Η θεραπεία για διάφορους τύπους καρκίνου μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλικότητα των ασθενών προκαλώντας δυσφορία, καθώς και διαφορά σημεία και συμπτώματα που κάνουν τη σεξουαλική επαφή πιο δύσκολη. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι ένας καρκινοπαθής δε θα έχει μια υγιή σεξουαλική ζωή μετά την θεραπεία. Η ενημέρωση σχετικά με το πώς η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική λειτουργία είναι το πρώτο σημαντικό βήμα για τη διαχείριση των σεξουαλικών προβλημάτων εφόσον αυτά προκύψουν μετά τη θεραπεία.
Οι άνδρες με καρκίνο στην πυελική περιοχή είναι πιο πιθανό να αναφέρουν δυσκολία στην αποκατάσταση της σεξουαλικής τους λειτουργίας μετά τη θεραπεία, σε σύγκριση με τους άνδρες που έχουν άλλους τύπους καρκίνου.
Οι σεξουαλικές παρενέργειες είναι πιο συχνές μετά από θεραπεία για:
• Καρκίνο της ουροδόχου κύστης
• Καρκίνο του εντέρου
• Καρκίνο του προστάτη
• Καρκίνο του ορθού.
Οι άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν σεξουαλική δυσλειτουργία μετά τη θεραπεία του καρκίνου. Αυτό συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δεν είχαν καρκίνο, θα αντιμετωπίσουν κάποια δυσκολία σχετική με τη σεξουαλική δραστηριότητα κάποια στιγμή της ζωής τους. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες λοιπόν που έχουν λάβει θεραπεία για τον καρκίνο, μπορεί να έχουν σεξουαλικές παρενέργειες που σχετίζονται περισσότερο με τη γήρανση παρά με τη θεραπεία. Παράλληλα, στη περίπτωση των ηλικιωμένων,μπορεί η θεραπεία του καρκίνου να ενισχύει την έκπτωση στη σεξουαλική λειτουργία που σχετίζεται με τη γήρανση.
Στις πιο συχνές σεξουαλικές παρενέργειες των καρκινοθεραπειών περιλαμβάνονται:
• Η αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης στύσης (Στυτική δυσλειτουργία)
• Η δυσκολία κορύφωσης της σεξουαλικής διέγερσης κι ευχαρίστησης
• Οοργασμόςχωρίςεκσπερμάτιση
• Αδύναμοι και λιγότερο ικανοποιητικοί οργασμοί
• Απώλεια ενδιαφέροντος για το σεξ
• Πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ
• Λιγότερη ενέργεια για σεξουαλική δραστηριότητα
• Μειωμένη αυτοπεποίθηση.
Είναι σημαντικό ωστόσο να διευκρινιστεί ότι δε θα υποφέρουν όλοι οι άνδρες καρκινοπαθείς από σεξουαλικές παρενέργειες της θεραπείας που λαμβάνουν. Ο θεράπων ιατρός μπορεί σε κάθε περίπτωση να εκτιμήσει τον κίνδυνο ανάλογα με το συγκεκριμένο τύπο θεραπείας που συστήνεται. Αλώστε συχνά είναι ο ίδιος ο καρκίνος που έχει επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία, ιδιαίτερα όταν προσβάλει τα σεξουαλικά όργανα. Ακόμα όμως κι όταν δεν προσβάλλονται αυτά, η σεξουαλικότητα μπορεί να επηρεαστεί μέσω των αλλαγών που μπορεί ο καρκίνος να επιφέρει στην εικόνα του σώματος, με αποτέλεσμα τη μείωση της αυτοπεποίθησης ή μέσω της κόπωσης, των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και του μειωμένου ενδιαφέροντος για το σεξ.
Οι σεξουαλικές δυσκολίες μπορεί επίσης να προκύψουν σαν αποτέλεσμα τόσο του καρκίνου όσο και των παρενεργειών της θεραπείας, όπως για παράδειγμα η κόπωση ο πόνος ή το άγχος σχετικά με τη θεραπεία. Παράλληλα, τα καταθλιπτικά συναισθήματα σχετικά με την αρρώστια μπορεί να προκαλέσουν μείωση της libido.
Κάποιες φορές οι συναισθηματικοί παράγοντες μπορεί να επιδεινώνουν τις σεξουαλικές παρενέργειες που προέρχονται από τις φυσικές αλλαγές που συμβαίνουν με τη θεραπεία.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
