του Κώστα Μπετινάκη
Στις 14 Μαΐου 1948, ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, μελλοντικός πρωθυπουργός του Ισραήλ, διακηρύσσει την ανεξαρτησία του κράτους των Εβραίων στην Παλαιστίνη, όνειρο αιώνων για την εβραϊκή διασπορά.
Αλλά την ίδια κιόλας νύχτα βρέθηκε στο στόχαστρο των αραβικών κρατών που δεν αποδέχτηκαν την απόφαση του ΟΗΕ. Η αραβο-ισραηλινή διαμάχη συνεχίζεται έως σήμερα με κορυφαίο πρόβλημα το Παλαιστινιακό.
Όταν τον Νοέμβριο του 1947 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ψήφισε την ιστορική διχοτόμηση του μέχρι τότε εδάφους της Βρετανικής Εντολής σε αραβικό και εβραϊκό τμήμα, οι Παλαιστίνιοι αντέδρασαν, με την ίδρυση απελευθερωτικού κινήματος. Μετά τον τερματισμό του πολέμου με τη συνθηκολόγηση του Ιουλίου του 1949 ο απολογισμός ήταν βαρύς για τους Παλαιστίνιους: έπρεπε να εγκαταλείψουν 400 χωριά, τα περισσότερα καταστράφηκαν και έγιναν ακατοίκητα. Μέχρι σήμερα οι Παλαιστίνιοι το χαρακτηρίζουν ως καταστροφή, «Nakba».
Εβδομήντα χρόνια μετά την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ οι Παλαιστίνιοι της διασποράς εξακολουθούν να προσμένουν να αναστήσουν την πατρίδα τους.
Η φράση «οι Παλαιστίνιοι του Ισραήλ διατηρούν την ταυτότητά τους μέσα από την παράδοση» συμπύκνωσε όλη την ιστορία των Παλαιστινίων, από την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, και έγινε αφόρητη ανθρώπινη τραγωδία.
Είναι η χώρα που περιέγραψε στα ποιήματά του ο Μαχμούντ Νταρουίς, ασυνήθιστη χώρα, κάθε άλλο παρά Γη της Επαγγελίας:
«Ταξιδεύουμε με τα σκεπασμένα αμάξια των ψαλμών
κοιμόμαστε στων προφητών τη σιωπή
καταγόμαστε από τη λέξη των γύφτων».
Η Ισραηλινή πολιτικός Χάνα Ασράουι επιβεβαιώνει ότι οι Παλαιστίνιοι υποφέρουν λόγω κατοχής. «Και όταν κάποιος υποφέρει, όταν κάποιος συμμετέχει στο συλλογικό τραύμα, τότε γαντζώνεται από καθετί, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι απαραίτητα λογικό ή υπεύθυνο» σημειώνει.
Την απώλεια της πατρίδας δεν είναι εύκολο να την αντέξει κάποιος, υποστηρίζει ο Παλαιστίνιος δοκιμιογράφος Ελίας Σάνμπαρ, ο οποίος μετά την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ έφυγε με τους γονείς του πρώτα στον Λίβανο και μετά στο Παρίσι, όπου ζει εδώ και πολλές δεκαετίες.
Αλλά και πολιτικά οι Παλαιστίνιοι πολέμησαν ενάντια στην απώλεια της πατρίδας τους. Το κάνουν μέχρι σήμερα, με τη Φατάχ ή τη Χαμάς, χωρίς αξιοσημείωτες επιτυχίες και για τις δύο οργανώσεις.
Η εποικιστική πολιτική των Ισραηλινών εμποδίζει τη λύση δύο ανεξάρτητων χωρών.
Η ατμόσφαιρα στην εφετινή 70ή επέτειο της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ δεν διαφέρει πολύ από τις προηγούμενες της πολυτάραχης ιστορίας του. Στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας μαίνεται η αναταραχή με τους Παλαιστίνιους διαδηλωτές.
Ο ισραηλινός στρατός βρίσκεται σε κατάσταση επιφυλακής για το ενδεχόμενο ιρανικών αντίποινων μετά τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές σε αεροπορικές βάσεις που χρησιμοποιούν Ιρανοί στη Συρία.
Μερικές ιστορικές φωτογραφίες
Η απόφαση 242, του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της 22ας Νοεμβρίου του 1967, με την οποία καλούσε σε ανταλλαγή «εδάφους με ειρήνη».
Συμφωνίες Camp David 1978
Συνασπισμός αραβικών κρατών με επικεφαλής την Αίγυπτο και τη Συρία πολέμησε τον Οκτώβριο του 1973 κατά τον εορτασμό του Yom Kippur. Ο πόλεμος εκείνος οδήγησε σταδιακά στις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ έπειτα από μυστικές διαβουλεύσεις 12 ημερών, ανάμεσα στον πρόεδρο Ανουάρ Σαντάτ της Αιγύπτου και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπέγκιν, με τη μεσολάβηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ.
Όσλο I- Συμφωνία, 1993
Ύστερα από διαβουλεύσεις στη Νορβηγία ανάμεσα στο Ισραήλ και στην Οργάνωση για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, υπογράφηκε στην Ουάσινγκτον τον Σεπτέμβριο του 1993 η αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα και το «αυτοδιοίκητο» των Παλαιστίνιων. Δεύτερη συμφωνία υπεγράφη το 1995.
Ο κύκλος της βίας κλιμακώνεται
Νέες βιαιότητες, γνωστές ως «Ιντιφάδα», ξέσπασαν στη Γάζα και στις γύρω περιοχές στα τέλη του 2012. Κατάπαυση του πυρός επιτεύχθηκε τον Αύγουστο του 2014.
Διάσκεψη στο Παρίσι 2017
Αντιπρόσωποι από 40 χώρες συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι για να εξετάσουν την ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάου την είχε χαρακτηρίσει «προκατειλημμένη εναντίον της χώρας του». Αλλά ούτε Παλαιστίνιος εκπρόσωπος είχε παραστεί. Το συμπέρασμα της διάσκεψης ήταν πως «η μόνη πιθανή λύση βρίσκεται στη δημιουργία δύο χωριστών κρατών στην Παλαιστίνη».
Μαχμούτ Νταρουίς: Σε κατάσταση πολιορκίας
Μετά την αναγκαστική εξορία από την παλαιά τους πατρίδα το 1948, που υπαγορεύτηκε από την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, οι περί τους 700.000 Παλαιστίνιοι στην ουσία διατήρησαν μόνο μία πατρίδα, τη γλώσσα τους και, υπό την ευρύτερη έννοια, τον πολιτισμό τους.
Κουβαλούν τις μνήμες μέσα τους «με τα σκεπασμένα αμάξια των ψαλμών» και είναι πια αναγκασμένοι να οριοθετούν την πατρίδα τους με διαφορετικό τρόπο.
Αλλά αυτό γίνεται σχεδόν πάντα με τη γλώσσα, υπονοούσε ο Μαχμούντ Νταρουίς. «Σπούδασα αρχαιολογία, αλλά δεν βρήκα την ταυτότητά μου στις πέτρες» εξομολογείται σε άλλο του ποίημα.
Και εδώ το μήνυμα είναι καθαρό: με την επίκληση του παρελθόντος δεν θα μπορούσαν οι Παλαιστίνιοι να χτίσουν ταυτότητα μετά την εκδίωξη από τη γη τους, χρειάζονταν άλλες στρατηγικές, ένα φιλόδοξο εγχείρημα.
Το ποίημα του κορυφαίου ποιητή της Παλαιστίνης Μαχμούντ Νταρουίς (1941-2008) «Σ’ αυτήν τη γη υπάρχει κάτι που αξίζει να το ζήσεις» (μεταφρασμένο στα ελληνικά από τον Νασίμ Αλάτρας):
«Σ’ αυτήν τη γη υπάρχει κάτι που αξίζει να το ζήσεις
Ο ερχομός του Απρίλη
Η μυρωδιά του ψωμιού την αυγή
Αυτά που λένε οι γυναίκες για τους άνδρες
Τα γραπτά του Αισχύλου
Η αρχή του έρωτα
Το χορτάρι πάνω σε μια πέτρα
Μητέρες που ζουν με τον σκοπό της φλογέρας
Και ο φόβος των κατακτητών για τη μνήμη
Σε αυτήν τη γη υπάρχει κάτι που αξίζει να το ζήσεις
Το τέλος του Σεπτέμβρη
Μια γυναίκα που ανθίζει μετά τα σαράντα
Η ώρα του ήλιου στη φυλακή
Σύννεφα που σχηματίζουν πελώριες μορφές
Τα συνθήματα του λαού για κείνους που φεύγουν γελαστοί
και ο φόβος στα μάτια των τυράννων
Σε αυτήν τη γη υπάρχει κάτι που αξίζει να το ζήσεις
Σε αυτήν τη γη, την κόρη της γης
τη μάνα όλων των ξεκινημάτων
τη μάνα όλων των τελειωμών
Τη λέγαν Παλαιστίνη
Παλαιστίνη τη λένε ακόμα
Αγαπημένη μου, μου δόθηκε
μου δόθηκε η ζωή γιατί σε αγαπώ».
