Ρεπορτάζ: Xρήστος Μαζάνης – Φίλιππος Καραμέτος
Σημαντικές ευκαιρίες δημιουργεί η κρίση για τους φοιτητές που, ύστερα από την ανακοίνωση των βάσεων, θα βγουν στο κυνήγι της φοιτητικής κατοικίας. Σήμερα οι τιμές των φοιτητικών σπιτιών έχουν υποχωρήσει έως και 40% από την αρχή της κρίσης και γι’ αυτό οι σπουδαστές θα πρέπει να πραγματοποιούν εκτεταμένη έρευνα αγοράς όπως προτείνουν οι μεσίτες. Συνιστούν ακόμη, οι φοιτητές να μην διστάζουν να κάνουν «παζάρια», με δεδομένο ότι η προσφορά είναι πολύ μεγάλη.
Ταυτόχρονα, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην σπεύδουν να δίνουν προκαταβολή χωρίς να έχουν ελέγξει τα στοιχεία του ιδιοκτήτη. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε φθινόπωρο παίρνει φωτιά το τηλεφωνικό κέντρο της Ένωσης Καταναλωτών για την Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) από καταγγελίες υποψήφιων ενοικιαστών που πέφτουν θύματα εξαπάτησης από μεσίτες – μαϊμού.
Σε πολλές περιπτώσεις, φοιτητές που αναζητούν κατοικία καλούνται να καταβάλλουν προκαταβολές σε μεσίτες που υποστηρίζουν ότι έχουν το «ιδανικό σπίτι». Οι επιτήδειοι παρουσιάζουν σε φωτογραφίες στους ενδιαφερόμενους ακίνητα που συνήθως έχουν βρει στο διαδίκτυο ή σε εφημερίδες αγγελιών. Στη συνέχεια, αφότου προεισπράξουν την αμοιβή τους εξαφανίζονται.
Όσον αφορά τις τιμές, σπίτια που έχουν κατασκευαστεί πριν από 15 περίπου χρόνια είναι φθηνότερα από τα νεόδμητα, όσα δηλαδή ανεγέρθηκαν την τελευταία πενταετία. Όσα είναι κοντά σε μέσα μεταφοράς και στο κέντρο της πόλης είναι συνήθως ακριβότερα κατά 20-30%, με τους μεσίτες να συνιστούν και την λύση της συγκατοίκησης.
Ενδεικτικά, το ενοίκιο ύψους 200 ευρώ μπορεί να ξεπεράσει τα 300 ευρώ συμπεριλαμβανομένων των υπόλοιπων εξόδων (κοινόχρηστα, φως, νερό, τηλέφωνο). Ταυτόχρονα, αν ο φοιτητής μισθώσει με άλλους δύο ένα τριάρι 500 ευρώ και με συνολικά έξοδα 700 ευρώ, τα μηνιαία έξοδα δεν θα ξεπερνούν τα 250 ευρώ, επομένως είναι πιο συμφέρουσα η επιλογή της συγκατοίκησης.
Οι τιμές στην Αθήνα
Στην Αθήνα μία γκαρσονιέρα κοστίζει περίπου 150 ως 200 ευρώ ενώ το ενοίκιο για ένα δυάρι κυμαίνεται μεταξύ 250 και 350 ευρώ. Ωστόσο, υπάρχουν πραγματικές ευκαιρίες σε συνοικίες, όπως τα Εξάρχεια, το Κουκάκι, τα Κάτω Πετράλωνα, τον Νέο Κόσμο.
Οι τιμές στην περιφέρεια
Στη Θεσσαλονίκη, οι τιμές για μια γκαρσονιέρα έξω από το κέντρο ξεκινούν από τα 150 ευρώ, ενώ στο κέντρο διατίθενται για 200-350 ευρώ. Από 200 ως 300 ευρώ κυμαίνονται οι τιμές των δυαριών σε Κρήτη, Ιωάννινα, Πάτρα και Κομοτηνή.
Ακόμη, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα ενοικίασης επιπλωμένων σπιτιών (με ψυγείο και έπιπλα), ωστόσο οι τιμές γι’ αυτή την κατηγορία ακινήτων είναι κατά 15%- 20% υψηλότερες.
O πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, Γιάννης Ρεβύθης μιλώντας στο zougla.gr, υποστηρίζει πως «η αναζήτηση σπιτιού δεν είναι πρόβλημα διότι υπάρχουν αρκετά ακίνητα σε ιδιαίτερα καλή κατάσταση. Οι γονείς και οι φοιτητές θα πρέπει να απευθυνθούν σε σοβαρά κτηματομεσιτικά γραφεία όπου πληρώνονται αφού βρουν το σπίτι. Θα πρέπει οπωσδήποτε να υπογράφουν μισθωτήριο συμβόλαιο με τον ιδιοκτήτη ή τον πληρεξούσιο δικηγόρο. Τα σπίτια αυτά θα πρέπει να τα βλέπουν με το φως της ημέρας, να ρωτούν για τα κοινόχρηστα και για λοιπά έξοδα που μπορεί να έχει αυτό το σπίτι. Να αποφεύγουν να μισθώνουν ημιυπόγεια και πατάρια ή δώματα. Να προτιμούν σπίτια μακριά από τις σχολές διότι υπάρχει καλύτερη τιμή. Επίσης να γνωρίζουν ότι θα πρέπει να διαπραγματεύονται την τιμή και να υπογράφουν οριστικό συμφωνητικό μίσθωσης».
Σύμφωνα με τον ίδιο «οι τιμές για το κέντρο της Αθήνας και κοντά στα πανεπιστήμια κυμαίνονται ανάλογα την ηλικία του σπιτιού και ανάλογα τον όροφο. Ο μέσος όρος τιμής είναι για γκαρσονιέρες 200-250 ευρώ, για τα δυάρια 300-350 ευρώ και για τα τριάρια 450-600 ευρώ».
Έρευνα αγοράς
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η ΠΟΜΙΔΑ, οι νεαροί ενοικιαστές μπορούν να ξεκινήσουν την έρευνα αγοράς από:
-αγγελίες στους πίνακες ανακοινώσεων των ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά και σε άλλους χώρους έξω από τις σχολές, που αναρτούν οι ιδιοκτήτες προσφερόμενων κατοικιών.
-ενοικιαστήρια έξω από τις κατοικίες και σε διάφορα κοντινά τοπικά δημόσια μέρη.
-μικρές αγγελίες στον ημερήσιο, τον περιοδικό και τον ειδικό τύπο αγγελιών και το διαδίκτυο.
-τοπικές ενώσεις ιδιοκτητών ακινήτων, σε μερικές πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο, τα Ιωάννινα, η Τρίπολη, η Καστοριά…
-γραφεία των επίσημων μεσιτών, κατά προτίμηση των συνοικιών κοντά στις περιοχές όπου αναζητείται η κατοικία.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, Στράτος Παραδιάς μιλώντας στο zougla.gr ανέφερε ότι «η αγορά των φοιτητικών μισθώσεων τείνει προς εξάλειψη τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης και της τάσης των φοιτητών να επιδιώκουν ο τόπος των σπουδών τους να συμπίπτει με τον τόπο της κατοικίας τους».
Όπως υποστηρίζει «υπάρχει πολύ μεγάλη προσφορά και πολύ μικρή ζήτηση φοιτητικής κατοικίας και ασφαλώς σε πάρα πολύ συγκαταβατικές τιμές». Συνεχίζοντας τονίζει πώς «πολλοί φοιτητές πια προτιμούν να ενοικιάζουν όλοι μαζί ένα μεγάλο σπίτι προκειμένου να μοιράζονται τα έξοδα».
Τι συμβουλεύει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών
Όπως επισημαίνει το ΚΕΠΚΑ, ψάχνοντας, για σπίτι, πρέπει να γνωρίζουν οι φοιτητές ότι:
-τα σπίτια, στο κέντρο των πόλεων, είναι κατά κανόνα παλαιότερα και πιο ακριβά, σε σχέση, με αυτά, που βρίσκονται, εκτός κέντρου.
-είναι απαραίτητος ο έλεγχος της τοποθεσίας του σπιτιού, της γειτονιά και τι παρέχει αυτή (supermarket, τράπεζες, τακτική αστική συγκοινωνία, πρόσβαση στην πανεπιστημιούπολη κ.λπ.).
-είναι απαραίτητος ο έλεγχος του σπιτιού, για να διαπιστώσουμε τυχόν βλάβες και να τις επισημάνουμε, στον ιδιοκτήτη, ώστε να τις διορθώσει, πριν αρχίσουμε να κατοικούμε, στο σπίτι.
Όταν εντοπίσουμε το σπίτι:
Επίσης, απαιτείται μεγάλη προσοχή όταν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, με τον ιδιοκτήτη, για την ενοικίαση του σπιτιού. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι:
– στις μισθώσεις κατοικιών, το ύψος του μισθώματος διαμορφώνεται, ελεύθερα και δεσμεύει και τις δύο πλευρές.
– στην μίσθωση κατοικίας ισχύει, τουλάχιστον για τρία χρόνια και αν ακόμα έχει συμφωνηθεί μικρότερος ή αόριστος χρόνος.
Αν ο συμβατικός χρόνος έχει καθοριστεί μικρότερος της τριετίας και δεν υπάρχει συμφωνία αναπροσαρμογής του μισθώματος, για τον υπόλοιπο χρόνο, το καταβαλλόμενο μίσθωμα αυξάνεται, ετησίως, κατά 75% του τιμαρίθμου του κόστους ζωής, που δίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, για τους αμέσως προηγούμενους 12 μήνες.
Η μίσθωση ορισμένου χρόνου λήγει, μόλις περάσει το διάστημα αυτό, χωρίς να απαιτείται τίποτε άλλο. Μάλιστα, θεωρείται ότι ανανεώνεται, για αόριστο χρόνο, όταν, μετά την παρέλευση του συμφωνημένου χρόνου, ο μεν ενοικιαστής εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την κατοικία, ο δε ιδιοκτήτης δεν εναντιώνεται.
Η μίσθωση αόριστης διάρκειας, μετά την παρέλευση της τριετίας, λήγει, με καταγγελία του ιδιοκτήτη ή του ενοικιαστή.
Εάν απευθυνθούμε, σε μεσιτικό γραφείο, προσέχουμε να είναι νόμιμο. Ο μεσίτης δικαιούται αμοιβή γι’ αυτό ρωτούμε ποια είναι η αμοιβή του, και καταβάλουμε την αμοιβή μόνο αν ενοικιάσουμε το σπίτι, που μας πρότεινε. Επομένως, πληρώνουμε, αφού υπογράψουμε το συμβόλαιο, με τον ιδιοκτήτη.
Τα σπίτια τα επισκεπτόμαστε και τα ελέγχουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Πριν αποφασίσουμε να υπογράψουμε συμβόλαιο, ενημερωνόμαστε, για τα κοινόχρηστα τους λογαριασμούς του σπιτιού και όλα τα έξοδα, που θα επιβαρύνουν το σπίτι, πέραν του ενοικίου.
Το ενοίκιο
Το ενοίκιο καταβάλλεται την ημερομηνία που έχουν συμφωνήσει ιδιοκτήτης και ενοικιαστής. Η καταβολή της εγγύησης δεν αποτελεί υποχρέωση του ενοικιαστή, που πηγάζει από το νόμο, αλλά έχει επικρατήσει ως μισθωτική συνήθεια.
Δεν αποδεχόμαστε και δεν υπογράφουμε όρους, που δεν κατανοούμε ή με τους οποίους δε συμφωνούμε, απόλυτα. Σε πολλά συμβόλαια ενοικίασης, περιέχονται όροι δυσμενείς, για τους ενοικιαστές π.χ. «Εάν ο ενοικιαστής διακόψει τη μίσθωση, πριν τη συμφωνημένη λήξη της, υποχρεούται να καταβάλει όλα τα ενοίκια, μέχρι τη λήξη». Τέτοιους όρους τους διαγράφουμε.
Οι ευθύνες του ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή
Ο ιδιοκτήτης έχει την υποχρέωση να παραδώσει, στον ενοικιαστή, την κατοικία κατάλληλη, για τη χρήση, που συμφωνήθηκε και να τη διατηρεί, κατάλληλα, κατά τη μίσθωση.
Ο ιδιοκτήτης φέρει τα βάρη του ακινήτου.
Ο ιδιοκτήτης αποδίδει, στον ενοικιαστή, τις αναγκαίες δαπάνες, που αυτός έκανε στο ακίνητο.
Ο ενοικιαστής δεν ευθύνεται, για φθορές ή μεταβολές, που οφείλονται, στη συμφωνημένη χρήση.
Έτσι, μπορούμε να διεκδικήσουμε: 1) να αναλάβει ο ιδιοκτήτης την υποχρέωση να κάνει, με δικά του έξοδα, τις απαραίτητες επισκευές, στο σπίτι (π.χ. βάψιμο, επισκευή παραθύρων κ.λπ.), ώστε αυτό να είναι κατάλληλο, για να κατοικήσουμε 2) να αναλάβει ο ιδιοκτήτης την υποχρέωση να επισκευάζει, με δικά του έξοδα, τις βλάβες που θα προξενούνται, στο σπίτι, στα πλαίσια της συνηθισμένης από εμάς χρήσης του. Φυσικά, ο ιδιοκτήτης δεν είναι υποχρεωμένος να αποκαθιστά ζημιές, που εμείς προκαλούμε, λόγω κακής χρήσης του σπιτιού.
Αφού συμφωνήσουμε, υπογράφουμε γραπτό μισθωτήριο συμβόλαιο και απαιτούμε αντίγραφο θεωρημένο από την εφορία. Σε καμία περίπτωση δεν αποδεχόμαστε προτάσεις για αποδείξεις ενοικίου ή συμφωνητικά, για ποσά διαφορετικά των πραγματικών. Γινόμαστε συνένοχοι, σε φοροδιαφυγή του ιδιοκτήτη.
Εμείς, από την πλευρά μας, ως ενοικιαστές, πρέπει να επιδείξουμε συνέπεια, ως προς την καταβολή των μισθωμάτων (ενοικίων), την καλή χρήση του σπιτιού και την εφαρμογή των κανονισμών της οικοδομής.
Η καθυστέρηση καταβολής των δαπανών κοινοχρήστων έχει τα ίδια αποτελέσματα καθυστέρησης του ενοικίου.
Ο ενοικιαστής, κατά τη λήξη της μίσθωσης, έχει υποχρέωση να αποδώσει την κατοικία, στην κατάσταση που την παρέλαβε.
Η Παναγιώτα Καλαποθαράκου, γενική διευθύντρια της ΕΚΠΟΙΖΩ, εφιστά την προσοχή στους φοιτητές αλλά και στους γονείς τους το χρονικό διάστημα που ψάχνουν για σπίτι.
«Οι φοιτητές θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στην μίσθωση της κατοικίας που πρόκειται να κάνουν. Ιδιαίτερα να προσέχουν την τιμή την οποία θα συμφωνήσουν και πάντα να υπογράφουν συμβόλαιο. Πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι δεν επιβαρύνονται με χαρτόσημο οι μισθώσεις των κατοικιών και δεν πρέπει να τους επιφορτίζουν οι ιδιοκτήτες και με άλλα τέλη-φόρους ακινήτων.Απλά και μόνο το μίσθωμα. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι μισθώσεις είναι τριετής, άσχετα εάν μισθώσουν το ακίνητο για ένα ή για δύο έτη. Δικαιούνται να παραμείνουν έως τρία χρόνια με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία.Να μην δίνουν προκαταβολή παρά μόνον όταν είναι απόλυτα βέβαιοι ότι τους κάνει το διαμέρισμα.Δεν θα πρέπει να εμπιστεύονται διάφορους μεσίτες οι οποίοι τους υπόσχονται με πολύ λίγα χρήματα (20-30-50 ευρώ) ότι θα τους εξασφαλίσουν στέγη», τονίζει χαρακτηριστικά.
Διαβάστε επίσης:Όλες οι βάσεις για τα ΑΕΙ – ΤΕΙ
