Αν και η τουρκική λίρα διανύει από τις χειρότερες νομισματικές κρίσεις στην ιστορία της, τα τοπικά ΜΜΕ προσπαθούν με κάθε τρόπο να την αποδώσουν (όπως και οι κυβερνητικές αιτιάσεις) στην «έξωθεν οικονομική παρέμβαση»).
Η κρίση στην τουρκική οικονομία αποδίδεται κατ΄ αρχήν στην απόφαση της διακυβέρνησης Τραμπ να την πλήξει λόγω της παρατεινόμενης κράτησης του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον.
Η διαμάχη που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Άγκυρα, αντικατοπτρίζεται και στην διακήρυξη του προέδρου Τραμπ με tweet, ότι σχεδιάζει να διπλασιάσει τους δασμούς σε εισαγόμενα αλουμίνιο και χάλυβα, με αποτέλεσμα να κατρακυλήσει η τιμή της τουρκικής λίρας, χάνοντας και το 17% ακόμη, στην αποκληθείσα «Μαύρη Δευτέρα».
Για να επισημάνει ο Αμερικανός πρόεδρος, ότι στόχος ήταν το τουρκικό νόμισμα, τονίζοντας όμως, πως «οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν είναι καλές αυτόν τον καιρό».
Οι δυσμενείς επιπτώσεις για το τουρκικό νόμισμα, φαίνονται και διεθνώς καθώς ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones και ο S&P 500 έπεσαν 0,8% και 0,5% αντίστοιχα, μετά το Tweet του Τραμπ.
Το ίδιο εκτεθειμένη λόγω της τουρκικής λίρας και στην Ευρώπη, όπου ο γερμανικός DAX έπεσε κατά 1,7% και ο γαλλικός CAC κατά 1,2%.
Όσο για τον πληθωρισμό που έχει φτάσει σε διψήφιο αριθμό στην Τουρκία, τον Ιούνιο είχε μετρηθεί στα 15,39% στα ύψη από την εποχή του 2003.
Όσο κι αν επικαλείται ο νέος υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας Μπεράτ Αλμπαϊράκ (γαμβρός του Ερντογάν) την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας, ο Ερντογάν εξακολουθεί να είναι αντίθετος σε ενδεχόμενη αύξηση των επιτοκίων.
«Θα βρούμε νέους φίλους»
Σε άρθρο του που δημοσίευσαν οι New York Times (στις 10 Αυγούστου) , ο Ερντογάν προειδοποιεί πως «η έλλειψη σεβασμού, ίσως οδηγήσει την Τουρκία να βρει νέους φίλους και συμμάχους».
Η επικεφαλής του «Καλού Κόμματος» (İYİ) της αντιπολίτευσης Μεράλ Ακσενέρ , εξέφρασε την υποστήριξή της στις κυβερνητικές αποφάσεις, προειδοποιώντας όμως, «να σταματήσει την επέμβαση στις αποφάσεις της Κεντρικής Τράπεζας». Κατά τα άλλα το κόμμα της Ακσενέρ είναι πολύ απασχολημένο με την προετοιμασία του συνεδρίου του.
Έτσι, τις τελικές αποφάσεις θα πρέπει να τις λάβει πλέον αποκλειστικά ο κυρίαρχος του παιχνιδιού Ερντογάν, αφού η τουρκική Εθνοσυνέλευση έχει περιορισμένες αρμοδιότητες και η (Κεμαλική) αντιπολίτευση γνωρίζει κρίση ηγεσίας.
Αλλά το χειρότερο για το παζλ στην κρίσιμη αυτή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Τουρκία, είναι η εθνικιστική έξαρση που έχει καλλιεργηθεί προεκλογικά από τον Ερντογάν και τώρα εκτρέπεται σε άκρατο αντιαμερικανισμό. Μια και σύσσωμος ο (σχεδόν αποκλειστικά πλέον) φιλοκυβερνητικός Τύπος κατηγορεί για την οικονομική κρίση την Ουάσινγκτον.
Ανησυχία στις Ευρωπαϊκές τράπεζες
Δημοσιεύματα ανέφεραν ότι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ανησυχούν για τις τράπεζες της νότιας Ευρώπης, οι οποίες έχουν δανείσει σημαντικά ποσά στην Τουρκία. Η ΕΚΤ αρνήθηκε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα.
Τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) – που συχνά ονομάζεται κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών – δείχνουν ότι οι ισπανικές τράπεζες έχουν έκθεση 83,3 δισεκατομμύρια δολάρια σε τουρκικές τράπεζες.
Οι γαλλικές τράπεζες έχουν έκθεση 38,4 δισ. δολάρια και οι τράπεζες στην Ιταλία έχουν 17 δισ. δολάρια.
Πρόκληση Ερντογάν για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974
Στο άρθρο του στους New York Times, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δηλώνει προκλητικά ότι «Τη δεκαετία του ’70, η τουρκική κυβέρνηση μπήκε στην Κύπρο για να αποτρέψει τη σφαγή των Τούρκων από τους Ελληνοκύπριους παρά της αντιρρήσεις της Ουάσιγκτον», υπερασπιζόμενος πλήρως την πολιτική του Αττίλα.
«Η Τουρκία έχει αποδείξει αρκετές φορές ότι μπορεί μόνη της να φροντίζει τις υποθέσεις της εάν οι ΗΠΑ αρνούνται να ακούσουν», επισημαίνει ο Τούρκος Πρόεδρος.
Στο σημερινό άρθρο του στους New York Times, ο κ. Ερντογάν υποστηρίζει, μεταξύ άλλων ότι οι μονομερείς ενέργειες των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας θα υπονομεύσουν τα αμερικανικά οφέλη και θα αναγκάσουν την Τουρκία να στραφεί προς αναζήτηση άλλων φίλων και συμμάχων. «Εάν οι ΗΠΑ δεν αρχίσουν να σέβονται την εθνική κυριαρχία της Τουρκίας και δεν κατανοήσουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χώρα μας, τότε η συμμαχία μας θα κινδυνεύσει», υπογραμμίζει ο Τούρκος Πρόεδρος.
Στη συνέχεια του άρθρου, ο κ. Ερντογάν αναφέρεται στους λόγους για τους οποίους ο τουρκικός λαός νιώθει απογοητευμένος από την αμερικανική πολιτική (υπόθεση Γκιουλέν, υπόθεση πραξικόπημα εις βάρος του, σχέση ΗΠΑ με το παρακλάδι του PKK στη Συρία, υπόθεση Μπράνσον).
Ο κ. Ερντογάν καλεί μάλιστα την Ουάσινγκτον «Πριν να είναι αργά, να εγκαταλείψει την λανθασμένη αντίληψη ότι η σχέση μας μπορεί να είναι μη συμμετρική και να καταλάβει ότι η Τουρκία διαθέτει εναλλακτικές. Η αποτυχία να αλλάξει αυτή τη μονομερή προσέγγιση και την ασέβεια θα μας αναγκάσει να αναζητήσουμε νέους φίλους και συμμάχους» καταλήγει στο άρθρο του ο Τούρκος Πρόεδρος.
Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
