Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας

Ζήσης Ψάλλας

Ο κίνδυνος άνοιας για τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών αυξάνεται κατά 40% όπου υπάρχουν τα υψηλότερα επίπεδα οξειδίων του αζώτου, σύμφωνα με μελέτη του King’s College στο Λονδίνο.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει ήδη συνδεθεί με καρδιαγγειακές και αναπνευστικές ασθένειες, αλλά αυτή είναι από τις πρώτες μελέτες που εξετάζουν την σχέση με τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες.Η μελέτη αυτή, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMJ Open, δεν μπορεί να αποδείξει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι άμεση αιτία των περιπτώσεων άνοιας, ωστόσο οι συγγραφείς δήλωσαν ότι η σχέση μεταξύ της υψηλότερης ρύπανσης και των περισσότερων περιστατικών άνοιας δεν μπορεί να εξηγηθεί από άλλους παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο της νόσου.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει ήδη συνδεθεί με καρδιαγγειακές και αναπνευστικές ασθένειες, αλλά αυτή είναι από τις πρώτες μελέτες που εξετάζουν την σχέση με τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες.

Ο Frank Kelly, καθηγητής περιβαλλοντικής υγείας στο King’s College του Λονδίνου, εκ των συγγραφέων της μελέτης, ανέφερε στην εφημερίδα Guardian: «Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδηλώνουν μια σύνδεση [μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της άνοιας] αλλά δεν μπορούν να μας πληροφορήσουν για την αιτία. Ωστόσο, πιστεύω ότι τώρα έχουμε επαρκείς γνώσεις για να προσθέσουμε την ατμοσφαιρική ρύπανση στον κατάλογο των παραγόντων κινδύνου για άνοια. Οι υπολογισμοί μας δείχνουν ότι αυξάνει τον κίνδυνο κατά 7%, ήτοι ευθύνεται περίπου για 60.000 από τις 850.000 περιπτώσεις άνοιας στο Ηνωμένο Βασίλειο».

Τα νέα ευρήματα προστίθενται στο αυξανόμενο σύνολο πρόσφατων ερευνών σχετικά με τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Μια πρωτοποριακή μελέτη από την Κίνα διαπίστωσε πρόσφατα μεγάλη μείωση της νοημοσύνης που σχετίζεται με την εισπνοή ατμοσφαιρικών ρύπων.

Η μελέτη του Kings College του Λονδίνου χρησιμοποίησε εκτιμήσεις των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ηχορύπανσης σε όλο το Λονδίνο λαμβάνοντας υπ’ όψιν ιατρικά αρχεία 131.000 ασθενών ηλικίας μεταξύ 50 και 79 ετών. Η υγεία των συμμετεχόντων παρακολουθήθηκε για επτά χρόνια μετά το 2005, και βρήκε ότι το 1,7% εμφάνισε άνοια κατά τη διάρκεια της περιόδου παρακολούθησης, ήτοι 2.181 άτομα. Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση εκτιμήθηκε με βάση τους τοπικούς ταχυδρομικούς κώδικες και τα στοιχεία ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Η μελέτη βρήκε ότι:

• Oι άνθρωποι που ζούσαν σε περιοχές του Λονδίνου με τα υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου (ένα υποπροϊόν των εκπομπών της κυκλοφορίας οχημάτων) είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν άνοια, σε σύγκριση με αυτούς που ζούσαν σε περιοχές με τα χαμηλότερα επίπεδα. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι, αν όλοι οι άνθρωποι της μελέτης είχαν εκτεθεί στα ίδια επίπεδα διοξειδίου του αζώτου με εκείνους των λιγότερο μολυσμένων περιοχών, περίπου το 7% των περιπτώσεων άνοιας θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί ή καθυστερήσει.

Ο Martie Van Tongeren, καθηγητής εργασιακής και περιβαλλοντικής υγείας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε: «Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία για τη σχέση μεταξύ ατμοσφαιρικής ρύπανσης και υγείας του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ… Καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο ζουν σε αστικές περιοχές, η έκθεση σε κυκλοφοριακούς και άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους είναι πανταχού παρούσα. Ως εκ τούτου, ακόμη και μια σχετικά μικρή αύξηση του κινδύνου θα έχει ως αποτέλεσμα μεγάλο αντίκτυπο στη δημόσια υγεία».

Οι συγγραφείς δήλωσαν ότι η σχέση μεταξύ κακής ποιότητας αέρα και άνοιας μπορεί να αρχίσει νωρίς στη ζωή. Έγραψαν: «Η ατμοσφαιρική ρύπανση που σχετίζεται με την κυκλοφορία των οχημάτων συνδέεται με τη φτωχή γνωστική ανάπτυξη σε μικρά παιδιά και η συνέχιση της έκθεσης μπορεί να προκαλέσει νευροφλεγμονή και να μεταβάλει τις εγκεφαλικές εγγενείς ανοσολογικές αντιδράσεις στην πρώιμη ενηλικίωση».