.jpg)
Η λήψη πρόσθετων μέτρων για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, μπορεί να είναι εν τέλει αναπόφευκτη, αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.
Η εξασθένιση της πορείας της ανακάμψεως της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να δυσχεράνει την επίτευξη των στόχων για τα φορολογικά έσοδα, εκτιμά η Alpha Bank. Ακόμη και στην περίπτωση αναθεωρήσεως των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, μπορεί να χρειαστούν περισσότερα μέτρα.
Στην περίπτωση αυτή, η εξάντληση των δυνατοτήτων προσαρμογής στο σκέλος των δαπανών θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο βήμα προτού αναζητηθούν λύσεις από την πλευρά των φορολογικών μέτρων που λειτουργούν αποτρεπτικά στις επενδύσεις.
Χαρακτηριστική είναι η επίπτωση της φορολογικής επιβαρύνσεως των ακινήτων επί των επενδύσεων σε κατοικίες, οι οποίες, σε σταθερές τιμές, μειώθηκαν από 9,8% και 7,5% του ΑΕΠ το 2007 και 2008 σε 1,2% του ΑΕΠ το 2014. Η αρνητική εικόνα στην κατασκευή κατοικιών συνεχίζεται και στους πρώτους μήνες του 2015, καθώς τον Ιανουάριο του 2015 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, Γράφημα 2) ολοκληρώθηκαν σε όλη την Ελλάδα μόλις 580 νέες οικιστικές μονάδες, έναντι 736 τον Ιανουάριο 2014.
Επιπρόσθετα, συνεχίζεται η επιβράδυνση του ρυθμού μειώσεως των τιμών των οικιστικών ακινήτων. Ειδικότερα, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν στο πρώτο τρίμηνο 2015 κατά 3,6% σε ονομαστικές τιμές και σε ετήσια βάση, έναντι σημαντικής μειώσεως κατά 9,3% στο πρώτο τρίμηνο 2014. Από την αρχή της οικονομικής κρίσεως μέχρι το πρώτο τρίμηνο 2015 οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν κατά 38,3%.
Η μείωση των τιμών των οικιστικών ακινήτων αντανακλά την επίπτωση των αυξημένων φορολογικών επιβαρύνσεων που οδήγησε σε περαιτέρω περιορισμό της ζητήσεως και στον μεγάλο αριθμό προσφερομένων κατοικιών.
Οι αρνητικές πιέσεις στην αγορά κατοικιών εκδηλώνονται επίσης με τη μείωση του αριθμού των συναλλαγών. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των συναλλαγών επί των οικιστικών ακινήτων, με τη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος, σχηματίσθηκε σε ακόμη χαμηλότερο επίπεδο στο πρώτο τρίμηνο του 2015 με μόλις 3,2 χιλ. συναλλαγές σημειώνοντας μείωση κατά 23,9%, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 59,6% στο πρώτο τρίμηνο του 2014. Ας σημειωθεί ότι οι εν λόγω συναλλαγές είχαν φθάσει τις 148,1 χιλ. το 2007 και 116,0 χιλ. το 2008, για να υποχωρήσουν στη συνέχεια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και κατόπιν της αβεβαιότητας, στις 31,0 χιλ. το 2012, στις 24,4 χιλ. το 2013 και τις 17,0 χιλ. το 2014.
Αρνητικό παραγωγικό κενό
Επικαλούμενοι τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Εαρινές Προβλέψεις 2015), οι αναλυτές επισημαίνουν ότι η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται από ένα υψηλό αρνητικό παραγωγικό κενό (output gap).
Δηλαδή το πραγματικό ΑΕΠ κινείται σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο έναντι του δυνητικού ΑΕΠ. Το θετικό παραγωγικό κενό συνιστά ένδειξη υπερθερμάνσεως της οικονομίας, ενώ το αρνητικό παραγωγικό κενό εμφανίζεται όταν η οικονομία λειτουργεί χωρίς πλήρη αξιοποίηση των παραγωγικών της δυνατοτήτων.
Η διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό και το δυνητικό ΑΕΠ φαίνεται πως σε καμία χώρα δεν έχει επανέλθει στα επίπεδα πριν από την κρίση. Η Ιρλανδία είναι η μοναδική χώρα με σχεδόν μηδενικό παραγωγικό κενό το 2014 που προσδοκάται να καταστεί θετικό το 2015.
Η Ελλάδα είναι, ωστόσο, η χώρα που πριν από το 2010 είχε τη μεγαλύτερη θετική διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό και δυνητικό ΑΕΠ. Τούτο συνιστά ένδειξη ότι η υψηλή κατανάλωση εκείνης της περιόδου δεν στηριζόταν στις πραγματικές παραγωγικές δυνατότητες της χώρας. Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε δυσμενέστερη θέση σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Συγκεκριμένα, παρά τη μείωση της διαφοράς του πραγματικού από το δυνητικό ΑΕΠ στην τελευταία διετία αυτή παραμένει περί το -10%. Τούτο εξηγεί τη δυσκολία ταχύτερης κάμψεως του ποσοστού ανεργίας καθώς και τις ισχυρές αποπληθωριστικές πιέσεις. Η εκτόνωση των πιέσεων αυτών μπορεί να επέλθει σταδιακά καθώς το πραγματικό ΑΕΠ θα προσεγγίζει το δυνητικό.
Η αδυναμία ενισχύσεως της συνολικής ενεργού ζητήσεως αποτελεί τον βασικό παράγοντα της στασιμότητας του ΑΕΠ, σε σταθερές τιμές στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (+0,3% σε ετήσια βάση, -0,2% σε τριμηνιαία βάση). Αναδεικνύει δε, τον ιδιαίτερα επιβαρυντικό ρόλο της αβεβαιότητας επί της αναλήψεως επενδυτικών πρωτοβουλιών.
Εξέλιξη Δημοσιονομικών Μεγεθών
Συνεχίζεται η βελτιωμένη εικόνα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού και τον Απρίλιο 2015, καθώς παρατηρείται για δεύτερο κατά σειρά μήνα υπέρβαση, έναντι του στόχου που είχε τεθεί, κατά €491 εκατ. των καθαρών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού τον Απρίλιο 2015. Η καλή επίδοση στα έσοδα τον Μάρτιο και τον Απρίλιο 2015 είχε ως αποτέλεσμα τα έσοδα το πρώτο τετράμηνο 2015 να κινούνται σχεδόν στο επίπεδο του στόχου για το διάστημα αυτό.
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο δίμηνο του έτους αυτά τα έσοδα εμφάνιζαν υστέρηση κατά €1,17 δισ. Ειδικότερα, το διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου 2015, το πρωτογενές πλεόνασμα του Κρατικού Προϋπολογισμού ανήλθε στα €2,16 δισ., έναντι € 1,05 δισ. το πρώτο τετράμηνο 2014. Το πρωτογενές πλεόνασμα υπερέβη τον στόχο που είχε τεθεί για το πρώτο τετράμηνο 2015 κατά € 2,45 δισ. Επίσης, το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού (συμπεριλαμβανομένων των τόκων) διαμορφώθηκε στα €287 εκατ., σημαντικά χαμηλότερα από τον στόχο που είχε τεθεί για το διάστημα αυτό (€2,2 δισ.) και έναντι ελλείμματος €1,15 δισ. το αντίστοιχο διάστημα 2014.
