Τον Αύγουστο του 2001 -και έπειτα από 14 χρόνια έρευνα- είχαμε φτάσει στο γλυκό τέλος, για να ακολουθήσει ένα ντελίριο πανηγυρισμών έξω από τα αμερικανικά αρχεία, στο College Ρark της Πολιτείας του Μέριλαντ.
Κρατούσαμε πια στα χέρια μας τον ΧΑΡΤΗ που αναζητούσαμε χρόνια, και ο οποίος -σύμφωνα με πρώην αξιωματούχο της εποχής Κίσιντζερ, που μας βοηθούσε- θα έλυνε όλες τις απορίες μας και θα απαντούσε στα πολλά βασανιστικά ερωτήματα που έχουμε όλοι στην Κύπρο και αρκετοί στην Ελλάδα. Μαζί με τον χάρτη είχαμε καταφέρει να κερδίσουμε με διάφορους τρόπους, πάντα ΝΟΜΙΜΟΥΣ, τη συντριπτική πλειονότητα των εγγράφων του Κίσιντζερ για την Κύπρο, την Ελλάδα, τη Χιλή, το Μπαγκλαντές και το Ανατολικό Τιμόρ.
13 Αυγούστου του 1974: Στα γραφεία της CΙΑ -και σε στενή συνεργασία με το επιτελείο του Κίσιντζερ, συμπεριλαμβανομένου και του νομικού του συμβούλου Χέλμουντ Σόνενφελτ- τα μέλη της ομάδας Βureau of Ιntelligence and Research, που ασχολούνταν με την «Κυπριακή Κρίση», όπως είχε χαρακτηριστεί η εισβολή, σχεδίασαν έναν χάρτη με τον αριθμό 9. Ήταν ο ένατος μιας σειράς χαρτών που απεικόνιζαν τις κινήσεις των τουρκικών στρατευμάτων από την 20ή Ιουλίου 1974, όταν άρχισε η εισβολή, μέχρι εκείνη την ημέρα, τη 13η Αυγούστου. Την επόμενη ημέρα, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εισβολή, που ολοκλήρωσε την τραγωδία. Οι οκτώ χάρτες καταστράφηκαν και ο ένατος διασώθηκε, επειδή ο Κίσιντζερ είχε μία κακή, όπως αποδείχθηκε, συνήθεια να κρατά στο προσωπικό του αρχείο μερικά από τα σημειώματα των συνεργατών του. Η λεζάντα στον χάρτη έγραφε τα εξής: «9. Map done by the Bureau of Intellegence and Research projecting Turkish moves on Cyprus, August 13, 1974. SECRET».
Ο χάρτης πρωτοδημοσιεύθηκε στο βιβλίο «Τα Μυστικά Αρχεία του Κίσιντζερ» (Εκδόσεις Λιβάνη) του Κώστα Βενιζέλου και του Μιχάλη Ιγνατίου.
Ο Κίσιντζερ ουδέποτε αμφισβήτησε την εγκυρότητα του χάρτη και των εγγράφων. Μάλιστα, με επιστολή που έστειλε η προσωπική του γραμματέας στον Μιχάλη Ιγνατίου, αποδέχεται και την ύπαρξη του Μνημονίου Σόνενφελντ.
Ο χάρτης παρουσίαζε την προηγούμενη μέρα το νησί διχοτομημένο, όπως ακριβώς το έκοψαν στα δύο την επόμενη ημέρα (14 Αυγούστου του 1974) τα στρατεύματα του Αττίλα. Θυμάμαι, όταν τον παρουσίασα σε φίλο καθηγητή που μας συμβούλευε στη διάρκεια της έρευνας, ότι υπέστη το ίδιο σοκ με το δικό μας, όταν τον πρωτοπήραμε στα χέρια μας. Και πολύ ορθά μας υπογράμμισε πως αυτός ο χάρτης αποδεικνύει όλα όσα υποστηρίξαμε κατά καιρούς, ότι το πραξικόπημα και η εισβολή ήταν σχεδιασμένα από την Ουάσινγκτον.
Τον χάρτη τον ανακαλύψαμε μαζί με έναν φάκελο γεμάτο έγγραφα, με τον χαρακτηρισμό «For Εyes Οnly». Για να αντιληφθεί ο αναγνώστης τη σημαντικότητά τους, αρκεί να εξηγήσουμε ότι το είδος των εγγράφων αυτών καταστρέφεται μόλις διαβαστούν από τον παραλήπτη (που ήταν ο Κίσιντζερ).
Δεν είναι περίεργο σε εμάς ότι ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν τα κατέστρεψε. Ένιωθε άτρωτος και είχε σχεδιάσει να περάσει από τη Γερουσία μία τροπολογία η οποία θα απαγόρευε την αποκάλυψη των εγγράφων του μέχρι τον θάνατό του.
Όμως, τον Αύγουστο του 2001, υπό την επιμονή και την πίεση των ερευνητών, Αμερικανών και ξένων, αποδέχθηκε τη δημοσιοποίηση μερικών εκ των εγγράφων του, τα οποία είχαμε ήδη εξασφαλίσει -πάντα με νόμιμο τρόπο. Δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά. Πιστεύω ότι τα έγγραφα με τον χαρακτηρισμό «For Εyes Οnly» είναι καταστροφικά για τον Κίσιντζερ και απαντούν στους όψιμους υποστηρικτές του στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Σε ένα από αυτά, με ημερομηνία 14 Αυγούστου 1974 (ημέρα της δεύτερης εισβολής και ενώ οι μάχες μαίνονταν στην Αμμόχωστο και τη Μόρφου), ο νομικός του σύμβουλος γράφει στον Κίσιντζερ -ανάμεσα στα άλλα- και τα εξής: «Τίποτα από ό,τι μπορώ να σκεφθώ δεν θα σταματήσει τους Τούρκους από το να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν διά της βίας όσα απαίτησαν στα τελεσίγραφά τους. Ουσιαστικά, όπως ήταν έτσι κι αλλιώς η αλήθεια, η μόνη πιθανή βιώσιμη λύση (modus vivendi) θα πρέπει να βασισθεί σε μια ντε φάκτο διαίρεση του νησιού, όποια κι αν είναι η μορφή της.
Εάν οι Τούρκοι κινηθούν γρήγορα και μετά αναγκασθούν να υποχωρήσουν, ίσως προκληθεί ελληνική αντίδραση και τότε ίσως μας δοθεί η ευκαιρία να προσπαθήσουμε για μια συμφωνία (η οποία, ίσως, σώσει και τον Καραμανλή).
Καθώς οι Σοβιετικοί μπορούν να λειτουργήσουν ως φόβητρο, πρέπει να τους κρατήσουμε σε απόσταση. Δεν μπορούν να εξελιχθούν σε διαιτητές μεταξύ συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα συμφέροντά τους διαφέρουν ριζικά από τα δικά μας. Εμείς επιθυμούμε ένα modus vivendi μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, ενώ αυτοί θέλουν μια αδέσμευτη Κύπρο, και προτιμούν την Ελλάδα ή την Τουρκία, ή και τις δύο αποστασιοποιημένες από το ΝΑΤΟ.
Έτσι, θα πρέπει:
#Να προσπαθήσουμε, επειγόντως, να περιορίσουμε την ελληνική αντίδραση, τουλάχιστον για 24 ώρες.
# Να πούμε ξεκάθαρα στους Τούρκους ότι πρέπει να σταματήσουν σήμερα ή το αργότερο αύριο (tomorrow at the latest).
# Να προειδοποιήσουμε τους Τούρκους ότι η Ελλάδα κινείται ταχύτατα προς τα αριστερά.
# Να στείλουμε έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο στην Αθήνα για να ασκεί συνεχή και άμεση επιρροή στον Καραμανλή.
# Με δεδομένο ότι οι Τούρκοι θα καταλάβουν γρήγορα την Αμμόχωστο, να διαβεβαιώσετε ιδιωτικά τους Τούρκους (privately assure Τurks) ότι θα τους εξασφαλίσουμε λύση που θα περιλαμβάνει το ένα τρίτο του νησιού, στο πλαίσιο κάποιου διακανονισμού ομοσπονδιακής φύσης.
#Να διαβεβαιώσουμε τους Έλληνες ότι θα περιορίσουμε τις τουρκικές απαιτήσεις και δεν θα επιτρέψουμε άλλους εγκλωβισμένους, κ.λπ. Δεν πρέπει να εμπλακείτε άμεσα, άστε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Αφού γίνει αυτό, πρέπει να το κάνετε διότι δεν υπάρχει εναλλακτική δυνατότητα, και μόνο εμείς έχουμε το βάρος (να το πράξουμε)».
Ο χάρτης, το Μνημόνιο του Σόνενφελντ και τα υπόλοιπα έγγραφα με τον χαρακτηρισμό «For Εyes Οnly», αποδεικνύουν τον απαράδεκτο ρόλο του Κίσιντζερ στην κυπριακή τραγωδία.
Όσες προσπάθειες κι αν κάνουν οι κατευθυνόμενοι υποστηρικτές του, θα αποτύχουν, διότι ομιλούν από μόνα τους τα δικά του έγγραφα…
Η κρίση, οι επέτειοι και οι θύμησες…
Η 39η μαύρη επέτειος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ως επακόλουθο του χουντικού πραξικοπήματος εναντίον του Μακαρίου, θα περάσει και θα φύγει, όπως όλες οι προηγούμενες. Αποδέχομαι ότι η οικονομική κρίση ισοπέδωσε τα πάντα, και ένα θέμα όπως η τραγωδία της Κύπρου, που δεν επηρεάζει τις ζωές των ανθρώπων, είναι λογικό να περνά απαρατήρητο.
Άλλωστε, πρόκειται για μια μεγάλη εθνική ήττα, αλλά και ενοχή, που η Ελλάδα εδώ και χρόνια προσπαθεί να ξεχάσει -αν και η φράση «να σβήσει από τη μνήμη της» αποτυπώνει καλύτερα την πραγματικότητα.
Τα τελευταία 2-3 χρόνια επιχειρείται να παρουσιαστεί το διπλό έγκλημα, το πραξικόπημα και η εισβολή, ως μια ανόητη πράξη του Δημήτριου Ιωαννίδη, και αυτή η προσπάθεια έχει θυμώσει δικαιολογημένα όσους ασχοληθήκαμε πραγματικά και χωρίς κομματικές παρωπίδες με την αμερικανική ευθύνη, η οποία είναι αποδεδειγμένη, σε σημείο που δεν αμφισβητείται ούτε από τους ίδιους τους Αμερικανούς.
Άλλωστε, ο μακαρίτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ μίλησε και δημόσια και ιδιωτικά σε φίλους του δημοσιογράφους για το αμερικανικό λάθος την περίοδο του πραξικοπήματος και της εισβολής.
Όταν ξεκίνησε η έρευνα για τα αρχεία του Χένρι Κίσιντζερ, καλοί μου φίλοι, που με αγαπούσαν πραγματικά, μου ομολόγησαν πως μερικές φορές τούς θύμιζα τον «Δον Κιχώτη», κι άλλες φορές έναν ονειροπαρμένο δημοσιογράφο, ο οποίος πιστεύει πως γίνονται θαύματα.
«Πώς θα βρείτε εσείς τα έγγραφα του Κίσιντζερ, όταν απέτυχαν τόσοι άλλοι;» μου είπε θυμωμένα ένας εξ αυτών. Προφανώς, όλοι ήθελαν πραγματικά να με προστατεύσουν από το τράνταγμα της απογοήτευσης, ως αποτέλεσμα μιας μεγάλης αποτυχίας της έρευνας, που αρχίσαμε με άλλους ερευνητές και φοιτητές που μας βοηθούσαν.
Σημασία έχει ότι τα καταφέραμε…
Πηγή: mignatiou.com
