Είναι πολύ φυσιολογικό μια γυναίκα να έχει πολλές ερωτήσεις και ανησυχίες για τη ζωή μετά την υστερεκτομή και ειδικά για τη σεξουαλική της ζωή. Αν και κάθε γυναίκα ανακάμπτει από την επέμβαση με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό χρόνο, υπάρχουν κάποιες κοινές παρενέργειες που βιώνουν οι γυναίκες μετά το χειρουργείο και σχετίζονται κυρίως με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Μετά από ένα διάστημα όμως, πολλές οι περισσότερες απολαμβάνουν τη σεξουαλική δραστηριότητα όσο και πριν την υστερεκτομή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα επίπεδα σεξουαλικής ικανοποίησης βελτιώνονται.
Καταρχάς σύμφωνα με τους ειδικούς, μετά από μια υστερεκτομή η γυναίκα δε θα πρέπει να εισάγει τίποτα στον κόλπο της για περίπου 6 εβδομάδες. Απαγορεύεται δηλαδή η χρήση ταμπόν, κολπικών πλύσεων, σεξουαλικών παιχνιδιών, καθώς φυσικά και η διείσδυση του πέους στον κόλπο. Η σύσταση αυτή βασίζεται στο μέσο χρόνο που χρειάζεται μια γυναίκα για να ανακάμψει από την επέμβαση, ο οποίος είναι 6-8 εβδομάδες, αλλά τονίζεται ότι κάθε γυναίκα έχει το δικό της χρόνο και δε θα πρέπει να βιαστεί να έχει σεξουαλική επαφή εάν δε νοιώθει έτοιμη. Είναι σημαντικό η γυναίκα να ξεκινήσει τις επαφές αφού σταματήσουν οι όποιες κολπικές εκκρίσεις σχετίζονται με το χειρουργείο και όταν τα τραύματα έχουν επουλωθεί. Δεν υπάρχουν επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες αναφορικά με το πότε είναι ασφαλές μια γυναίκα να έρθει σε οργασμό μέσω του αυνανισμού, αλλά είναι σημαντικό οι γυναίκες να δώσουν χρόνο στο σώμα τους να επουλώσει τα τραύματα, καθώς ένας οργασμός προκαλεί ένταση στους μυς της πυελικής περιοχής και είναι πιθανό να εμποδίζει τη διαδικασία της επούλωσης.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προσδοκίες για το πότε μια γυναίκα θα αισθάνεται καλά με το να έχει ξανά σεξουαλική επαφή μετά την υστερεκτομή.
Κάποιες γυναίκες μπορεί να έχουν κολπική αιμορραγία και πόνο για αρκετές εβδομάδες μετά το χειρουργείο και κατά συνέπεια να έχουν μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον. Παράλληλα με τις φυσιολογικές επιπτώσεις της υστερεκτομής υπάρχουν και οι ψυχοσυναισθηματικές που επίσης επηρεάζουν τη σεξουαλική επιθυμία της γυναίκας. Το σεξουαλικό ενδιαφέρον της γυναίκας μετά τη επέμβαση εξαρτάται από το λόγο για τον οποίο έγινε το χειρουργείο, από την προσωπική/οικογενειακή της κατάσταση, καθώς και από το εάν το χειρουργείο είχε σαν αποτέλεσμα την εμμηνόπαυση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Σε γενικές γραμμές, αν και η υστερεκτομή μπορεί να προκαλέσει διάφορες αλλαγές στην περιοχή της πυέλου, συνήθως δε μειώνει την ικανότητα μιας γυναίκας να απολαμβάνει σεξουαλικά. Η αφαίρεση της μήτρας και του τράχηλου δεν έχει επιπτώσεις στην ικανότητα της γυναίκας να έρθει σε οργασμό. Ο κόλπος μπορεί να χάσει λίγο από το μήκος του, αλλά αυτό δεν είναι ικανό να επηρεάσει τη σεξουαλική δραστηριότητα.
Εάν μια γυναίκα έχει δώσει στο σώμα της το χρόνο που χρειάζεται για να ανακάμψει μετά το χειρουργείο τότε η σεξουαλική επαφή δε θα πρέπει να προκαλέσει πόνο ή αιμορραγία. Εάν αυτό συμβεί, η γυναίκα θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό της.
Σύμφωνα με μια ανασκόπηση σχετικών μελετών, η υστερεκτομή συνήθως δεν επηρεάζει αρνητικά τη σεξουαλικότητα. Οι περισσότερες γυναίκες αναφέρουν την ίδια ή και βελτιωμένη σεξουαλική λειτουργία σε σύγκριση με αυτή που είχαν πριν το χειρουργείο. Όταν εμφανίζεται σεξουαλική δυσλειτουργία, αυτή συνήθως οφείλεται είτε στην αύξηση της ηλικίας είτε στις ορμονικές αλλαγές που προκαλούνται από την αφαίρεση των ωοθηκών.
Από την άλλη, η υστερεκτομή κάποιες φορές ανακουφίζει από έναν αριθμό συμπτωμάτων που έκαναν τη σεξουαλική επαφή αδύνατη πριν το χειρουργείο, όπως είναι ο πόνος και η έντονη αιμορραγία, βελτιώνοντας έτσι τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας.
Κάποιες γυναίκες ωστόσο μπορεί να εμφανίσουν κάποια σεξουαλικά προβλήματα μετά την υστερεκτομή. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
• Η απώλεια της σεξουαλικής ορμής: μια γυναίκα μπορεί να βιώσει μειωμένη libido εάν έχουν αφαιρεθεί οι ωοθήκες της, εξαιτίας της έλλειψης οιστρογόνων.
• Αδυναμία του πυελικού εδάφους: οι ασκήσεις πυελικού εδάφους, όπως είναι οι ασκήσεις Kegels, μπορούν να ενδυναμώσουν τους μυς μετά το χειρουργείο και να βελτιώσουν τη σεξουαλική λειτουργία, μειώνοντας παράλληλα τον κίνδυνο εμφάνισης ακράτειας ούρων.
• Κολπική ξηρότητα: κάποιες γυναίκες βιώνουν κολπική ξηρότητα μετά από τη υστερεκτομή. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση λιπαντικών προϊόντων ή ακόμα και φυσικών εναλλακτικών όπως είναι το λάδι καρύδας.
• Αλλαγή της αίσθησης της διέγερσης: κάποιες γυναίκες αναφέρουν μια μείωση της αίσθησης στον κόλπο τους κατά τη διάρκεια της σεξουαλική πράξης. Αυτό δε χρειάζεται να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα μιας γυναίκας να έχει οργασμό, καθώς η κλειτορίδα και τα χείλη του αιδοίου έχουν μεγάλη ευαισθησία. Ίσως όμως χρειαστεί το ζευγάρι να δοκιμάσει νέες στάσεις και τεχνικές ώστε η γυναίκα να καταφέρει να νιώσει την απαραίτητη διέγερση.
Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι εάν αφαιρεθούν οι ωοθήκες κατά την υστερεκτομή τότε θα προκληθεί εμμηνόπαυση ανεξάρτητα από την ηλικία της γυναίκας. Αν και δε θα έχουν όλες οι γυναίκες προβλήματα, η εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική ζωή. Η μείωση των οιστρογόνων που προκαλεί οδηγούν στη λέπτυνση του κολπικού ιστού με αποτέλεσμα η σεξουαλική επαφή να είναι κάποιες φορές επώδυνη. Δυσφορία μπορεί επίσης να επιφέρει και η κολπική ξηρότητα που συχνά αναπτύσσεται μετά την εμμηνόπαυση. Ταυτόχρονα οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών μπορεί να μειώσουν και τη σεξουαλική ορμή της γυναίκας. Κάποιες γυναίκες επιλέγουν τη λήψη ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης για να αντιμετωπίσουν τα σεξουαλικά προβλήματα που συνδέονται με την εμμηνόπαυση.
Σε κάθε περίπτωση μια γυναίκα μετά από υστερεκτομή έχει το δικαίωμα να είναι αγχωμένη σχετικά με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Ακολουθούν κάποιες συμβουλές των ειδικών για να διευκολύνουν την κατάσταση:
• Η γυναίκα δεν πρέπει να βιαστεί αλλά να πάρει όσο χρόνο χρειάζεται για να ανακάμψει το σώμα της και να νοιώσει η ίδια καλυτέρα με τη σεξουαλικότητα της. Εάν η σεξουαλική επαφή γίνει πολύ νωρίς μπορεί να είναι επώδυνη και να προκαλέσει ακόμα και λοίμωξη. Πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθηθούν οι συστάσεις τους ιατρού για τις 6 εβδομάδες αποχής, αλλά κάποιες γυναίκες μπορεί να χρειάζονται ακόμα περισσότερο χρόνο.
• Η χρήση λιπαντικών προϊόντων μπορεί να μειώσει τη δυσφορία και να κάνει την επαφή πιο ευχάριστη, ιδιαίτερα στις γυναίκες που μετά το χειρουργείο μπήκαν σε εμμηνόπαυση.
• Πολύ βασική είναι η συζήτηση με τον σύντροφο ώστε να γνωρίζει πότε η επαφή είναι επώδυνη και πότε προκαλεί δυσφορία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
• Η δοκιμή νέων στάσεων είναι σημαντική ώστε να βρεθούν αυτές που είναι οι πιο άνετες όταν η γυναίκα υποφέρει από κολπική ξηρότητα.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν μια γυναίκα μετά την υστερεκτομή να ακούει το σώμα της και να περιμένει μέχρι τη στιγμή που θα έχει ανακάμψει σωματικά και ψυχολογικά ώστε να ξεκινήσει και πάλι τη σεξουαλική της δραστηριότητα. Οι γυναίκες που μετά την υστερεκτομή αντιμετωπίζουν σεξουαλικά προβλήματα, όπως πόνο και μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, είναι καλό να απευθυνθούν στον ιατρό τους, ώστε να καταφέρουν να τα διαχειριστούν και να ανακτήσουν μια φυσιολογική σεξουαλική ζωή. Τα καλά νέα της βιβλιογραφίας άλλωστε είναι ότι οι γυναίκες μετά την υστερεκτομή μπορούν να έχουν το ίδιο καλή σεξουαλική ζωή με πριν και σε μερικές περιπτώσεις ακόμα καλύτερη.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Χ. Φλιάτουρας, Χειρουργός, Ουρολόγος –Ανδρολόγος, συνεργάτης του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών.
