του Βάιου Κοντόπουλου
Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 15.000 οδοντίατροι, ανισομερώς κατανεμημένοι, σ’ έναν -κατά κοινή ομολογία -ιατρικό τομέα νευραλικό και υπερκορεσμένο, με πολλά άλυτα προβλήματα. Αντιστοιχεί ένας οδοντίατρος σε 700 πολίτες ενώ την ίδια ώρα στην Ευρώπη η κατά μέσο όρο αναλογία είναι ένας προς 2.100 πολίτες.
Δυστυχώς η οδοντιατρική περίθαλψη στην Ελλάδα είναι ελλιπής λόγω αδυναμίας του κόσμου να ανταποκριθεί στο κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών και είναι προφανής η έλλειψη κρατικού στρατηγικού σχεδιασμού. Απουσιάζει η διάθεση αντιμετώπισης των προβλημάτων από το Υπουργείο Υγείας που επικαλούμενο την έλλειψη χρημάτων, εγκαταλείπει τους Έλληνες πολίτες αφήνοντας τους έκθετους στις οδοντοστοματολογικές ασθένειες με κυρίαρχο πρόβλημα τις συστημικές ασθένειες που προκαλούνται από αυτές. Το αποτέλεσμα είναι δαπανηρό αφού αυξάνει σε βάθος χρόνου το κόστος της θεραπείας τους.
Η άρνηση παροχής οδοντιατρικής περίθαλψης από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. στους πολίτες του ελληνικού κράτους αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία. Η αδυναμία των υπευθύνων να δεσμευτούν ή ακόμα και να υποσχεθούν κάποιο σχέδιο ενσωμάτωσης της οδοντιατρικής είναι χαρακτηριστικά εμφανής. Δεν είναι δυνατόν να μην μπορεί να καλύψει ο Έλληνας πολίτης – ασφαλισμένος του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. – τα οδοντιατρικά του προβλήματα και να πρέπει να καταβάλει «εξ ιδίων» όλο το κόστος παροχής των οδοντιατρικών θεραπειών.
Αν και απίστευτο, στο σημείο αυτό, παρενέβη η Τρόικα κάνοντας παρατήρηση στην ηγεσία του Υπουργείου Υγείας για την αμέλειά του και απαίτησε να βρεθεί λύση για την παροχή στοματικής υγείας από το Ελληνικό κράτος στους πολίτες του. Κατόπιν των πιέσεων προς την Κυβέρνηση και με στόχο να δείξει πως η χώρα αποκτά μια υποτυπώδη οδοντιατρική περίθαλψη, η διοίκηση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. εγγράφει στον προϋπολογισμό του 2014 ένα κονδύλι μόλις 60 εκατομμύρια ευρώ.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ό,τι ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. διαθέτει για τον ασφαλισμένο Έλληνα πολίτη 6,67 ευρώ. Εκπονεί μοντέλα παροχής δήθεν οδοντιατρικής περίθαλψης στα οποία η συμμετοχή των ασφαλισμένων αγγίζει το 70% του κόστους της οδοντιατρικής πράξης. Όμως στην πράξη, το ποσό των 60 εκατομμυρίων θα εξαντληθεί το πολύ σε δύο μήνες αν αναλογιστούμε ό,τι το ετήσιο κόστος της οδοντιατρικής περίθαλψης στην Ελλάδα συνολικά ανέρχεται στα 980 εκατομμύρια.
Ο Ο.Σ.Θ. όσο και η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία σε συναντήσεις με τους εντεταλμένους του οργανισμού ζητά παγίως την καθιέρωση “Ρήτρας Οδοντιατρικής Περίθαλψης” στο ύψος του 5% του ετήσιου Προϋπολογισμού του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Σε οικονομικά μεγέθη, σημαίνει 300 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα είναι κυριολεκτικά αποκαρδιωτικά και καταγράφονται από επικαιροποιημένες μελέτες της Ομοσπονδίας. Συγκεκριμένα: το 75% των ελληνόπουλων μέχρι 15 ετών έχει τερηδόνα, το 50% των παιδιών δεν χρησιμοποιούν βασικά μέσα στοματικής υγιεινής (νήμα, στοματοπλύματα, φθόριο κ.τ.λ), το 50% των εφήβων επισκέπτεται τον οδοντίατρο λόγω πόνου και όχι για έλεγχο ή πρόληψη.
Η οικονομική κατάσταση του ελληνικού νοικοκυριού είναι απελπιστική, το κοινωνικό κράτος απουσιάζει, το βιοτικό επίπεδο καταρρακώνεται. Αυτές είναι και οι βασικές αιτίες του οξύτατου προβλήματος της μετάβασης των Ελλήνων ασθενών και στις όμορες βαλκανικές χώρες για «φθηνότερη» οδοντιατρική περίθαλψη.
Μια τέτοια όμως θεώρηση, οδηγεί μαθηματικά σε έκπτωση της αντίληψης των πολιτών για την υγεία με καίριο την ποιότητα της παρεχόμενης στη χώρα μας οδοντιατρικής περίθαλψης. Είναι αδιανόητο οι οδοντιατρικές υπηρεσίες να αντιμετωπίζονται ως «εμπορικό προϊόν».
Δεν επιτρέπεται να συγκρίνονται μόνον τα οικονομικά μεγέθη με τον άνθρωπο. Είναι ανεπίτρεπτο να εκλαμβάνεται μόνον ως «καταναλωτής εμπορικής υπηρεσίας» και όχι ως ασθενής. Τη στιγμή μάλιστα, που υπάρχει ολοσχερής αδυναμία του, να προβεί σε έλεγχο της παρεχόμενης ποιότητος οδοντιατρικής υπηρεσίας.
Ενδεικτικά αναφέρω: «Οξύ περιστατικό ακατάσχετης αιμορραγίας μικρού παιδιού από την Κοζάνη, το οποίο αφέθηκε κυριολεκτικά στην τύχη του, από τον “θεράποντα” Βαλκάνιο οδοντίατρο. Σώθηκε την τελευταία στιγμή, νοσηλευόμενο σε κατάσταση υψηλού κινδύνου, σε ελληνικό κρατικό νοσοκομείο».
Ανησυχητικό είναι πως «πραγματοποιήθηκαν εξαγωγές δοντιών σε ασθενή με ακανθοκυτταρικό καρκίνο της στοματικής κοιλότητας, που είχε ως συνέπεια την αιματογενή διασπορά των καρκινικών κυττάρων».
Πρέπει επιτέλους να στηλιτευθεί η αξιακή έκπτωση των άγνωστων, αμφίβολων και επικίνδυνων παρεχόμενων βαλκανικών υπηρεσιών στοματικής υγείας.
Ο Ο.Σ.Θ. έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες μέχρι σήμερα τόσο για την ενημέρωση του κοινού αναφορικά με τους κινδύνους που αυτό διατρέχει, όσο και των αρμοδίων οργάνων της πολιτείας.
Ειδικά εδώ απαιτείται η ανάγκη λήψης σταθερών θεσμικών μέτρων που να αποτελούν κίνητρα, ικανά, να σταματήσουν αυτήν την ιατρική αιμορραγία. Αυτονόητο πως αποτελεί και αλγεινή δυσφήμιση για την χώρα μας και την ιατρική της δυναμική.
Αν συνυπολογίσουμε ότι οι Έλληνες οδοντίατροι δεν μπορούν από τον Νόμο να διαφημισθούν, καθίσταται αυτομάτως μειονεκτική η θέση τους έναντι των οδοντιάτρων των βαλκανικών χωρών.
Οι προηγούμενες ηγεσίες των Υπουργείων Υγείας ξεκίνησαν λεκτικά να δείχνουν ένα στοιχειώδες ενδιαφέρον επικείμενης ενασχόλησής τους με τα φλέγοντα ζητήματα της παντελούς ελλείπουσας οδοντιατρικής περίθαλψης των ασφαλισμένων Ελλήνων.
Δυστυχώς όμως, δεν μας έπεισαν ότι νοιάζονται για μια ουσιαστική, θεσμική και ειλικρινή αντιμετώπιση ενός τόσο σοβαρού ζητήματος. Επιβεβαιώθηκε ο φόβος μας ότι ο διάλογος με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δεν διεξάγεται σε πνεύμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης, αλλά γίνεται για την εξυπηρέτηση προσχηματικών λόγων.
Ξεσκεσπάστηκαν οι προθέσεις του της αναζήτησης «συνενόχων» στα θεσμικά όργανα, τα οποία, ο ίδιος καλεί προς διαβούλευση μαζί του. Δυστυχώς αποκαλύφθηκε πως δημιουργεί τετελεσμένα γεγονότα με αποφάσεις που πυροδοτούν την εφαρμογή της επιδιωκόμενης σύμβασης συνεργασίας και καταστρατηγούν το περιεχόμενο του διαλόγου που έχει συντελεσθεί μέχρι σήμερα.
Η απογοήτευσή μας αυτή, μας υποχρεώνει να προσβλέπουμε στις προθέσεις κοινωνικής ευαισθησίας της νέας Κυβέρνησης. Ευελπιστούμε ότι θα αντιμετωπίσει τους οδοντιατρικούς ασθενείς σε ισότιμη βάση με τους άλλους ασθενείς. Θα κοιτάξει τους οδοντιάτρους όχι ως «αφ’ υψηλού» προνομιακούς εργαζόμενους αλλά ως απλούς υπηρέτες της οδοντιατρικής υγείας και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.
Επιτέλους, οι αρμόδιοι ας αναλάβουν ουσιαστική πρωτοβουλία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτού του σοβαρού πολιτειακού ζητήματος, που ταυτόχρονα αποτελεί ηθικό, νομικό και, βεβαίως, οικονομικό ζήτημα κάθε ελληνικής οικογένειας.
Ο Βάιος Κοντόπουλος είναι χειρουργός Οδοντίατρος, μέλος Δ.Σ Οδοντιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, εκπρόσωπος ΕΟΟ (Ελληνικής Οδοντιατρικής Εταιρείας).
