Του Κώστα Μπετινάκη
Την στιγμή που όπως όλα δείχνουν ξανασχεδιάζεται ο χάρτης στη Μέση ανατολή, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, επανέφερε το ζήτημα της προσάρτησης των συριακών υψωμάτων Γκολάν, στη χώρα του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, που έφερε στο φως της δημοσιότητας η εφημερίδα Haaretz, ο Μπινιαμίν Νεταιάου στην συνάντησή του με τον πρόεδρο Ομπάμα στο Λευκό Οίκο, επιδίωξετην συμπαράσταση των ΗΠΑ στην προσάρτηση των Γκολάν, εν όψει και της συριακής κρίσης.
Το ενδεχόμενο της αμερικανικής υποστήριξης στη μονομερή ισραηλινή απόφαση της προσάρτησης των υψωμάτων Γκολάν που χρονολογείται από το 1981 – σημειώνει το δημοσίευμα- ευνοείται τώρα επειδή «δεν υφίσταται λειτουργική συριακή κυβέρνηση». Η ισραηλινή εφημερίδα γράφει επίσης πως «οι συνθήκες ευνοούν μια διαφορετική σκέψη αναφορικά με το μέλλον της σημαντικής αυτής στρατηγικής τοποθεσίας» (για το Ισραήλ).
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ο Νετανιάου εξέφρασε τις αμφιβολίες του στον πρόεδρο Ομπάμα, «κατά πόσο οι ειρηνευτικές συνομιλίες στη Βιέννη ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και άλλες χώρες που έχουν ανάμειξη στο συριακό πρόβλημα θα φέρουν ειρηνευτικό αποτέλεσμα».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επανέλαβε για μια ακόμη φορά στον Αμερικανό πρόεδρο τις «κόκκινες γραμμές» της χώρας του απέναντι ση Συρία.
Χαρακτηριστικό της αδιαφάνειας για το περιεχόμενο που είχαν οι συνομιλίες των δύο ηγετών, ήταν ότι ο πρόεδρος Ομπάμα δεν διευκρίνισε τι απάντηση έδωσε στον Ισραηλινό πρωθυπουργό για το αίτημά του για τα Γκολάν, και ο Νετανιάου δεν έδωσε διευκρινίσεις για το ίδιο θέμα στους δημοσιογράφους.
Χαρακτηριστική ως προς την αοριστία της είναι η δήλωση του προέδρου Ομπάμα μετά τη συνάντηση: «Δεν υπάρχει άλλος ξένος ηγέτης με τον οποίο να είχα τόσο συχνές συναντήσεις». Δήλωση που είναι προφανές ότι έγινε με δεδομένο τις όχι και τόσο αγαστές σχέσεις των δύο ηγετών. Απόδειξη πως δεν δόθηκαν ιδιαίτερα αποκαλυπτικές διευκρινίσεις για το περιχεόμενο των συνομιλιών τους.
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη συνάντηση, ο Νετανιάου υποστήριξε πως οποιαδήποτε διεθνής συμφωνία για το συριακό, «θα πρέπει να λάβει υπόψη της τα ισραηλινά συμφέροντα».
Όπως διευκρίνισε μιλώντας κατόπιν σε ημερίδα του ινστιτούτου American Enterprise, ο Νετανιάου, «το Ισραήλ θα κάνει τα πάντα για να αποτρέψει το Ιράν από το να χρησιμοποιήσει το συριακό έδαφος για να απειλήσει το Ισραήλ».
Το Ισραήλ είχε καταλάβει τα υψώματα Γκολάν στον αραβο-ισραηλινό πόλεμο των «έξι ημερών» του 1967 και τα είχε θέσει υπό «στρατιωτικό έλεγχο». Η Συρία ανεπιτυχώς είχε προσπαθήσει να τα ανακαταλάβει στον πόλεμο του 1973 αλλά με την συνθήκη κατάπαυσης του πυρός ο ΟΗΕ είχε στείλει εκεί «δύναμη κυανόκρανων παρατηρητών στην γραμμή αντιπαράθεσης».
Το 1981, το Ισραήλ ανακοίνωσε την προσάρτηση των υψωμάτων, μονομερή ενέργεια που δεν έτυχε διεθνούς αναγνώρισης. Στη διάρκεια της 35ετίας που ακολούθησε, το Ισραήλ έχει αναγείρει εκεί περισσότερες από 30 συνοικίες Ισραηλινών εποίκων. Από τότε δε που ξέσπασε η συριακή κρίση, το Ισραήλ χρησιμοποίησε τα Γκολάν ως ορμητήριο πέραν «της πράσινης γραμμής» για επιχειρήσεις εναντίον του συριακού εδάφους προφασιζόμενο «αντιτρομοκρατική δράση».
Θυμίζουμε πως στην πρόσφατη συνάντηση που είχε στη Μόσχα ο Νετανιάου με τον πρόεδρο Πούτιν, του είχε πει πως «ο συριακός στρατός είναι πολύ απασχολημένος για την διάσωση της χώρας του, προκειμένου να μπορεί να απειλήσει το Ισραήλ».
Παράνομη και η προσάρτηση της Ιερουσαλήμ
Η ανακίνηση του θέματος των υψωμάτων Γκολάν, επαναφέρει στην επιφάνεια το ξεχασμένο ζήτημα της προσάρτησης της Ιερουσαλήμ.
Η Γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, με την απόφαση 181 (II), στις 29 Νοεμβρίου 1947, είχε επιβάλει «διεθνοποιημένο καθεστώς» στην Ιερουσαλήμ. «Στην πόλη της Ιερουσαλήμ θα εφαρμοσθεί «corpus separatum» κάτω από διεθνές καθεστώς υπό την διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών».
Η θέση αυτή επαναβεβαιώθηκε μετά τον αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1948 με την απόφαση 303(IV) του 1949.
Σε νέα διεθνή αναφορά της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού το νομικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ καθιερώθηκε ως corpus separatum.
Έτσι η Γενική συνέλευση του ΟΗΕ δεν αναγνωρίζει την ισραηλινή ανακήρυξη της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ.
Όπως περιγράφεται και στην General Assembly Resolution 63/30 of 2009, «οποιαδήποτε μονομερής δράση του Ισραήλ ως δύναμη κατοχής, να επιβάλει νόμους και διοίκηση στην Ιερή Πόλη της Ιερουσαλήμ, είναι παράνομη και άκυρη και ουδεμία αξία έχει». Η απόφαση αυτή καλεί το Ισραήλ «να σταματήσει τις παράνομες αυτές και μονομερείς ενέργειες».
