Του Νίκου Μπαρδούνια
Στο «στόχαστρο» πολλών μεγάλων διεθνών ναυτιλιακών εταιρειών έχουν μπει τα δυο τελευταία έτη, οι ρότες της Αρκτικής κατανοώντας πλήρως ότι η αξιοποίησή τους θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά όχι μόνο τους χρόνους μεταφοράς προϊόντων από την Ασία προς την Ευρώπη και αντιστοίχως αλλά και να προσδώσει σημαντικές οικονομίες κλίμακας στις εταιρείες.
Ωστόσο η όποια σημαντική αύξηση χρήσης από τις ναυτιλιακές εταιρείες του λεγόμενου Βόρειου Θαλάσσιου Περάσματος (Northern Sea Route Administration-NSRA) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας να προσφέρει υπηρεσίες όπως : Έρευνας και Διάσωσης στην περιοχή, εφόσον απαιτηθεί, επισκευών και υποστήριξης των πλοίων που θα επιλέξουν να πλεύσουν από την περιοχή.
Κάτι, που φαίνεται ότι η Ρωσία καταλαβαίνει , πλέον, πολύ καλά. Έτσι, ακριβείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η Ρωσική Ομοσπονδία υλοποιεί ένα σχέδιο , ύψους ενός δις δολαρίων, προκειμένου το Βόρειο θαλάσσιο Πέρασμα να «ανοίξει» και να είναι αξιοποιήσιμο αρκετούς μήνες το χρόνο.
Ήδη έχουν ενταχθεί στο σύστημα ασφάλειας πλου των εμπορικών πλοίων, μέσω του Βορείου Περάσματος και ορισμένα « ανοιχτά στρατιωτικά λιμάνια» όπου υπάρχει υψηλή τεχνογνωσία αλλά και έμπειρο προσωπικό.
Κατά πληροφορίες το Ρωσικό υπουργείο Ειδικών Καταστάσεων σχεδιάζει να δημιουργήσει στην Ρωσική Αρκτική Ζώνη δέκα σύγχρονα Κέντρα Έρευνας και Διάσωσης τα οποία θα ενταχθούν στο διεθνές σύστημα Έρευνας και Διάσωσης στην Αρκτική ενισχύοντας σημαντικά το απαιτούμενο επίπεδο τεχνικής ικανότητας επιχειρήσεων ασφάλειας πλού στην Αρκτική ζώνη που βρίσκεται στα όρια της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ήδη στην περιοχή της Αρκτικής που βρίσκεται στα όρια της Ρωσίας λειτουργούν τρία Κέντρα στις πόλεις Ναργιάν – Μάρ, Αρχάνγκελσκ και Ντουλίνκα. Επίσης λειτουργούν και τέσσερα Περιφερειακά Κέντρα Έρευνας και Διάσωσης τα οποία είναι εξοπλισμένα με εξειδικευμένο προσωπικό, σύγχρονα τεχνικά και τεχνολογικά μέσα, ικανά να λειτουργούν αποτελεσματικά στις πολύ δύσκολες Αρκτικές συνθήκες τόσο στον αέρα και στην θάλασσα, όσο και υποθαλάσσια καθώς και στην ξηρά.
Μάλιστα στην πόλη Μουρμάνσκ έχει συσταθεί και λειτουργεί το Αρκτικό Κέντρο Επισκευών – Διάσωσης « Αγία Πετρούπολη» στο οποίο εργάζονται περισσότερα από 95 άτομα τα οποία έχουν ειδικευθεί να δρουν σε συνθήκες Αρκτικής.
Η Ρώσικη αρχή που είναι υπεύθυνη για τα δρομολόγια στη Βόρεια Θάλασσα (Northern Sea Route Administration-NSRA) το 2014, κατά πληροφορίες, έλαβε πάνω από εξακόσιες αιτήσεις για άδεια διέλευσης στο βορειοανατολικό πέρασμα, το περισσότερο που έχουν δει μέχρι τώρα.
Αυτό καταδεικνύει τις προσδοκίες της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας για υψηλότερα περιθώρια κέρδους από την εκμετάλλευση των καυσίμων και την εξοικονόμηση του κόστους ναύλωσης στα πιο σύντομα ταξίδια NSR.
Ρότα χωρίς τον κίνδυνο… πειρατικών επιθέσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Νοέμβριο του 2014, στο πλαίσιο διεθνούς συνδιάσκεψης ο πρόεδρος της Ιαπωνικής εταιρείας Mitsui OSK Lines κ. Κουότι Μιτο ανέφερε ότι η εταιρεία του επιλέγει το Βόρειο Θαλάσσιο πέρασμα και για τον λόγο ότι αποφεύγονται ενδεχόμενες πειρατικές επιθέσεις που, δυστυχώς, αποτελούν συχνό φαινόμενο στια θαλάσσιες περιοχές της Διώρυγας του Σουέζ και της Σομαλίας που κοστίζουν στη ναυτιλία εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Ελληνικό ενδιαφέρον για την Αρκτική
Από τις εξελίξεις του Αρκτικού Κύκλου δεν θα μπορούσαν να μείνουν «απόντες» και οι Έλληνες εφοπλιστές, καθώς βλέπουν νέες ευκαιρίες ναύλωσης δεξαμενόπλοιών τους για τη μεταφορά των υδρογονανθράκων στην Ευρώπη, την Ασία κ.α.
Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια πολλές ναυτιλιακές εταιρίες, έχουν προβεί σε επενδύσεις ναυπήγησης ice class πλοίων, μεγάλων αντοχών, που έχουν ισχυρό τονάζ και δυνατότητα να διασχίζουν θάλασσες με θερμοκρασίες στους – 35% υπό το μηδέν.
Από τις εισηγμένες στο αμερικανικό χρηματιστήριο εταιρίες, η TEN του Νίκου Τσάκου έχει στον στόλο της περίπου 25 ice class δεξαμενόπλοια, η Capital Product Tankers του Βαγγέλη Μαρινάκη ελέγχει 14 τάνκερ του ίδιου τύπου, ενώ η Stealth Gas του Χάρη Βαφειά προχώρησε πρόσφατα στην παραγγελία τεσσάρων ice class μεταφοράς υγραερίου (LPG Carriers).
Στο ξηρό φορτίο και η Diana Shipping του Συμεών Παληού παρήγγειλε δύο ice class panamax. Από τις μη εισηγμένες, σημαντική παρουσία σε τέτοιου είδους πλοία έχει η Minerva με 23 τάνκερ στον στόλο της, η Thenamaris του Θανάση Μαρτίνου με 12 δεξαμενόπλοια και άλλες.
Ένας ακόμη Έλληνας πλοιοκτήτης που άνοιξε… δρόμο στον Βόρειο Πόλο είναι και ο Γιώργος Προκοπίου. Με το ice class πλοίο του «Ob River» ,μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, έχει πραγματοποιήσει δύο ταξίδια στη Βόρεια Διαδρομή της Αρκτικής με πλήρες φορτίο από την Νορβηγία με προορισμό την Ιαπωνία.
Η εταιρία του, Dynagas δε, χτίζει τα τελευταία χρόνια στα ναυπηγεία της Hyundai ειδικά τέτοια πλοία, που είναι ενισχυμένα για να σπάνε και πάγους, ενώ είναι «πράσινης» τεχνολογίας για να προστατεύεται το περιβάλλον από τις εκπομπές ρύπων.
Να σημειωθεί ότι κύκλοι της RS Platou ανέφεραν ότι «μπορεί μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι business στον… πάγο να είχαν τύχει χλιαρής υποδοχής από ορισμένους, όμως, θεωρούμε πως ακόμη και μικρότερης κλίμακας δραστηριότητα μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο σε όσους αξιοποιήσουν την ευκαιρία, με οποιοδήποτε τρόπο».
Υπάρχει βέβαια και η αντίθετη άποψη, εκείνων που υποστηρίζουν πως για να καρπωθεί κάποιος τα οφέλη από την δραστηριότητα στον Αρκτικό Κύκλο, θα πρέπει να περιμένει πολλά χρόνια ακόμη.
Κινεζικό ενδιαφέρον για Βόρειο Θαλάσσιο Πέρασμα.
Το Πεκίνο, με διάφορους τρόπους έχει εκφράσει τον ενδιαφέρον τους για το Βόρειο θαλάσσιο Πέρασμα εκτιμώντας ότι σε βάθος χρόνου θα μπορούσε να μεταφέρει μεγάλο μέρος των κινεζικών προϊόντων προς τα Ευρωπαϊκά και Αμερικανικά λιμάνι ταχύτερα και ασφαλέστερα.
Για το λόγο αυτό, εξάλλου, εξετάζεται και το ενδεχόμενο να συμμετάσχει η Κίνα, μαζί με την Ρωσία, στην κατασκευή τεχνικών υποδομών σε ρωσικά λιμάνια τα οποία βρίσκονται στον ρότα του Βορείου Θαλάσσιου Περάσματος. Το Βόρειο Θαλάσσιο Πέρασμα αποτελεί επιλογή και της Cosco η οποία σε βάθος 20ετίας εκτιμάει ότι μεγάλο μέρος των εμπορευμάτων που μεταφέρουν τα πλοία της θα διακινείται μέσω Αρκτικής.
Μάλιστα, αμερικανική έκθεση αναφέρει ότι θα αυξηθούν οι όγκοι των φορτίων μέσα από τις ρότες της Αρκτικής, καθώς παρέχεται μια ταχύτερη διαδρομή για μεταφορές μεταξύ Ευρώπης και Ασίας πέραν των ήδη γνωστών. Η αύξηση της κίνησης έχει προσδώσει περαιτέρω ώθηση σε ρωσικά ,νορβηγικά αλλά καναδικά λιμάνια.
