Μια ομάδα Αμερικανών ουρολόγων, νευροεπιστημόνων και ψυχιάτρων δημοσίευσε πρόσφατα μια ανασκόπηση στο «Behavioral Sciences», σύμφωνα με την οποία οι σεξουαλικές δυσκολίες φαίνεται να αυξάνονται στους νέους άνδρες κάτω των 40.
Για παράδειγμα, 15 χρόνια πριν, τα ποσοστά στυτικής δυσλειτουργίας ήταν πολύ μικρά (2-5%) σε σεξουαλικά ενεργούς άνδρες κάτω των 40. Τώρα σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα οι ερευνητές αναφέρουν ποσοστά της τάξεως του 30%. Πολλοί από αυτούς τους άνδρες μπορούν να διατηρήσουν τη στύση τους και να εκσπερματίσουν ενώ βλέπουν πορνό, αλλά εμφανίζουν σεξουαλικές δυσλειτουργίες, όπως είναι η δυσκολία στην επίτευξη οργασμού, η χαμηλή σεξουαλική επιθυμία και ικανοποίηση ή η στυτική δυσλειτουργία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης με σύντροφο.
Η ραγδαία αυτή αύξηση στα ποσοστά σεξουαλικής δυσλειτουργίας σε άνδρες κάτω των 40 δεν μπορεί να εξηγηθεί επαρκώς ούτε από το κάπνισμα ούτε από τον διαβήτη, την υπέρταση ή τα καρδιαγγειακά νοσήματα, παράγοντες δηλαδή που σχετίζονται με σεξουαλικά προβλήματα σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. Οι παράγοντες αυτοί, άλλωστε, δεν εμφανίζουν ανάλογη αύξηση με αυτή των σεξουαλικών δυσλειτουργιών. Υπάρχει, όμως, μια μεγάλη αλλαγή στο σεξουαλικό περιβάλλον των ανδρών από το 2006 και μετά: η ευρεία χρήση του διαδικτυακού πορνό.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Kinsey ήταν από τους πρώτους που ανέφεραν την εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας και μειωμένης libido που σχετίζονται με τη χρήση διαδικτυακού πορνό. Το 2007 σημείωσαν ότι υψηλή έκθεση στο πορνό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της σεξουαλικής ανταπόκρισης και την αύξηση της ανάγκης για περισσότερα, πιο έντονα, εξειδικευμένα σεξουαλικά ερεθίσματα για την επίτευξη της διέγερσης. Πιο πρόσφατα, μια σειρά μελετών και αρκετοί ειδικοί ανέδειξαν τη σύνδεση ανάμεσα στη χρήση του διαδικτυακού πορνό και την εμφάνιση σεξουαλικών δυσκολιών. Τα αποτελέσματα των μελετών αυτών θέτονται υπό συζήτηση στην παρούσα ανασκόπηση, η οποία είναι πολύ σημαντική, καθώς επίσης προτείνει και μια αιτιολογία που εξηγεί γιατί η θέαση πορνό, ακόμα κι όταν δεν γίνεται κατάχρηση, μπορεί να προκαλέσει σεξουαλικά προβλήματα, ιδιαίτερα στα άτομα που ξεκινούν τη χρήση σε θεμελιώδεις αναπτυξιακές περιόδους, όπως είναι η εφηβεία.
Η μέχρι τώρα έρευνα μάλιστα καταδεικνύει ότι όσο πιο μικροί σε ηλικία είναι οι άνδρες κατά την πρώτη έκθεσή τους στο διαδικτυακό πορνό, τόσο περισσότερο το προτιμούν και τόσο λιγότερη ευχαρίστηση λαμβάνουν από το σεξ με σύντροφο. Φαίνεται, λοιπόν, πως το διαδικτυακό πορνό σήμερα επηρεάζει τη σεξουαλικότητα με μη αναμενόμενους τρόπους και πως σε κάποιους άνδρες την επηρεάζει έτσι ώστε να δίνει την εικόνα της σεξουαλικής δυσλειτουργίας κατά τη σεξουαλική πράξη με παρτενέρ, προκαλώντας έντονη δυσφορία.
Οι συγγραφείς της ανασκόπησης κάνοντας αναφορά στην εκτεταμένη νευροεπιστημονική έρευνα υποθέτουν ότι οι χρηστές του διαδικτυακού πορνό σήμερα ενδέχεται να υπεραντιδρούν στα διαδικτυακά σεξουαλικά ερεθίσματα, με αποτέλεσμα το σύστημα ευχαρίστησης και ανταμοιβής του εγκεφάλου να αναπρογραμματίζεται και να δίνει υπερβολική σημασία στο πορνό, ενώ παράλληλα παράγει το λεγόμενο «σφάλμα αρνητικής πρόβλεψης» κατά τη σεξουαλική πράξη με σύντροφο. Για τους χρηστές του πορνό, δηλαδή, η σεξουαλική επαφή με σύντροφο αποτυγχάνει να ικανοποιήσει τις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί από την έκθεση στο πορνογραφικό υλικό. Εάν το πραγματικό σεξ ακόμα και με επιθυμητή σύντροφο θεωρείται από τον άνδρα ως απογοητευτικό σε σύγκριση με τη χρήση του διαδικτυακού πορνό, τα εγκεφαλικά κέντρα που είναι υπεύθυνα για τη σεξουαλική ευχαρίστηση ενδέχεται να μην παράγουν επαρκή νευροχημική ανταπόκριση για την επίτευξη και τη διατήρηση της στύσης ή για την επίτευξη οργασμού χωρίς δυσκολίες.
Η έρευνα επίσης δείχνει ότι τα βίντεο πορνογραφικού περιεχομένου είναι πιο διεγερτικά από τις εικόνες, ενώ τα καινοφανή σεξουαλικά ερεθίσματα πυροδοτούν μεγαλύτερη διέγερση, πιο γρήγορη εκσπερμάτιση και παράγωγη μεγαλύτερης ποσότητας σπέρματος σε σύγκριση με τα γνώριμα. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Cambridge έχουν επίσης δείξει ότι η επαφή με καινοφανή πορνογραφικά ερεθίσματα επιταχύνει την εξοικείωση και την ανοχή σε αυτά, και ωθεί κάποιους χρηστές του πορνό στην αναζήτηση ακόμα πιο ακραίων ερεθισμάτων. Το εύρημά τους επιβεβαιώθηκε και από μια μελέτη του 2016.
Οι συγγραφείς της ανασκόπησης επισημαίνουν την ανάγκη η έρευνα να στραφεί στη διευκρίνιση του βαθμού στον οποίο η θέαση του πορνό μπορεί να είναι επικίνδυνη και στην περίπτωση υγιών χρηστών. Υπογραμμίζουν, επίσης, ότι επαγγελματίες υγείας θα έπρεπε να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν συμπεραίνουν ότι η σεξουαλική δυσλειτουργία που δεν μπορεί να εξηγηθεί αλλιώς σε άνδρες κάτω των 40 οφείλεται σε προβλήματα της ψυχικής υγείας. Εάν ένας άνδρας μπορεί να έχει και να διατηρήσει μια ικανοποιητική στύση και να φτάσει σε οργασμό κατά τον αυνανισμό χωρίς τη χρήση πορνό, ενώ η δυσκολία του εμφανίζεται μόνο κατά τη σεξουαλική πράξη με σύντροφο, τότε είναι πολύ πιθανό η εξήγηση να δίνεται από το άγχος επίδοσης και να μη συνδέεται με τη χρήση πορνό. Εάν όμως η στύση δεν επιτυγχάνεται χωρίς τη χρήση πορνό, ο άνδρας είναι καλό να απέχει για ένα σημαντικό διάστημα από την έκθεση στο πορνό για να δει εάν οι σεξουαλικές δυσκολίες υποχωρήσουν. Εάν δεν υποβληθεί σε αυτήν τη δοκιμασία, υπάρχει ο κίνδυνος της ψευδούς διάγνωσης, όπως είναι το «άγχος επίδοσης», καθώς και της συνταγογράφησης αχρείαστων ψυχοτρόπων φάρμακων ή αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5, όπως είναι τοViagra ή το Cialis. Σε κάθε περίπτωση, άλλωστε, η αγωγή μπορεί να μην είναι αποτελεσματική, εάν η υποκείμενη αίτια της σεξουαλικής δυσλειτουργίας δεν αντιμετωπιστεί.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
