Ρεπορτάζ: Πέτρος Κουσουλός
Εντύπωση ως προς το χρόνο έκδοσης αλλά και τη φρασεολογία που χρησιμοποιείται προκαλεί απόρρητη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία απαντάει σε όλα τα «σκληρά» ερωτήματα της προεκλογικής περιόδου καθώς και το μετεκλογικό διακύβευμα των καλπών που θα στηθούν την Κυριακή, 17η Ιουνίου.
Η 10σελιδη αναφορά, η οποία βρίσκεται στη διάθεση των κομματικών επιτελείων, καθιστά σαφές ότι «η μη τήρηση των συμφωνηθέντων μπορεί να καταστήσει αναγκαία για την Ελλάδα τη μονομερή αποχώρησή της από τη ζώνη του Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Μάλιστα θέτει και το διακύβευμα της… επόμενης ημέρας, παρουσιάζοντας το εξής δίλημμα: «Συντεταγμένη και επίπονη προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της οικονομίας εντός της ζώνης του ευρώ με τη συμπαράσταση των εταίρων μας ή άτακτη οπισθοδρόμηση, οικονομική και κοινωνική, δεκαετίες πίσω, που θα οδηγούσε τελικά τη χώρα εκτός της ζώνης του ευρώ και της Ε.Ε.;».
Το περιεχόμενο της διαβαθμισμένης έκθεσης αποκτάει ακόμη μεγαλύτερη σημασία καθώς έπεται της μελέτης της Εθνικής Τράπεζας η οποία πριν από λίγες ημέρες χαρακτήριζε κάτι παραπάνω από «καταστροφική» τυχόν έξοδο από το ευρώ. Ειδικότερα, εκτιμούσε ότι μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου του Έλληνα πολίτη, καθώς θα καταγραφόταν μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος κατά τουλάχιστον 55% σε ευρώ, ενώ οι οικονομολόγοι της Τράπεζας συμπέραιναν ότι θα εκείνοι που θα πλήττονταν θα ήταν οι οικονομικά ασθενέστεροι, μέσω της σημαντικής υποτίμησης του νέου νομίσματος.
Η έκθεση της ΤτΕ δίνει όμως και γραπτές εξηγήσεις και για διάφορα θέματα τα οποία συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της διπλής προεκλογικής περιόδου, όπως:
Τη σύνθεση του μετοχολογίου της ΤτΕ,
Τη χρηματοδότηση των Τραπεζών,
Την έκθεση της Black Rock,
Το κούρεμα στα δάνεια των ιδιωτών και
Το non paper για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
«Το Δημόσιο έχει τον απόλυτο έλεγχο»
Σύμφωνα με το διαβαθμισμένο έγγραφο, το ελληνικό Δημόσιο έχει τον απόλυτο έλεγχο της ΤτΕ. Το ποσοστό του ανέρχεται σε 8.93% (δηλαδή 1.774.088 μετοχές), ενώ μαζί με τα διάφορα κληροδοτήματα το ποσοστό αυτό φθάνει στο 10.32%. Σε ό, τι αφορά τις μετοχές των νομικών προσώπων (ΝΠΔΔ και των Ασφαλιστικών Ταμείων) που το Ελληνικό Δημόσιο εκπροσωπεί κατά νόμο στη Γενική Συνέλευση, ανέρχεται στο 31.69%.
Ως εκ τούτου, αναφέρει η έκθεση, ότι το ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου που ελέγχεται, άμεσα ή έμμεσα, από το Ελληνικό Δημόσιο ανέρχεται σε 42.01% γεγονός που του δίνει τον απόλυτο έλεγχο στις Γενικές Συνελεύσεις των μετόχων της ΤτΕ ακόμη και αν το ποσοστό συμμετοχής σε αυτές ανέλθει στο ύψος του 84%.
«Για να γίνει αντιληπτό πόσο δύσκολα μπορεί να συγκεντρωθεί το προαναφερόμενο ποσοστό παρόντων δεδομένης και της υψηλής διασποράς των μετόχων της ΤτΕ, επισημαίνεται ότι στις τελευταίες Γενικές Συνελεύσεις των μετόχων της ΤτΕ το ποσοστό που εκπροσωπούσαν οι παρόντες δεν ξεπέρασε το 45%» αναφέρει η έκθεση και συνεχίζει: «Βεβαίως και υπό τα σημερινά δεδομένα ο έλεγχος του Ελληνικού Δημοσίου είναι απόλυτος, όσον αφορά το (κρίσιμο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΤτΕ) Καταστατικό της ΤτΕ. Ακόμη λοιπόν και στην (πρακτικά αδύνατη περίπτωση) στην οποία η Γενική Συνέλευση αποφάσιζε τροποποιήσεις του καταστατικού που καταψήφισε το Ελληνικό Δημόσιο, οι τροποποιήσεις αυτές, ανεξάρτητα από την πλειοψηφία που τις αποφάσισε, δεν θα αποκτήσουν νομική ισχύ αν η Ελληνική Βουλή αρνηθεί να τις κυρώσει».
Παράλληλα από την έκθεση προκύπτει ότι αναμένεται άμεσα και η δημοσίευση της αξιολόγησης των πορισμάτων της έκθεσης της Black Rock, εξηγώντας ότι κάτι τέτοιο δεν είχε πραγματοποιηθεί για λόγους «συστημικής ευστάθειας».
«Δεν γνωρίζουμε για το Non paper Παπαδήμου»
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η απάντηση που δίνει η ΤτΕ σχετικά με το περιβόητο Non paper του πρώην πρωθυπουργού, κ. Λουκά Παπαδήμου, το οποίο επικαλούνταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Κάρολος Παπούλιας, κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του με τους πολιτικούς αρχηγούς. Σύμφωνα με τον κ. Παπούλια (όπως άλλωστε καταγράφηκε και στα πρακτικά) το συγκεκριμένο Νon paper περιέγραφε με «μελανά χρώματα» την κατάσταση της Ελληνικής Οικονομίας και των διαθεσίμων του τραπεζικού συστήματος.
Ωστόσο η ΤτΕ ξεκαθαρίζει ότι «δεν έχει λάβει γνώση του συγκεκριμένου σημειώματος», ενώ παράλληλα επισημαίνει ότι «δεν έχει κάνει αυτόνομη έρευνα σχετικά με το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδος από το ευρώ και τις συνέπειές του. Όμως επικαλείται παλαιότερη συνέντευξη του Διοικητή, κ. Προβόπουλου, στην εφημερίδα «Καθημερινή» όπου χαρακτήριζε «εφιαλτικό» το σενάριο εξόδου.
«Αδύνατο το κούρεμα των δανείων»
Ένα ακόμη θέμα το οποίο αποσαφηνίζεται από την έκθεση είναι εκείνο του ενδεχομένου κουρέματος όλων των τραπεζικών δανείων των ιδιωτών κατά 30%. Η συγκεκριμένη εξαγγελία περιέχεται στο πρόγραμμα των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, ωστόσο σύμφωνα με την ΤτΕ δεν μπορεί να υλοποιηθεί.
«… Θα οδηγούσε το τραπεζικό σύστημα σε ζημιά ύψους 68.5 δις η οποία συνεπάγεται την ανάγκη περίπου ισόποσης κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών. Ποσό αυτής της τάξεως είναι αδύνατο να εξευρεθεί, με αποτέλεσμα να καθίσταται αναγκαίος νέος δανεισμός που εν τέλει θα επιβαρύνει ισόποσα τον έλληνα φορολογούμενο. Επιπλέον με την προαναφερθείσα περικοπή θα εμπεδωθεί στην ελληνική κοινωνία η νοοτροπία ότι αυτός που οφείλει δεν είναι υποχρεωμένος να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, δεδομένου ότι μπορεί να προσβλέπει στο μέλλον σε μια ευνοϊκή ρύθμιση για το ύψος των χρεών του», αναφέρεται στην έκθεση.
50 δις ευρώ το κόστος της ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και ο κίνδυνος του bank run
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αποκάλυψη που γίνεται ότι για την ολοκλήρωση ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών θα δαπανηθούν (συνολικά) 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Μέχρι στιγμής 25 δις ευρώ έχουν χορηγηθεί από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενώ τα 18 δις έχουν εισρεύσει στα ταμεία συγκεκριμένων πιστωτικών Ιδρυμάτων. Ωστόσο η ΤτΕ στην έκθεσή της αναφέρει ότι το Μνημόνιο προβλέπει ότι θα διασφαλιστούν επαρκή κεφάλαια, της τάξεως των 50 δις ευρώ, για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, εξηγώντας ότι «η κεφαλαιακή βάση των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να είναι επαρκής ώστε ο Δείκτης Βασικών Κυρίων Ιδίων Κεφαλαίων να ανέρχεται σε 9% από τα τέλη Σεπτεμβρίου 2012 και 10% από τα τέλη Ιουνίου 2013…».
Σε ό,τι αφορά το μείζον θέμα μια ενδεχόμενης ξαφνικής ανάληψης των καταθέσεων από τους ιδιώτες (το επονομαζόμενο bank run διάρκειας πέντε έως 10 ημερών) η έκθεση αναφέρει ότι το υπάρχον περιθώριο ρευστότητας αυτή τη στιγμή κρίνεται επαρκές επισημαίνοντας όμως ότι κανένα τραπεζικό σύστημα δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσει μαζική φυγή καταθέσεων παρατεταμένης διάρκειας.
«Δεν λάβαμε 182 δις ευρώ»
Στην απόρρητη έκθεση επιπλέον διαψεύδεται η πληροφορία που ήθελε τις Ελληνικές Τράπεζες να έχουν λάβει μέχρι σήμερα, με τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, συνολική χρηματοδότηση ύψους 182 δις ευρώ, δηλαδή όσα και τα δάνεια της Τροϊκα προς την Ελλάδα. Η ΤτΕ επισημαίνει ότι το ποσό των μέτρων για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος ανέρχεται σε 84,3 δις ευρώ εκ των οποίων τα 4.5 δις αφορούν προνομιούχες μετοχές, 71.9 δις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου για την έκδοση τραπεζικών ομολόγων και 7.9 δις ειδικούς τίτλους του Δημοσίου.
Δείτε τα έγγραφα