Έντονη ανησυχία διακατέχει τους Τούρκους που ζουν μόνιμα στη Γερμανία για τις εξελίξεις στη χώρα τους. Κάποιοι, μάλιστα, φοβούνται μήπως το τουρκικό κράτος απαιτήσει για ορισμένους την έκδοσή τους και έχουν αρχίσει να ζητούν πολιτικό άσυλο.
Υπενθυμίζεται πως ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε ομιλία που μετέδωσε προ μηνών το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της χώρας του, είχε κατηγορήσει ευθέως τη Γερμανία για παροχή προστασίας σε τρομοκράτες.
«Εσείς στη Γερμανία υποστηρίζετε την τρομοκρατία και αυτό θα σας γίνει μπούμερανγκ, είναι θέμα χρόνου να χτυπήσει κι εσάς η τρομοκρατία. Εμείς ανησυχούμε επειδή η Γερμανία προστατεύει εδώ και δεκαετίες τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως το PKK και το DHKPC, ενώ τώρα έγινε και στέκι της οργάνωσης του Φετουλάχ Γκιουλέν (FETÖ)» υποστήριζε ο πρόεδρος της Τουρκίας.
Μία ολόκληρη χώρα ως «άντρο τρομοκρατών»; Κάπως έτσι θέλει να παρουσιάζει τη Γερμανία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Για τους Γερμανούς η περιγραφή φαντάζει αλλοπρόσαλλη, αλλά για τους Τούρκους που διαμένουν στη Γερμανία ενέχει και μία απειλή: πολλοί φοβούνται ότι η Άγκυρα, επικαλούμενη την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου ή άλλες «ανατρεπτικές» δραστηριότητες, θα μπορούσε να ζητήσει την έκδοσή τους από τις γερμανικές Αρχές ή να ακυρώσει τα διαβατήριά τους. Δεν είναι λίγοι πλέον εκείνοι που ζητούν άσυλο στη Γερμανία.
Προθεσμία σε απόδημους για επιστροφή στην Τουρκία;
Όπως ο Τζαφέρ Σαδίκ, μέλος του κουρδικού κόμματος HDP και παλαιότερα δημοτικός σύμβουλος σε μία μικρή πόλη με συμπαγή κουρδικό πληθυσμό. Αυτό και μόνο, λέει ο Σαδίκ, ήταν αρκετό ώστε να του απαγγελθεί κατηγορία για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και να καταδικαστεί. «Ουδέποτε κράτησα όπλο, ουδέποτε έκανα κάτι παράνομο, δεν έχω σχέση με τρομοκρατική οργάνωση. Πιστεύω ότι το κουρδικό ζήτημα πρέπει να επιλυθεί με δημοκρατικές διαδικασίες. Αυτήν τη λύση υποστήριζα πάντα» λέει ο ίδιος.
Τελικά, ο Σαδίκ κατάφερε να διαφύγει. Σήμερα ζει στην Κολωνία. Φοβάται όμως ότι, όπως αναφέρουν πρόσφατα δημοσιεύματα, η Τουρκία θα ακυρώσει τα διαβατήρια πολιτών που είχαν διαφύγει στο εξωτερικό, αν δεν επιστρέψουν στην πατρίδα τους μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. «Είχα υποστεί μία αυθαίρετη τιμωρία και αναγκάστηκα να εγκαταλείψω την πατρίδα μου. Θέλω να προσαρμοστώ όσο πιο γρήγορα γίνεται στη Γερμανία και να βρω δουλειά, ώστε να φέρω και την οικογένειά μου. Γι’ αυτό ελπίζω να γίνει δεκτή η αίτησή μου για παροχή ασύλου» αναφέρει. Μέχρι στιγμής πάντως, οι τουρκικές Αρχές δεν φαίνεται να έχουν υποβάλει επίσημο αίτημα για την έκδοση του Τζαφέρ Σαδίκ.
Πώς ορίζεται η «τρομοκρατία»;
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές συμβάσεις, η έκδοση δεν επιτρέπεται για διώξεις που αφορούν σε πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις. Επιπλέον, απαγορεύεται η έκδοση σε χώρες που δεν διαθέτουν εγγυήσεις για δίκαιη δίκη ή προβλέπουν τη θανατική ποινή για συγκεκριμένα αδικήματα.
Όπως επισημαίνει η Άμκε Ντίτερτ από τη Διεθνή Αμνηστία, αναφερόμενη στις μαζικές συλλήψεις των τελευταίων μηνών στην Τουρκία, «οι συλληφθέντες κατηγορούνται ότι παραβίασαν την αντιτρομοκρατική νομοθεσία, η οποία ωστόσο δεν περιορίζει την τρομοκρατική δράση αποκλειστικά και μόνο στη χρήση βίας. Την επεκτείνει και σε οποιονδήποτε στόχο πολιτικής δράσης, που θεωρείται ότι υπονομεύει το κράτος».
Σύμφωνα με τις αρμόδιες γερμανικές αρχές, το 75% των Τούρκων που ζητούν πολιτικό άσυλο κατάγεται από κουρδικές επαρχίες. Άλλοι θωρούνται υποστηρικτές του ισλαμιστή πνευματικού ηγέτη Γκιουλέν. Δεν λείπουν όμως και κάποιες ξεχωριστές περιπτώσεις, όπως είναι η φοιτήτρια Άιτσα Έτσντεμιρ που βρέθηκε στην Κολωνία με το πρόγραμμα Εράσμους, αλλά το περασμένο καλοκαίρι έμαθε ότι στην Τουρκία συνέλαβαν τον πατέρα της και μάλιστα τον φυλάκισαν στο ίδιο κελί μαζί με άλλους 36 κρατουμένους.
Τώρα η νεαρή Τουρκάλα φοβάται να επιστρέψει στην πατρίδα της. «Από τότε που έγινε η απόπειρα πραξικοπήματος έχουν επανέλθει και τα βασανιστήρια στις φυλακές. Η Διεθνής Αμνηστία έχει δημοσιεύσει μαρτυρίες δικηγόρων. Οι κρατούμενοι υφίστανται απειλές και εκφοβισμούς, για να μη μιλήσουν. Στη Γερμανία αισθάνομαι ασφάλεια, επειδή το κράτος σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα του πολίτη. Γι’ αυτό ζήτησα πολιτικό άσυλο…» λέει η Άιτσα.
Απογοητευτικό το κράτος δικαίου στην Τουρκία
Ομάδα δικηγόρων υπό τον Ούλριχ Σένεμπεργκ, πρόεδρο του γερμανικού δικηγορικού συλλόγου, επισκέφθηκε την Άγκυρα και συζήτησε για τη λειτουργία του κράτους δικαίου.
Η Γερμανία και η Τουρκία δεν τα πάνε και πολύ καλά τελευταία και δυσκολεύονται συχνά να συνεννοηθούν. Η δυσκολία της συνεννόησης φάνηκε για ακόμη μία φορά την περασμένη Πέμπτη, όταν ο Ούλριχ Σένεμπεργκ επισκέφθηκε την Άγκυρα για να σχηματίσει ιδία άποψη για την κατάσταση που επικρατεί σε θέματα λειτουργίας της Δικαιοσύνης.
Την ημέρα εκείνη στην αίθουσα 9 του τουρκικού κοινοβουλίου συνεδρίαζε η επιτροπή νομικών υποθέσεων και ο πρόεδρός της Αχμέτ Ιγιμάγια από το κυβερνών κόμμα AKP είχε τις δικές του ανησυχίες. Ο δικός του προβληματισμός αφορούσε στο κράτος δικαίου στη Γερμανία και κατά πόσον αυτό λειτουργεί.
Η γερμανική αντιπροσωπεία υπό τον Ούλριχ Σένεμπεργκ μόλις είχε καταφθάσει από τη γερμανική πρεσβεία, όπου είχε συνομιλίες με τη δικηγόρο Αϊσέ Ατσινικλί, η οποία τιμήθηκε τον προηγούμενο μήνα από το συμβούλιο των ευρωπαϊκών δικηγορικών συλλόγων με το βραβείο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Μέχρι πρόσφατα βρισκόταν στη φυλακή ως φερόμενο μέλος του απαγορευμένου κουρδικού κόμματος PKK. Οι κατηγορίες εις βάρος της βασίστηκαν, σύμφωνα με την ίδια, σε παρακολούθηση τηλεφωνικών συνομιλιών με πελάτες της.
Ανησυχούν και οι Τούρκοι για το κράτος δικαίου στη Γερμανία
Σύμφωνα με την Αϊσέ Ατσινικλί, το κράτος δικαίου έχει καταλυθεί στην Τουρκία, ιδίως από τότε που επιβλήθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα τον περασμένο Ιούλιο. «Μπορώ να πω πως δεν υπάρχει πλέον η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και πως είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κάποιος τώρα για ένα κράτος δικαίου» λέει η ίδια.
Διαφορετική είναι η άποψη του Αχμέτ Ιγιμάγια από το κυβερνών κόμμα AKP, ο οποίος δηλώνει πως θα περίμενε από την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να αντιδράσει πολύ πιο γρήγορα στο άκουσμα του πραξικοπήματος και να μην κάνει δηλώσεις έπειτα από μία ημέρα.
Οι επικριτές του Ερντογάν τού καταλογίζουν ότι χρησιμοποιεί το πραξικόπημα για να κάνει εκκαθαρίσεις στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα πάντως με την άποψη του Αχμέτ Ιγιμάγια, προέδρου της επιτροπής νομικών υποθέσεων της τουρκικής βουλής, δεν πρόκειται για εκκαθαρίσεις αλλά για «απαραίτητες αλλαγές, ώστε να λειτουργήσει και πάλι η Δικαιοσύνη».
Κατά την άποψή του, το πρόβλημα βρίσκεται αλλού και μάλιστα στο γεγονός ότι οι οπαδοί του Γκιουλέν, οι οποίοι κατά τη γνώμη της κυβέρνησης ευθύνονται για το πραξικόπημα και είναι τρομοκράτες, δεν διώκονται στη Γερμανία και μένουν ατιμώρητοι. Ωστόσο, ο Ούλριχ Σένεμπεργκ του απάντησε πως στη Γερμανία υπάρχουν νόμοι που αφορούν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αυτοί εφαρμόζονται και ισχύουν για όλους.
«Το βρίσκω πολύ ωραίο αυτό και χαίρομαι που συμφωνούμε» του απάντησε ο Αχμέτ Ιγιμάγια χαμογελώντας και κουνώντας το κεφάλι του.
Πληροφορίες από Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
