Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία ενός ζευγαριού να συλλάβει έπειτα από έναν χρόνο συχνή σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς προφυλάξεις. Περίπου στο 50% των περιπτώσεων το αίτιο της υπογονιμότητας εντοπίζεται στον άνδρα. Η ανδρική υπογονιμότητα συνήθως προκαλείται από αιτίες που επηρεάζουν την παραγωγή σπερματοζωαρίων ή την κίνησή τους ή από εμπόδια που δεν επιτρέπουν την έξοδο του σπέρματος. Χρόνια προβλήματα υγείας, τραυματισμοί, ανατομικά προβλήματα, ορμονικές ανισορροπίες και γενετικά ελλείμματα μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανδρική αναπαραγωγική υγεία.
Σύμφωνα με νέα δεδομένα, η ολοκληρωμένη διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας θα έπρεπε εκτός από τη λήψη αναλυτικού ιστορικού, τη φυσική εξέταση και το σπερμοδιάγραμμα να περιλαμβάνει επίσης τη μαγνητική απεικόνιση του ουρογεννητικού συστήματος. Ο βασικός ρόλος της απεικόνισης είναι ο εντοπισμός ενδεχόμενων συγγενών, ανατομικών ανωμαλιών ή διαταραχών που εμποδίζουν τη μεταφορά των σπερματοζωαρίων, οι οποίες μπορεί να διορθωθούν.
Το υπερηχογράφημα του όσχεου είναι η πιο συχνά εφαρμοσμένη μη επεμβατική απεικονιστική μέθοδος του αναπαραγωγικού συστήματος. Η μαγνητική απεικόνιση είναι μια άλλη μη παρεμβατική μέθοδος, η οποία χρησιμοποιείται στην πύελο για τον εντοπισμό πιθανών κακώσεων που φράσσουν τους σπερματικούς πόρους. Είναι, επίσης, η μέθοδος που χρησιμοποιείται κατεξοχήν για την εκτίμηση νευρολογικών διαταραχών, όπως είναι οι διαταραχές του αδένα της υπόφυσης, όταν υπάρχουν οι σχετικές ενδείξεις από τα αποτελέσματα των ορμονικών εξετάσεων.
Οι παρεμβατικές τεχνικές χρησιμοποιούνται συνήθως όταν είναι θεραπευτικές σε ασθενείς με ήδη διαγνωσμένες διαταραχές. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, μια απεικονιστική μέθοδος να δίνει ακριβείς πληροφορίες χωρίς να είναι παρεμβατική. Η μαγνητική απεικόνιση του ουρογεννητικού όχι μόνο μπορεί να διαγνώσει τις αναστρέψιμες αιτίες υπογονιμότητας, αλλά δύναται να εντοπίσει προβλήματα που εκτός από το ότι σχετίζονται με την υπογονιμότητα είναι επίσης απειλητικά για τη ζωή καθώς και γενετικά προβλήματα που θα μπορούσαν να μεταδοθούν στους απογόνους. Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύ σημαντικές, ιδιαίτερα για τα ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
