Του Αντώνη Λογοθέτη, Ουρολόγος, εξειδικευμένος στην Νευροουρολογία και Ακράτεια
Η υπερδραστήρια κύστη είναι ένα θέμα που συχνά παραμελείται από ασθενείς και γιατρούς. Μπορεί όμως να είναι μια πολύ ενοχλητική δυσλειτουργία και σχετίζεται με συννοσηρότητα, μειωμένη ποιότητα ζωής, συναισθηματικό στρες και μειωμένη παραγωγικότητα. Τα κυρία συμπτώματά της υπερλειτουργικής κύστης (συχνοουρία, επιτακτική ούρηση, επιτακτική ακράτεια ούρων και νυκτουρία) είναι τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα ούρησης που μπορεί να βιώσει κανείς.
Η υπερλειτουργική κύστη δεν είναι σπάνιο εύρημα. Το 16% του πληθυσμού αναφέρει ότι έχει συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης. Αν και τα συμπτώματα δεν είναι πάντοτε ανυπόφορα, το 6% των αντρών και το 12% των γυναικών αναφέρουν σημαντική ενόχληση από τα συμπτώματα της υπερλειτουργικής κύστης.
Συμπτώματα υπερλειτουργικής κύστης μπορεί να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες, αν και η συχνότητα εμφάνισης αυξάνει με την ηλικία. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι πρόκειται για μια δυναμικά εξελισσόμενη νόσο και τα συμπτώματα μπορεί να μείνουν σταθερά, να χειροτερεύσουν ή και να βελτιωθούν. Παράγοντες κινδύνου για υπερλειτουργική κύστη είναι η υπερπλασία προστάτη, η πρόπτωση πυελικών οργάνων και οι ψυχικές νόσοι.
Πολλοί ασθενείς με υπερλειτουργική κύστη δεν ζητάνε θεραπεία από το γιατρό τους είτε γιατί ντρέπονται να το αναφέρουν είτε επειδή το θεωρούν φυσικό επακόλουθο της γήρανσης. Καταλήγουν έτσι να φοράνε πάνες ακράτειας και να παραμένουν κλεισμένοι στο σπίτι τους. Από αυτούς που ζητάνε θεραπεία, οι περισσότεροι λαμβάνουν αγωγή με αντιχολινεργικά φάρμακα. Αυτά όμως έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και αρκετές παρενέργειες και ως εκ τούτου οι περισσότεροι ασθενείς τα σταματούν μέσα σε έξι μήνες.
Υπάρχουν όμως επεμβατικές θεραπείες όπως η ενδοκυστική ένεση Botox και η νευροδιέγερση του ιερού πλέγματος οι οποίες έχουν υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας. Από αυτές η νευροδιέγερση έχει το πλεονέκτημα των λιγότερων επιπλοκών και της μεγαλύτερης χρονικά αποτελεσματικότητας.
Η νευροδιέγερση είναι μια αναίμακτη και ελάχιστα επεμβατική χειρουργική πράξη η οποία γίνεται χωρίς διανυκτέρευση του ασθενή στο νοσοκομείο και μπορεί να γίνει ακόμα και με τοπική αναισθησία. Για την τοποθέτηση του νευροδιεγέρτη χρειάζονται δύο επεμβάσεις. Στην πρώτη επέμβαση τοποθετείται το ηλεκτρόδιο. Είναι ένα λεπτό σύρμα το οποίο τοποθετείται διαδερμικά στο ιερό οστό και κρύβεται κάτω από το δέρμα. Αυτό αρχικά συνδέεται με μια εξωτερική μπαταρία και ξεκινά η δοκιμαστική περίοδος η οποία κρατά μία με δύο εβδομάδες. Αν ο ασθενής έχει επαρκή κλινική βελτίωση ( μείωση ακράτειας, συχνουρίας και επιτακτικότητας) τότε γίνεται μια δεύτερη μικροεπέμβαση για την τοποθέτηση της μόνιμης μπαταρίας. Αυτή τοποθετείται όπως και οι βηματοδότες κάτω από το δέρμα σε ένα σημείο που να μην ενοχλεί τον ασθενή.
Η νευροδιέγερση του ιερού πλέγματος δεν είναι μια καινούργια πειραματική θεραπεία. Έχει πάρει έγκριση από την Αμερικανική Αρχή Φαρμάκων (FDA) εδώ και είκοσι χρόνια και έχουν γίνει παγκοσμίως πάνω από 150.000 επεμβάσεις. Στη χώρα μας όμως έχει χρησιμοποιηθεί ελάχιστα γιατί λίγοι γνωρίζουν ότι υπάρχει η τεχνική και ακόμα λιγότεροι ξέρουν να την εφαρμόσουν. Αυτό είναι πραγματικά κρίμα γιατί η επέμβαση είναι αποτελεσματική στο 76% των περιπτώσεων και στο 68% αυτών τα αποτελέσματα είναι σταθερά στην 5ετία.
Η νευροδιέγερση ιερού πλέγματος είναι μια καταξιωμένη και με επίσημη έγκριση επέμβαση στις περιπτώσεις υπερλειτουργικής κύστης με ή χωρίς ακράτεια ούρων, στις περιπτώσεις ακράτειας κοπράνων και στις περιπτώσεις μη αποφρακτικής επίσχεσης ούρων. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν καλά αποτελέσματα στις περιπτώσεις νευρογενούς ακράτειας ούρων και στις περιπτώσεις χρόνιου πυελικού πόνου και διάμεσης κυστίτιδας. Πλην όμως σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχει πάρει ακόμα επίσημη έγκριση. Αντενδείξεις για την τοποθέτηση νευροδιεγέρτη είναι η ανάγκη για συχνές μαγνητικές τομογραφίες και η εγκυμοσύνη.
