«Σαρκοβόρα» φυτά, οργιώδης βλάστηση και υγρασία, φύση αρχέγονη και σκοτεινή, πράσινη και διάφανη σαν το νερό, γκρίζα – απειλητική, αστραπές σχεδόν δραματικές σε απειλητικό ουρανό και μια φωνή (ανδρική; γυναικεία;) που μονολογεί σε μια γλώσσα ακατάληπτη, σχεδόν υβριδική:«Θέλω ν’ αρπάξω το είναι των πραγμάτων».
Η ζούγκλα της εικόνας χάνεται κατασπαράζεται και ενσωματώνεται με φώτα πόλης απέραντης και η φωνή επανέρχεται: «Πόλη Εδέμ – πόλη κόλαση – πόλη καθαρτήριο – Εργοστάσιο ονείρων και εφιαλτών – Αν το Ρίο ήταν άνθρωπος θα ήταν τραβεστί».
Είναι το «Obscuro Barroco» ταινία διάρκειας 59 λεπτών της Ευαγγελίας Κρανιώτη που προβάλλεται στην οθόνη του «Ολύμπιον» σε ελληνική πρεμιέρα και δεύτερη ευρωπαϊκή προβολή ως μία από τις δύο ελληνικές ταινίες που μετέχουν στο διαγωνιστικό τμήμα του 20ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Χαρακτηρίστηκε, ήδη, από την προβολή και την πρόσφατη βράβευση της στο Βερολίνο με το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής για Teddy Award, ως «ένα ντοκιμαντέρ με στοιχεία μυθοπλασίας και θέμα τη μεταμόρφωση σε μια πόλη των άκρων: το Ρίο ντε Τζανέιρο. Η ταινία αναζητά απαντήσεις για την ταυτότητά μας μέσα από το φύλο, το καρναβάλι και τις πολιτικές διαμάχες, θέτοντας ερωτήματα σχετικά με την επιθυμία μεταμόρφωσης του σώματος, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο».
Φίλμ επιτηδευμένο εικαστικά, σεναριακά, μουσικά, ένα ντοκιμαντέρ με στοιχεία μυθοπλασίας, σινεμά ποιητικό,ταινία hommage σε μια πόλη – τραβεστί, αλλά και σύγχρονο πολιτικό σινεμά.
«Οι τραβεστί είναι εργοστάσια ονείρων»…«το Ρίο είναι από τα λίγα μέρη στον κόσμο όπου οι άνθρωποι μπορούν να ονειρεύονται»…«είμαι ένα επείγον αντικείμενο που φωνάζει. Αυτή η κραυγή είναι που με σώζει»… «η γέννηση κι ο θάνατος είναι σαν μια ανάσα αυτού του κόσμου»…
Η εικόνα και η φωνή της Luana Muniz (1961-2017) της Βραζιλιάνας τραβεστί πρωταγωνίστριας σ’ αυτήν τη φιλμική περιπλάνηση στις προαιώνιες έννοιες της μεταμφίεσης πόλεων, ανθρώπων και εννοιών, το καρναβάλι του Ρίο ως σκηνικό ονείρου και εφιάλτη, ένας έκπτωτος (από τις γιορτές του παγκόσμιου κοινωνικοπολιτικού καρναβαλιού) άγγελος που έχασε τα φτερά του – «ήταν πραγματικό πρόσωπο» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η σκηνοθέτις της ταινίας Ευαγγελία Κρανιώτη, «τον συνάντησα στους δρόμους στη διάρκεια του καρναβαλιού, είχαν ξεκολλήσει τα φτερά του και οι υπεύθυνοι της σχολής δεν θέλησαν να ρισκάρουν την εικόνα του, τον απέπεμψαν. Μου θύμισε τον Ντέιβιντ Μπάουι και τον κράτησα».
«Κάθε ένας από εμάς είναι ένα σύμβολο που μεταχειρίζεται σύμβολα» συνεχίζει να μονολογεί στον φακό της Ελληνίδας σκηνοθέτιδας μεταμφιεζόμενη η Luana Muniz, οι πορείες διαμαρτυρίας των τραβεστί ενσωματώνονται μ’ αυτές των πολιτών του Ρίο που διεκδικούν δημοκρατία και αυτοδιάθεση, και προσωπικά, σαν…έκπτωτο σύγχρονο πολίτη περιφερόμενο στο παγκόσμιο «καρναβάλι» με πεσμένα – αποκολλημένα τα ιδεολογικοπολιτικά φτερά του, τον “διάβασα” αλλά “είναι θέμα πρίσματος που βλέπει και διαβάζει κανείς , τόσο ο δημιουργός όσο και ο θεατής του – και τη Ζωή και το σινεμά» απαντά η σκηνοθέτις στο ΑΠΕ/ΜΠΕ και στο σχετικό σχόλιο.
– Σαν φιλμική εκδοχή του «Πεθαίνω σαν χώρα» (του Δημήτρη Δημητριάδη) το διάβασα στα πρώτα του λεπτά το φιλμ. Παλιότερα κείμενα συνεντεύξεων σας βρίθουν λογοτεχνικών αναφορών, επικαλείσθε στίχους και κείμενα της Ζυράννας Ζατέλη, του Οδυσσέα Ελύτη, του Καββαδία, του Καβάφη, του Γκαρσία Μάρκες. Είναι τελικά οπλοστάσιο – αποθήκη υλικού για το σινεμά η λογοτεχνία και οι άλλες τέχνες;
– «Το κείμενο που διαβάζει στην ταινία η Λουάνα, είναι της βραζιλιάνας Clarice Lispector από το βιβλίο με τίτλο Água Viva (Ζωντανό Νερό) . Οι τέχνες πάντα αλληλεπιδρούν κι ο κινηματογράφος από τη φύση του τις εμπεριέχει όλες. Όπως και η ζωή. Δεν επαρκεί η προϋπόθεση να γνωρίζεις μουσική, λογοτεχνία, θέατρο ή εικαστικά για να κάνεις σινεμά. Αρκεί να ζείς, να ξέρεις τη ζωή, να ξέρεις έστω να την παρατηρείς. Ο κινηματογράφος είναι πολλές ζωές σε μία. Μια συνεχής αναζήτηση, μια συνεχής πορεία. Είναι σπορ ακριβό αλλά με διάσταση πιο δημοκρατική.
Γεννημένη στην Αθήνα, η Ευαγγελία Κρανιώτη ξεκίνησε – προ εικοσαετίας σχεδόν – σπουδές Νομικής αλλά και μουσικές σπουδές, συνέχισε στη Γαλλία με εικαστικά, φωτογραφία, σινεμά, 12(!) μπάρκα σε πλοία και θάλασσες ζωών και μας έδωσε προ τετραετίας την πρώτη της ταινία,το πολυσυζητημένο «Exotica-Erotica etc».
Επέστρεψε στη Βραζιλία προκειμένου να κάνει εκεί (με αφορμή και τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2016) ένα εικαστικό πρότζεκτ για τις σχέσεις κουλτούρας των δύο χωρών και επανήλθε στη γηραιά Ευρώπη με μια ακόμη ταινία – hommage στην πόλη, στην πρωταγωνίστρια Λουάνα Μουνίζ (η οποία στο μεταξύ πέθανε προτού ολοκληρωθεί η ταινία) στην ετερότητα, στη ζωή,τον θάνατο, την πολιτική,στην τέχνη που αλλάζει.
«Όλα ξεκίνησαν από τα θραύσματα του απολλώνιου και του διονυσιακού στοιχείου που διέκρινα ως εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Βραζιλία, την έννοια της ετερότητας όταν άρχισα να κινηματογραφώ τα σώματα της πόλης, το ίδιο το σώμα ως ιδιωτικό και κοινωνικό μανιφέστο» λέει η Ευαγγελία Κρανιώτη.
«Συναντήθηκα με το καρναβάλι ως μία από τις εκφάνσεις του υβριδικού βραζιλιάνικου μπαρόκ που είναι γέννημα των πολλαπλών πολιτισμικών συνονθυλευμάτων και των φυλετικών προσμείξεων της αποικιοκρατίας στη χώρα. Είδα τους τραβεστί και τη Λουάνα σαν μέσο όχι μόνο της μεταμόρφωσης (tra-vestire (μεταμφίεσης) αλλά και atravestere (διασχίζω, περνώ δια μέσω) της πόλης. Εγώ έφερα μέσα μου την αρχαία Ελλάδα, εκεί όμως βρήκα πιο παλιούς, πιο αρχαίους ανθρώπους, εκεί οι άνθρωποι έχουν την ηλικία της Γης» συμπληρώνει η κ.Κρανιώτη.
– «Όχι δεν ήταν οι γονείς μου καλλιτέχνες. Με τον δικό τους τρόπο, όμως, μού εμφύσησαν πολλά αντικείμενα. Όταν ήμουν παιδί πίστευα πως η γραφή είναι αμιγώς ανδρική ενασχόληση (ο πατέρας μου εργαζόταν ως συμβολαιογράφος) ενώ τα εικαστικά, η αισθητική θεώρηση του κόσμου (κληρονομημένη απ’ τη μητέρα) αφορούσε κυρίως τις γυναίκες».
Ετοιμάζει ήδη την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους («πιθανόν να γίνει στην Ελλάδα» λέει) κατοικεί μόνιμα στη Γαλλία (είναι παντρεμένη με Γάλλο), ζω…« εκεί που ζω» τονίζει με νόημα «δεν κατοικώ στην Ελλάδα – η απόσταση με κάνει να βλέπω και να νιώθω αρκούντως τη χώρα, δεν κατοικώ στην Ελλάδα – κατοικεί η Ελλάδα μέσα μου».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
