Σαν χιονοστιβάδα ήταν οι εξελίξεις μετά την μετωπική σύγκρουση της Μεγάλης Βρετανίας με τη Ρωσία για το θέμα της δηλητηρίασης με νευροτοξίνη του διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του, στο Σάλσμπερι της Αγγλίας. Η πρώτη αντίδραση των Βρετανών με την απόφαση για απέλαση 23 Ρώσων διπλωματών και τη διακοπή των πολιτικών επαφών σε υψηλόβαθμο επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών ακολούθησε η εξαιρετικά σκληρή στάση του Foreign Office και προσωπικά του υπουργού Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον.
Το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών προχώρησε σε έκδοση ειδικής ταξιδιωτικής οδηγίας ενώ ο ίδιος ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας ανέφερε την Πέμπτη πως οι αποδείξεις και οι ενδείξεις είναι καταδικαστικές για τη ρωσική πλευρά. Ο Μπόρις Τζόνσον έκανε λόγο για χτύπημα εντός του βρετανικού εδάφους από εξωτερικό παράγοντα. Λίγες ώρες αργότερα, το μεσημέρι της Πέμπτης, η Γαλλία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ με κοινή ανακοίνωσή τους στήριζαν αναφανδόν τη Μεγάλη Βρετανία κάνοντας λόγο για πρωτοφανή ενέργεια μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην κοινή τους ανακοίνωση τα 4 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κάνουν λόγο για την πρώτη χημική επίθεση κατά ευρωπαϊκού εδάφους και ευρωπαϊκής χώρας από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, με στρατιωτικής κατασκευής νευροτοξίνη, η οποία συμπεριλαμβάνεται στο ρωσικό οπλοστάσιο. Είναι προφανές πως στη διεθνή διπλωματία και μάλιστα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι η πρώτη φορά που οι τόνοι υψώνονται σε τέτοιο σημείο.
Η πλήρης δήλωση των 4 συμμαχικών χωρών έχει ως εξής:
«Εμείς οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας εκφράζουμε αποτροπιασμό για την επίθεση που πραγματοποιήθηκε κατά του Σεργκέι και της Γιούλια Σκριπάλ στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις 4 Μαρτίου 2018. Η χρήση στρατιωτικού νευροτοξικού παράγοντα, ενός τύπου που αναπτύχθηκε από τη Ρωσία, αποτελεί την πρώτη επιθετική χρήση νευροτοξικού παράγοντα στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται για επίθεση κατά της κυριαρχίας του Ηνωμένου Βασιλείου και οποιαδήποτε τέτοια χρήση εκ μέρους κρατικής οντότητας συνιστά σαφή παραβίαση της Σύμβασης για τη Χημικά Όπλα και του διεθνούς δικαίου. Απειλεί την ασφάλεια όλων μας», αναφέρεται στο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος, ενώ οι τέσσερις δυνάμεις καλούν τη Ρωσία να αποκαλύψει πλήρως το πρόγραμμα του νευροτοξικού παράγοντα Novitchok στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων.
Νέες αμερικάνικες κυρώσεις
Το απόγευμα της Πέμπτης οι ΗΠΑ δημοσιοποίησαν μια σειρά από καταγγελίες και κατηγορίες για την ανάμιξη της Ρωσίας στις εσωτερικές υποθέσεις των ΗΠΑ, ενώ έγινε ιδιαίτερη μνεία για την ανάμιξη της Μόσχας στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Λίγο αργότερα, υπήρξε και επίσημη ανακοίνωση από την Ουάσινγκτον για περαιτέρω κυρώσεις προς τη Ρωσία και δημοσιεύτηκε ένας κατάλογος με τα ονόματα 13 Ρώσων πολιτών και τριών ιδιωτικών εταιρειών. Μεταξύ αυτών των προσώπων βρίσκεται και ο Ρώσος επιχειρηματίας Γκεβγένι Πριγκόζιν ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ομίλου εταιρειών. Κυρώσεις επεβλήθηκαν και σε εταιρείες νέων εταρειών και λογισμικού, όπως η Internet Research Agency που θεωρείται ο ρωσικός πυρήνας των «τρολ» και των χάκερ.
Εξήγγειλαν επίσης μέτρα περιορισμού της δραστηριότητας της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας FSB (πρώην KGB), της υπηρεσίας αντικατασκοπίας του ρωσικού στρατού GRU καθώς και σε 6 συνεργάτες των υπηρεσιών αυτών οι οποίοι κατά τους Αμερικανούς ευθύνονται για κυβερνοεπιθέσεις με τον ιό NOT PETYA.
ΝΑΤΟ: «Εάν η Ρωσία επιθυμεί τη σύγκρουση, θα απαντήσουμε»
Νωρίς το βράδυ της Πέμπτης εξέδωσε ανακοίνωση και το ΝΑΤΟ το οποίο χρησιμοποίησε πολύ σκληρή γλώσσα. «Εάν η Ρωσία επιθυμεί τη σύγκρουση, θα απαντήσουμε», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στολτεμπεργκ. «Αν η Ρωσία επιδιώκει τη σύγκρουση, θα είμαστε σε θέση να υπερασπισθούμε όλα τα μέλη μας, είμαστε σε θέση να αμυνθούμε», προειδοποίησε συγκεκριμένα ο γενικός γραμματέας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
«Το ΝΑΤΟ θα υπερασπισθεί όλα τα μέλη του έναντι κάθε απειλής… είμαστε σε θέση να αμυνθούμε»
«Η επίθεση αυτή είναι εξαιρετικά σοβαρή… Η Ρωσία είναι γείτονάς μας και η απόφαση να έλθουμε σε αντιπαράθεση θα είναι δική της απόφαση. Η επίθεση στο Σάλσμπερι πραγματοποιήθηκε «σε πλαίσιο που έχουμε να δούμε πολλά χρόνια», συμπλήρωσε, ενώ πρόσθεσε: «Δεν επιθυμούμε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο, δεν θέλουμε να συρθούμε σε μία νέα κούρσα εξοπλισμών, διότι είναι δαπανηρό, επικίνδυνο και δεν συμφέρει κανέναν. Αλλά έχουμε ένα μήνυμα: το ΝΑΤΟ θα υπερασπισθεί όλα τα μέλη του έναντι κάθε απειλής… είμαστε σε θέση να αμυνθούμε», διαβεβαίωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ πριν προειδοποιήσει ότι η Συμμαχία «συνεχίζει την προσαρμογή της και σημαντικές αποφάσεις θα ληφθούν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Ιουλίου». «Το ΝΑΤΟ θέλει να συνεχίσει να έχει διάλογο. Είναι δύσκολος, αλλά αναγκαίος», είπε. «Εργαζόμαστε για να οργανώσουμε μία σύνοδο του Συμβουλίου ΝΑΤΟ/Ρωσίας αυτή τη χρονιά», κατέληξε.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γενς Στόλτενμπεργκ κάλεσε τη Ρωσία «να αλλάξει συμπεριφορά», «διότι δεν έχει τίποτε να κερδίσει». Ταυτόχρονα, κάλεσε τις βρετανικές αρχές να ενεργήσουν «κατά αναλογικό και μετριοπαθή τρόπο». Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι θα συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν θέμα της επίθεσης στο Σάλσμπερι.
Ο αξιωματούχος σημείωσε ότι η Βρετανία μπορεί να υπολογίζει στην νατοϊκή αλληλεγγύη, αλλά διευκρίνισε ότι δεν έχει ζητηθεί από το Λονδίνο η ενεργοποίηση της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας, ούτε έχει διατυπωθεί άλλο αίτημα για την παροχή βοήθειας στην έρευνα για τη χρήση χημικού όπλου στο βρετανικό έδαφος.
«Φύγετε και βουλώστε το»
Ακόμα πιο σκληρός ο βρετανός υπουργός Άμυνας απευθυνόμενος στη ρωσική κυβέρνηση δήλωσε «Φύγετε και βουλώστε το». «Είναι απολύτως ειδεχθές και απαράδεκτο το τι έπραξε η Ρωσία στο Σάλσμπερι» δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκάβιν Ουίλιαμσον. «Απαντήσαμε σε αυτό. Ειλικρινά, η Ρωσία πρέπει να φύγει, θα πρέπει να το βουλώσει», επισήμανε.
Μέχρι στιγμής η Μόσχα έχει προαναγγείλει τη λήψη αντιμέτρων κατά της Μεγάλης Βρετανίας, χωρίς ωστόσο να προβεί σε συγκεκριμένες ανακοινώσεις. Το Λονδίνο τώρα με επίσημες τοποθετήσεις αξιωματούχων αφήνει να εννοηθεί πώς θα υπάρξουν περαιτέρω οικονομικά μέτρα κατά της Ρωσίας και πώς η Μεγάλη Βρετανία ερευνά την αγορά για την προσέγγιση νέου παρόχου φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο.
