Σε ένα επενδυτικό σφιχταγκάλιασμα βρίσκονται ξένα επενδυτικά funds με ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες τα τελευταία χρόνια. Το 2013 και το 2014 υπήρξε ένας επενδυτικός οίστρος, ενώ η σχέση των δύο πλευρών πέρασε και διαστήματα ύφεσης.
Η ανάγκη για επενδύσεις, με την παγκόσμια οικονομία να κλυδωνίζεται, οδήγησε σε επιχειρηματικούς γάμους. Τα αποτελέσματα είναι διττά: υπάρχουν περιπτώσεις που Ελληνες πλοιοκτήτες εκτοξεύτηκαν στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας και άλλοι που αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την εταιρεία τους αφού τον έλεγχο πήρε το fund που είχε επενδύσει σε αυτήν. Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις ομαλής και παράλληλης συμβίωσης με στόχο το κοινό όφελος.
Οι «Greeks», όπως αποκαλούνται οι Ελληνες εφοπλιστές στο εξωτερικό, θεωρούνται οι καλύτεροι παίκτες στη ναυτιλία, και γι’ αυτό επενδυτικά κεφάλαια τοποθετήθηκαν σε ελληνικών συμφερόντων εταιρείες. Παράλληλα όμως έτυχε και ξένοι επενδυτές να προσπάθησαν να ρίξουν την ελληνική πλευρά πάνω στο ντιλάρισμα, ωστόσο συνειδητοποίησαν ότι είχαν να κάνουν με δυνατούς παίκτες οι οποίοι ξέρουν καλά τους κανόνες της αγοράς και κινούνται όχι μόνο με βάση τη γνώση, αλλά και το ένστικτο.
«Το μέγεθος μετράει και στη ναυτιλία. Οι συνθήκες αλλάζουν στον κλάδο. Οι τράπεζες πλέον δανειοδοτούν μεγάλα εταιρικά σχήματα που πετυχαίνουν οικονομία κλίμακας. Το μέλλον θα είναι πολύ σκληρό για τους μικρούς παίκτες που θα προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς βοήθεια», επισημαίνουν στο «business stories» στελέχη της Ακτής Μιαούλη και συνεχίζουν: «Επίσης, υπάρχουν επενδυτές που δεν θέλουν να επενδύσουν σε εισηγμένη εταιρεία, γι’ αυτό δημιουργούν δικά τους οχήματα. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσες ακριβώς συμφωνίες έχουν γίνει μεταξύ funds και ναυτιλιακών εταιρειών».
Δύο Ελληνες στην κορυφή
Δύο Ελληνες εφοπλιστές βρέθηκαν στην κορυφή του κόσμου μέσω της συνεργασίας τους με Αμερικανούς επενδυτές. Κοινός παρονομαστής και στις δύο περιπτώσεις είναι η παρουσία ενός πανίσχυρου fund, του Oaktree Capital του μεγιστάνα Χάουαρντ Μαρκς. Ο τελευταίος έχει μπει με επιθετικές διαθέσεις στην ελληνική ναυτιλία επενδύοντας μέχρι σήμερα τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια.
Ο ένας εφοπλιστής που κοιτάζει την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία «από ψηλά» είναι ο Πέτρος Παππάς, ο οποίος είναι επικεφαλής της μεγαλύτερης εισηγμένης ναυτιλιακής εταιρείας με φορτηγά πλοία. Ηγείται της πρώην εταιρείας του Star Bulk, στην οποία έχει ποσοστό 12,5%. Η εταιρεία έχει εξελιχθεί σε ναυτιλιακό κολοσσό, αφού ελέγχει πλέον στόλο από 103 πλοία ξηρού φορτίου, δεξαμενόπλοια προϊόντων (Product Shipping and Trading) και φορτηγά πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Παράλληλα είναι ο Ελληνας που έχει σε εξέλιξη το μεγαλύτερο ναυπηγικό πρόγραμμα με 50 πλοία, η συνολική αξία του οποίου να υπολογίζεται στο 1 δισ. δολάρια.
Η μεγαλύτερη εταιρεία δεξαμενόπλοιων
Ο έτερος εφοπλιστής είναι ο Πήτερ Γεωργιόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Gener8 Maritime, που προέκυψε από τη συγχώνευση της General Maritime Corporation και της Navig8 Crude Tankers Inc. Η συμφωνία ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2015. Η εταιρεία διαχειρίζεται στόλο από 46 δεξαμενόπλοια, εκ των οποίων τα 21 είναι υπό ναυπήγηση, τύπου VLCC, και τα 25 στο νερό. Η Gene8 Maritime θα είναι η μεγαλύτερη εταιρεία δεξαμενόπλοιων μετά την παράδοση των υπό κατασκευή πλοίων της. H εταιρεία υπήρξε ο πιο επιθετικός παίκτης στην αγορά μεταχειρισμένων πλοίων στο πρώτο εξάμηνο του 2015. Ο Πήτερ Γεωργιόπουλος πήρε την απόφαση και επένδυσε 1,4 δισ. δολάρια σε 14 πλοία, σε μια περίοδο κατά την οποία η εταιρεία ολοκλήρωσε την αρχική δημόσια προσφορά της (IPO) στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, απ’ όπου άντλησε 210 εκατ. δολάρια.
Η άλλη πλευρά του φεγγαριού
Υπάρχουν όμως και οι Ελληνες πλοιοκτήτες που αποχώρησαν, κάτω από διαφορετικές συνθήκες ο καθένας, από την εταιρεία που είχαν ιδρύσει και αναπτύξει, καθώς ο Αμερικανός Χάουαρντς Μαρκς του Oaktree Capital ήρθε σε σύγκρουση μαζί τους. Πρόκειται για τον Βίλλυ Παναγιωτίδη της Excel Maritime και τον Σοφοκλή Ζούλλα της Eagle Bulk.
Λίγες μόλις ημέρες πριν από την έναρξη των Ποσειδωνίων το 2014, το αμερικανικό ιδιωτικό επενδυτικό fund Οaktree απομάκρυνε τον Βίλλυ Παναγιωτίδη εν μια νυκτί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Excel Maritime, της οποίας ήταν ιδιοκτήτης και ιδρυτής. Πρόκειται για έναν επιχειρηματία ο οποίος ήταν από τους πρώτους Ελληνες που ασχολήθηκαν με το αμερικανικό χρηματιστήριο.
Ο τρόπος με τον οποίο κινήθηκε το αμερικανικό fund, που έχει τον έλεγχο της εταιρείας, χαρακτηρίστηκε από κύκλους της αγοράς «άκομψος», ενώ προκάλεσε ποικίλα σχόλια η είσοδος των Αμερικανών στα γραφεία της εταιρείας, από όπου σήκωσαν τα πάντα, από υπολογιστές και εξωτερικούς σκληρούς δίσκους έως φακέλους. Στελέχη της ναυτιλιακής βιομηχανίας δεν έκρυψαν τότε τον προβληματισμό τους μήπως αρχίζει σταδιακά η άλωση της ελληνικής ναυτιλίας από ξένα κεφάλαια.
Την περασμένη άνοιξη ήρθε η σειρά του Σοφοκλή Ζούλλα, ιδρυτή της εισηγμένης Eagle Bulk, να συγκρουστεί με τους Αμερικανούς επενδυτές, οι οποίοι ήλεγχαν το 99,5% της εταιρείας που είχε ιδρύσει ο ίδιος.
Ο Ελληνας πλοιοκτήτης, σε πρώτη φάση, τον περασμένο Μάρτιο, παραιτήθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα, με μια κίνηση που αιφνιδίασε τους Αμερικανούς, αποφάσισε να τα σπάσει μαζί τους και τράβηξε από την Eagle Bulk 12 πλοία τα οποία διαχειριζόταν μεν η εισηγμένη αλλά ανήκουν στην ιδιωτική του εταιρεία, την Delphin Shipping.
Νέες επενδύσεις
Παρά τα σκαμπανεβάσματα της ναυλαγοράς οι Ελληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν μέσα στο 2015 να προσελκύουν το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών, οι οποίοι κάνουν διάφορες κινήσεις πάνω στη ναυτιλιακή σκακιέρα.
Πρόσφατο παράδειγμα η Poseidon Containers Holdings, συμφερόντων του πλοιοκτήτη Γιώργου Γιουρούκου, που κατακτά τις χρηματιστηριακές αγορές της Νέας Υόρκης. Πριν από 21 χρόνια, σε ηλικία 29 ετών, ο Γιώργος Γιουρούκος ίδρυσε μαζί με τον Αγγελο Στέγγο την Technomar.
Το 2010 στην εταιρεία μπήκαν επενδυτικά κεφάλαια από το Kelso and Maas Capital Investments, ένα από τα 13 funds που έχουν επενδύσει σε ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες. Ιδρύθηκε το 1971, το επενδυτικό του χαρτοφυλάκιο έχει κεφάλαια ύψους 31 δισ. δολαρίων και δραστηριοποιείται σε 90 χώρες. Επικεφαλής του fund είναι ο Φρανκ Τ. Νίκελ, πρώην στέλεχος της BlackRock.
Από τη συνεργασία αυτή προέκυψε η Poseidon Containers Holdings, που έχει έδρα τον Πειραιά. Διαθέτει στόλο από 18 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 89.781 TEU και μέσο όρο ηλικίας τα 11,3 χρόνια, όσο και ο μέσος όρος ηλικίας του παγκόσμιου
στόλου.
H Costamare
Στις αρχές του καλοκαιριού η Costamare, συμφερόντων της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου, ανανέωσε τη συνεργασία της με το York Capital μέχρι το 2020, καταδεικνύοντας την αλλαγή στρατηγικής που επιχειρούν τα funds στη ναυτιλία και προχωρώντας σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Οι δύο πλευρές άρχισαν να συνεργάζονται το 2013 και από τότε έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις ύψους 1,1 δισ. δολαρίων.
Η Costamare έχει στόλο από 59 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται ναυπηγικό πρόγραμμα για την κατασκευή 10 πλοίων μέχρι το τέλος του 2016.
Προβληματισμός
Το 2013 ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες άντλησαν 1,034 δισ. δολάρια μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, όπου συμμετείχαν επενδυτικά funds τα οποία το 2014 μπήκαν δυναμικά στον χώρο, μέχρι που ανακόπηκε ο επενδυτικός τους οίστρος, για να επανέλθει όμως στα μέσα του 2015.
Αν και τα ξένα κεφάλαια που τοποθετήθηκαν δεν ήταν μεγάλα σε αναλογία με το μέγεθος των funds, σημειώθηκαν επενδυτικές κινήσεις των Ελλήνων εφοπλιστών, οι οποίοι ζουν με το άγχος της έλλειψης ρευστότητας και της περαιτέρω στήριξης.
Η εικόνα της ναυλαγοράς όμως έχει προκαλέσει τον έντονο προβληματισμό στα private equity funds, τα οποία τα δύο τελευταία χρόνια στήριζαν την παγκόσμια ναυτιλία.
Το αποτέλεσμα είναι από την περασμένη άνοιξη να μην επενδύουν με τους ίδιους ρυθμούς στις εισηγμένες εταιρείες, ενώ κάποια μειώνουν ακόμη και τις υπάρχουσες θέσεις τους, σε αντίθεση με την προτροπή των αναλυτών της Wall Street που εκτιμούν ότι δεν δικαιολογείται το εύρος της πτώσης των μετοχών και συνεχίζουν να συστήνουν αγορές εκτιμώντας πως τους επόμενους μήνες η αγορά θα ανακάμψει.
Χρονιά-ορόσημο το 2014 με σημαντικές κοινοπραξίες
Η σχέση ξένων επενδυτικών κεφαλαίων με την ελληνική ναυτιλία είχε μία χρονιά-ορόσημο: το 2014.
Μία από τις κορυφαίες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, η Εletson Holdings Inc., συμφερόντων των εφοπλιστικών οικογενειών Χατζηελευθεριάδη, Καρασταμάτη και Κέρτσικοφ, προχώρησε στη δημιουργία κοινοπραξίας με την αμερικανική επενδυτική τράπεζα Blackstone, και συγκεκριμένα με το fund της Blackstone Tactical Opportunities για την ίδρυση της Eletson Gas, ναυτιλιακής εταιρείας που έχει στόλο από πλοία μεταφοράς υγραερίου, τα λεγόμενα LPG (Liquified Petroluem Gas – υγροποιημένο αέριο πετρελαίου).
Το fund ελέγχει το 40% της νέας εταιρείας ενώ το μάνατζμεντ και την τεχνική διαχείρισή της έχει η μητρική εταιρεία Eletson Holdings Inc. Τα συνολικά κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν φτάνουν τα 700 εκατ. δολάρια.
Μέσα στο 2014 ένας από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες του κόσμου, ο 49χρονος δισεκατομμυριούχος «κομπιουτεράς» Μάικλ Ντελ, ιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του τεχνολογικού κολοσσού που φέρει το όνομά του, Dell, απέκτησε αντί 33 εκατ. δολαρίων το 9,9% της εισηγμένης στο NASDAQ ναυτιλιακής εταιρείας StealthGas, συμφερόντων Χάρη Ν. Βαφειά, η οποία είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα των πλοίων LPG.
Επίσης, στην Capital Maritime and Trading, συμφερόντων Βαγγέλη Μαρινάκη, έχει τοποθετήσει κεφάλαια η Monarch Alternative Capital για την αγορά και ναυπήγηση πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Στην ιδιωτική εταιρεία του Γιώργου Οικονόμου, την Cardiff, έχει τοποθετηθεί το fund MatlinPatterson Global Αdvisers για επενδύσεις στα πλοία μεταφοράς φυσικού αερίου.
Στη Euroseas του Αριστείδη Πίττα έχει βάλει κεφάλαια ο επενδυτικός οίκος Eton Park/Rhone Capital και έχουν δημιουργήσει την κοινοπραξία Euromar με τομέα δραστηριότητας τα containerships.
Στην Dalex του Γιώργου Δαλακούρα έχει επενδύσει η Carlyle για αύξηση της δραστηριότητάς της στον τομέα των φορτηγών πλοίων.
Η Franco Compania Naviera του Νίκου Φραγκίστα έκανε κοινοπραξία με την Castlelake με την ονομασία Bulker Solutions, που δραστηριοποιείται στη φορτηγό ναυτιλία.
newmoney
