαλιών, στις οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται κρούσματα διαφθοράς, απάτης, σύγκρουσης συμφερόντων, φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, διείσδυσης από το οργανωμένο έγκλημα καθώς και ενέργειες για την κάλυψη των παραπάνω.
Υπογραμμίζει, μάλιστα, τον ρόλο της ερευνητικής δημοσιογραφίας και καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η πρότασή της παρέχει στους δημοσιογράφους που δραστηριοποιούνται στην ερευνητική δημοσιογραφία προστασία ίδια με εκείνη που παρέχει στους καταγγέλλοντες!
Στο ψήφισμά του το Ευρωκοινοβούλιο εκφράζει την άποψη ότι, πέρα από την οικονομική ανταμοιβή που προσφέρεται σήμερα στους καταγγέλλοντες (για παράδειγμα ποσοστό επί των επιβληθέντων προστίμων), αυτού του είδους οι οικονομικές ανταμοιβές θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική πηγή εισοδήματος για όσους έχασαν την εργασία τους διότι προέβησαν στις καταγγελίες τους!
