Η σχέση του εγκέφαλου με τη γλώσσα, καθώς και οι σχετικές διαταραχές στους ανθρώπους, βρέθηκαν στο επίκεντρο ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργάνωσαν τη Δευτέρα στο Ίδρυμα Ευγενίδου τρεις φορείς, η Ελληνική Εταιρεία για τις Νευροεπιστήμες, το Ίδρυμα Ευγενίδου και η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων, σε συντονισμό με τον παγκόσμιο οργανισμό νευροεπιστήμης «Dana Alliance for Brain».
Διακεκριμένοι επιστήμονες μίλησαν, ενώπιον πολυπληθούς κοινού, για τα είδη της γλώσσας, την εξέλιξή της στον άνθρωπο, τις περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη λειτουργία της γλώσσας και για τις βλάβες που σχετίζονται με αυτές τις περιοχές, για τη γλωσσική αφασία, τη νοηματική γλώσσα και τον γλωσσικό στιγματισμό.
Ο Σπύρος Ευθυμιόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για τις Νευροεπιστήμες, εξήγησε ότι στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου βρίσκονται οι περιοχές, που εμπλέκονται στην παραγωγή και κατανόηση της γλώσσας. Ειδικότερα οι περιοχές Μπροκά και Βέρνικε συνδέονται μεταξύ τους με νευρωνικά κυκλώματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για συγκεκριμένες λειτουργίες της γλώσσας, όπως η σύνταξη, η μίμηση (η επανάληψη της γλώσσας), η σημασιολογία των λέξεων και ο σχηματισμός των φράσεων.
Ο Κωνσταντίνος Πόταγας, επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για τις «αφασίες», τις διαταραχές του λόγου που οφείλονται σε βλάβες του εγκεφάλου. Όπως είπε, αφορούν τόσο στον προφορικό, όσο και στον γραπτό λόγο, τόσο στην παραγωγή του λόγου, όσο και την κατανόησή του, ανάλογα με το σημείο του εγκεφάλου που έχει πρόβλημα και ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης. Τόνισε ότι, για τον άνθρωπο, η αφασία είναι ένα δυσβάστακτο βίωμα, καθώς ξαφνικά χάνει τη γλώσσα του, δεν μπορεί πια να επικοινωνήσει και βρίσκεται απομονωμένος μέσα στην κοινωνία.
Ο Ηλίας Κούβελας, ομότιμος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών, εστιάστηκε στη σχέση του λόγου με τη συνείδηση. Όπως είπε, ένας σημαντικός αριθμός επιστημόνων κάνει διάκριση ανάμεσα σε πρωτογενή συνείδηση (που έχουν και τα ζώα) και σε συνείδηση ανώτερης τάξης, η οποία χαρακτηρίζει κατ’ εξοχήν τον άνθρωπο και περιλαμβάνει την αναγνώριση των πράξεων και των συναισθημάτων μας, τη συνειδητοποίηση του εαυτού μας στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον.
Όπως ανέφερε, η ικανότητα της νόησης του ανθρώπου, που είναι βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη συνείδησης ανώτερης τάξης, αναδύθηκε πιθανότατα από τη στιγμή που ο εγκέφαλος απέκτησε ένα ορισμένο μέγεθος και εμφανίστηκαν ορισμένες δομές-κλειδιά, όπως η περιοχή Μπροκά, η οποία συμμετέχει στην παραγωγή του λόγου στον Homo Sapiens.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
