Γράφει ο κ. Μιχαήλ Γλυνός, Ακτινολόγος Διευθυντής Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας ΥΓΕΙΑ
Ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος είναι ο έκτος σε συχνότητα καρκίνος στον άνθρωπο, με πάνω από 750.000 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο παγκοσμίως. Ακόμα συχνότερες είναι οι ηπατικές μεταστάσεις από μία σειρά πρωτοπαθών όγκων, κυρίως παχέος εντέρου αλλά και ορθού, μαστού, πεπτικού συστήματος και παγκρέατος.
Η πρόοδος της Ογκολογίας και της χειρουργικής ήπατος έχει συντελέσει σε αξιοσημείωτη βελτίωση τόσο του χρόνου αλλά κυρίως της ποιότητας ζωής των ασθενών αυτών. Δυστυχώς όμως, ένα σημαντικό ποσοστό δεν είναι δυνατόν να χειρουργηθούν είτε δεν ανταποκρίνονται στη χημειοθεραπεία.
Στις περιπτώσεις αυτές αλλά όχι μόνο, η Επεμβατική Ακτινολογία έχει αποφασιστικό ρόλο με τις μεθόδους του χημειοεμβολισμού, του θερμοκαυτηριασμού και, τα τελευταία χρόνια, με τον Ραδιοεμβολισμό.
Οι ενδαρτηριακές θεραπείες στο ήπαρ βασίζονται στο γεγονός ότι ενώ το υγιές ήπαρ αιματώνεται κατά κύριο λόγο (περίπου στο 75%) από την πυλαία φλέβα προκειμένου να επεξεργαστεί τα στοιχεία που απορροφώνται από το έντερο και μόνο κατά 25% από την ηπατική αρτηρία, στην περίπτωση του καρκίνου η κατάσταση αντιστρέφεται και ο όγκος αιματώνεται σχεδόν αποκλειστικά από την ηπατικά αρτηρία. Αυτό ακριβώς εκμεταλλευόμαστε και, όταν μιλάμε για εμβολισμό ή χημειοεμβολισμό, προσπαθούμε να διακόψουμε την αιμάτωση του όγκου με σκοπό τη συρρίκνωσή του.
Στην περίπτωση του Ραδιοεμβολισμού, η διακοπή αυτή συνοδεύεται από χορήγηση μεγάλων δόσεων ακτινοβολίας εντός του όγκου. Το πλεονέκτημα εδώ είναι ότι το υγιές ήπαρ δεν ακτινοβολείται ή ακτινοβολείται ελάχιστα.
Η βασική ιδέα είναι να εμποτίσουμε πολύ μικρά σφαιρίδια ρητίνης ή γυαλιού με ραδιενεργό ισότοπο Ύττριο-90, το οποίο εκλύει ακτινοβολία. Τα σφαιρίδια αυτά εισάγονται στον όγκο μέσα από τους κλάδους της ηπατικής αρτηρίας με πολύ λεπτούς καθετήρες οι οποίοι εισάγονται στο σώμα με μία παρακέντηση περιφερικής αρτηρίας.
Η διαδικασία του ραδιοεμβολισμού περιλαμβάνει δύο ή τρία στάδια, αναλόγως των χαρακτηριστικών του όγκου. Στο αρχικό στάδιο διενεργείται η προεργασία, ο έλεγχος δηλαδή της καταλληλότητας του ασθενούς και της αγγειακής ανατομίας του υπό θεραπεία ήπατος . Στο στάδιο αυτό γίνονται και οι απαραίτητες παρεμβάσεις ώστε να εξασφαλιστεί η ακριβής ροή του ραδιοϊσότοπου προς τον όγκο, η οποία ελέγχεται με χορήγηση φαρμάκου-προσομοιωτή. Με βάση αυτά καθορίζεται η ποσότητα του ραδιενεργού υλικού και οι ιδιαίτερες συνθήκες χορήγησής του. Πρόκειται δηλαδή για ιδιαίτερα εξατομικευμένη θεραπεία.
Στο δεύτερο στάδιο διενεργείται η χορήγηση των μικροσφαιριδίων με το ραδιοφάρμακο. Εάν η φύση και η κατανομή του όγκου απαιτούν, το δεύτερο στάδιο χωρίζεται στα δύο, με χρονική απόσταση ενός μηνός.
Ο ασθενής νοσηλεύεται στο νοσοκομείο για 24 ώρες σε κάθε στάδιο. Μετά τη λήξη της θεραπείας του παρακολουθείται με βιοχημικές εξετάσεις, ενώ το απεικονιστικό αποτέλεσμα ελέγχεται με αξονική τομογραφία σε ένα μήνα από το τελευταίο στάδιο.
Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής, όπως παρατίθενται στην ιατρική βιβλιογραφία, είναι ενθαρρυντικά και έχουν τοποθετήσει τον ραδιοεμβολισμό στις προτεινόμενες θεραπείες σε περιπτώσεις ανθεκτικών ηπατικών όγκων.
Σήμερα, πολλές περιπτώσεις οι οποίες κάποτε απαιτούσαν χειρουργική παρέμβαση, μπορούν να αντιμετωπισθούν μη χειρουργικά. Οι επεμβατικές ακτινολογικές θεραπείες προσφέρουν μικρότερο ρίσκο, λιγότερο πόνο και μικρότερο διάστημα ανάρρωσης σε σύγκριση με τις ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις. Οι επεμβατικοί ακτινολόγοι του Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας του ΥΓΕΙΑ, συνεργάζονται στενά με τους κλινικούς ιατρούς των αντιστοίχων ειδικοτήτων, ώστε να παρέχεται στον ασθενή η πλέον σύγχρονη και ενδεδειγμένη θεραπεία.
Πηγή: www.hygeia.gr
