Στην απλή ερώτηση «τι κάνεις;» από δημοσιογράφο σε κεντρικό δελτίο ειδήσεων της αμερικανικής τηλεόρασης, η γυναικά ενός στρατιώτη απαντά με ένα μείγμα λύπης και ντροπής: «Νιώθω ότι κοιμάμαι με τον αδελφό μου». Ο άνδρας της επέστρεψε από το Αφγανιστάν με σοβαρό εγκεφαλικό τραύμα και την απώλεια ενός μέλους. Η γυναίκα, θρηνώντας την απώλεια της συναισθηματικής και φυσικής οικειότητας που είχε πριν με τον σύζυγό της, μέσα από την απάντησή της αναδεικνύει μια πτυχή του πόλεμου που ουδείς φαίνεται να αγγίζει. Αυτή της σεξουαλικής οικειότητας ή ακόμα καλύτερα της απώλειάς της.
Λόγω των 14 ετών εμπόλεμων συγκρούσεων σε Αφγανιστάν και Ιράκ, o κόσμος άρχισε να γνωρίζει τα τραύματα του πολέμου, όπως είναι οι σοβαροί εγκεφαλικοί τραυματισμοί, οι ακρωτηριασμοί, ή ακόμα και τραύματα όχι εμφανή, όπως είναι το σύνδρομο μετατραυματικού στρες που αλλάζει τη συμπεριφορά και την προσωπικότητα του ατόμου. Για την επίδραση όμως του πολέμου στη σεξουαλικότητα του ατόμου και στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού δεν γνωρίζει κανείς, ακριβώς επειδή τηρείται σιγή ιχθύος. Η εγγύτητα του ζευγαριού σε μια σταθερή σχέση ή στον γάμο θεωρείται ακόμα θέμα αυστηρά ιδιωτικό και ταμπού στις δυτικές κοινωνίες.
Για τα περισσότερα ζευγάρια όμως, όταν το οξύ τραύμα επουλωθεί, η επίδραση της τραυματικής εμπειρίας της μάχης και των απωλειών που έχει επιφέρει στη σεξουαλική ζωή, την οικειότητα και τη γονιμότητα, αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη επιπλοκή. Ενώ η σεξουαλική υγεία είναι πολύ σημαντική συνιστώσα της γενικής υγείας, παραβλέπεται ως ένα ζήτημα που προκαλεί αμηχανία. Μέχρι πρόσφατα, μάλιστα, οι ιατροί που εξέταζαν τους βετεράνους δεν ήταν υποχρεωμένοι να περιλαμβάνουν ερωτήσεις σχετικά με τις σχέσεις και τη σεξουαλικότητα κατά τον επανέλεγχο των ασθενών. Για τα περισσότερα ζευγάρια το να αρχίσουν μια τέτοια συζήτηση χωρίς έναυσμα είναι αδύνατο.
Η Lee Woodruff, συγγραφέας, δημοσιογράφος και ιδρύτρια του οργανισμού Bob Woodruff Foundation, μιλά για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε όταν ο άνδρας της, ο Bob, επέστρεψε βαριά τραυματισμένος το 2006 από το Ιράκ. Είχε πολλούς ρόλους στους οποίους έπρεπε να ανταποκριθεί, κοιμόταν ελάχιστα και τον πρώτο καιρό φοβόταν να αγγίξει τον άνδρα της, καθώς το εγκεφαλικό τραύμα που είχε υποστεί τον είχε ρίξει σε κώμα για πέντε εβδομάδες. Οι ισορροπίες άλλαξαν και η δυναμική μεταξύ τους δεν θύμιζε τίποτα από αυτή που υπήρχε πριν από τον πόλεμο. Η ίδια αναρωτιόταν κάθε μέρα αν τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν όπως πριν, ποτέ όμως δεν σκέφτηκε να παρατήσει την προσπάθεια. Το μεγάλο πλεονέκτημα ήταν ότι είχαν υπάρξει ζευγάρι για πολλά χρόνια, είχαν πολλά να τους ενώνουν, όπως τέσσερα παιδιά, και τελικά κατάφεραν να ανακτήσουν την οικειότητα. Τα περισσότερα νεαρά ζευγάρια όμως, ιδιαίτερα όταν δεν έχουν εφόδια και υποστήριξη από τις οικογένειες, δεν τα καταφέρνουν.
Η γενιά των στρατιωτών που υπηρέτησαν μετά την 11η Σεπτεμβρίου είχε τη μεγαλύτερη διάρκεια θητείας. Οι μισοί τουλάχιστον από αυτούς, είτε υπηρετούν ακόμα είτε έχουν συνταξιοδοτηθεί, είναι παντρεμένοι. Ωστόσο, το ζήτημα της σεξουαλικής υγείας δεν αντιμετωπίζεται, αν και το πρόβλημα είναι τεκμηριωμένο. Σύμφωνα με μια μεγάλη μελέτη, οι βετεράνοι που διαγνώστηκαν με διαταραχή μετατραυματικού στρες έχουν 30% αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας. Παράλληλα, επίσημα δεδομένα από το ινστιτούτο ερευνών του στρατού αναφέρουν ότι οι αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί είναι υπεύθυνοι για περίπου 1.300 ουρογεννητικούς τραυματισμούς.
Το περασμένο έτος ο Bob Woodruff Foundation οργάνωσε ένα συνέδριο για τη συζήτηση των αναγκών των οικογενειών των βετεράνων αναφορικά με τη συναισθηματική και σεξουαλική οικειότητα και τη γονιμότητα. Οι οικογένειες που συμμετείχαν διηγήθηκαν δυνατές, ειλικρινείς ιστορίες. Πέρα από τη συγκίνηση όμως, αναφέρθηκαν και τα πρακτικά προβλήματα, όπως το ότι ο στρατός δεν καλύπτει τα έξοδα για εξωσωματική γονιμοποίηση -τα οποία συχνά καλύπτονται από τις ασφάλειες πολιτών-, με αποτέλεσμα πολλά ζευγάρια να τα αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου.
Φαίνεται, όμως, να υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα. Οι ομάδες υποστήριξης κερδίζουν έδαφος, χρηματοδοτούνται όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τα ζευγάρια να μιλήσουν για το πρόβλημά τους και σιγά σιγά ανοίγει ο δρόμος για τις απαραίτητες αλλαγές σε επίπεδο πολιτικής.
