Τα στεροειδή είναι μια μεγάλη ομάδα ουσιών με παρόμοια χημική δομή, στην οποία εμπεριέχονται και πολλές ουσίες που φυσιολογικά βρίσκονται στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως είναι η χοληστερόλη, η βιταμίνη D και διάφορες ορμόνες, μεταξύ των οποίων οι ορμόνες του φύλου και τα παράγωγά τους. Στα στεροειδή επίσης περιλαμβάνονται και διάφορα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση των φλεγμονών, όπως είναι η υδροκορτιζόνη.
Επιπρόσθετα, τα επινεφρίδια, είναι αδένες που παράγουν έναν αριθμό στεροειδών ορμονών που ονομάζονται κορτικοστεροειδή και είναι υπεύθυνα για τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης, των επίπεδων σακχάρου στο αίμα, της ισορροπίας νερού και άλατος στον οργανισμό καθώς και για άλλες σημαντικές λειτουργίες.
Όταν όμως οι ειδικοί κάνουν λόγο για κατάχρηση στεροειδών από αθλητές, αναφέρονται στα λεγόμενα αναβολικά στεροειδή, τα οποία είναι ουσίες κατασκευασμένες με πρότυπο την ανδρική ορμόνη τεστοστερόνη. Ο όρος αναβολικά, αναφέρεται στην ιδιότητα αυτών των ουσιών να αυξάνουν τη μυϊκή μάζα. Οι ουσίες αυτές διατίθενται νόμιμα μόνο με συνταγή ιατρού στην περίπτωση που τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι πολύ χαμηλά ή σε συγκεκριμένα χρόνια νοσήματα όπως το AIDS, τα οποία έχουν ως συμπτώματα την απώλεια της μυϊκής μάζας. Βέβαια συχνά τα αναβολικά στεροειδή χρησιμοποιούνται, χωρίς να υπάρχει ένδειξη, από αθλητές, bodybuilders, αλλά και άτομα που απλά θέλουν να βελτιώσουν την επίδοση και την εξωτερική τους εμφάνιση.
Η κακή χρήση των αναβολικών στεροειδών όμως είναι μια επικίνδυνη πρακτική με ένα μεγάλο εύρος πιθανών επιπλοκών. Κάποιες από τις πιο σημαντικές παρενέργειες των αναβολικών στεροειδών που έχουν καταγραφεί είναι:
• όγκοι στο ήπαρ
• υπέρταση
• κατακράτηση υγρών
• αύξηση της LDL(κακή χοληστερόλη)
• μείωση της HDL(καλή χοληστερόλη)
• όγκοι στους νεφρούς
• σοβαρή ακμή
Η επιθετικότητα, οι αλλαγές στη διάθεση και άλλες παρενέργειες ψυχιατρικής φύσης μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα της κατάχρησης των αναβολικών.
Εκτός από τους κινδύνους για τη γενική υγεία, η κατάχρηση των στεροειδών μπορεί να έχει παρενέργειες που σχετίζονται με το φύλο.
Οι άνδρες μπορεί να εμφανίσουν:
• υπογονιμότητα
• μειωμένο αριθμό σπερματοζωαρίων
• συρρίκνωση των όρχεων
• αλωπεκία
• αύξηση των μαστών
• ενδεχομένως αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη
Οι γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν:
• ανάπτυξη τριχοφυΐας στο πρόσωπο
• βάθυνση του τόνου της φωνής
• διαταραχές του κύκλου
• αλωπεκία ανδρικού τύπου
Για τους εφήβους που δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους, η χρήση αναβολικών μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη ωρίμανση του ερειστικού τους συστήματος, το οποίο σημαίνει ότι κινδυνεύουν να έχουν μικρότερο ανάστημα για το υπόλοιπο της ζωής τους από αυτό που θα είχαν εάν δε λάμβαναν τις ουσίες.
Παράλληλα, είναι πιθανό να αναπτύξει κανείς μια φυσιολογική εξάρτηση στα στεροειδή. Η λήψη στεροειδών επηρεάζει τη λειτουργία και τη ρύθμιση της έκκρισης των ορμονών των επινεφριδίων, από τη στιγμή που οι αδένες αυτοί είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την παράγωγη πολλών φυσικών στεροειδών ορμονών. Για αυτό το λόγο, όταν οι ιατροί χορηγούν στεροειδή , η διακοπή τους γίνεται σταδιακά, έτσι ώστε να επιτραπεί στα επινεφρίδια να ανακτήσουν τη φυσιολογική τους λειτουργία. Παρομοίως, η απότομη διακοπή των αναβολικών στεροειδών μπορεί επίσης να οδηγήσει συμπτώματα απόσυρσης, τα οποία μπορεί να είναι επικίνδυνα, ακόμα και θανατηφορα.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
Πηγή: medicinenet.
