Πέρασαν μερικές ημέρες από τις 5 Φεβρουαρίου όταν παρακολούθησα στο Πάντειο μια συζήτηση ανάμεσα σε δημοσιογράφους, φοιτητές και κάποιους άλλους σχετικά με το τι ήταν και τι δεν ήταν ή τι ήθελε να είναι η εξέγερση, η διαμαρτυρία, η βία και γενικά η παρεκτροπή από την… ομαλότητα της καθημερινότητας κατά τα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου. Η πρωτοβουλία ανήκε σε γνωστούς δημοσιογράφους, που εκτός από δημοσιογράφοι κάποιοι είναι και διδάσκοντες δηλαδή τρόπον τινά είναι ακαδημαϊκοί, όπως ο κ. Νίκος Μπακουνάκης και η κα Πέρσα Ζέρη. Στο πάνελ των ομιλητών ήταν επίσης ο κ. Πάσχος Μανδραβέλης αλλά και ο γνωστός Αμερικανός (πρώην) διπλωμάτης Brady Kiesling, που διαμαρτυρόμενος για τις πολεμικές επιχειρήσεις των Αμερικανών στο Ιράκ, παραιτήθηκε.
Στο ακροατήριο των φοιτητών που αύριο πολλοί θα είναι συνάδελφοί μας, υπήρχαν και μερικοί απλοί επισκέπτες.
Αρχικά, είπα, πως δεν θα έχει κανένα νόημα να γράψω όσα συλλογιζόμουν, ακούγοντας τις τοποθετήσεις τους, κυρίως κάποιων φοιτητών που άρθρωσαν σαφή και θαρραλέο λόγο για τα αίτια της κρίσης και της εξέγερσης, αλλά και άλλων έμπειρων ανθρώπων ανάμεσα στους οποίους ο κ. Γιώργος Βέλτσος που σε σύντομη παρέμβασή του απέσπασε θερμά χειροκροτήματα με την παραδοχή περί της αχαλίνωτης υποκρισίας πολιτικών και μέσων που όχι μόνο δεν επιλύουν προβλήματα αλλά ερεθίζουν και περιπλέκουν χειρότερα το κουβάρι της εκτεταμένης κρίσης αξιών στην κοινωνία μας (: ελπίζω να συγκράτησα επιτυχώς την ουσία των λεγομένων του δεδομένου ότι δεν κράτησα σημείωση).
Αλλά εξαιτίας ακριβώς της σκέψης που έκανα, ακούγοντας τον κ. Βέλτσο, παραθέτω ό,τι αποκόμισα, παρακολουθώντας μια μάλλον ακατάστατη ανταλλαγή απόψεων στο αμφιθέατρο, που είχε μολοταύτα την ιδιαίτερη αξία της.
Local News με διεθνείς διαστάσεις
Ακούστηκε ο χαρακτηρισμός «τοπικά νέα» για όσα συνέβησαν τον Δεκέμβριο στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις ωσάν να επρόκειτο για κάτι οπωσδήποτε τραγικό και δυσάρεστο αλλά συνάμα και κάπως γραφικό που δεν συνάδει με την συλλογική συνείδηση μιας κατά τα άλλα ευνομούμενης πολιτείας. Σαν ένας «μύθος» να μας συνεπήρε και να προσέδωσε δραματικές διαστάσεις μιας εκτεταμένης συμφοράς που ποτέ στ’ αλήθεια δεν μας βρήκε! Μα αν είναι έτσι, τότε, θα πρέπει να παραδεχτούμε ως μύθο και τη γνωστή τακτική του making news και να πούμε ότι τα γεγονότα του Δεκεμβρίου ουδέποτε απετέλεσαν μείζον θέμα (παρά την εντυπωσιακή εικόνα και τα αμοντάριστα ή μονταρισμένα πλάνα) και άρα πολύ κακώς απασχόλησαν, γιορτιάτικα, τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ.
Κι έτσι φτάνεις να αναρωτιέται μήπως τελικά η σφαίρα του αστυνομικού που βρήκε την καρδιά του μαθητή και οι καταστροφές από τις εκδηλώσεις βίας στην πόλη δεν ήταν παρά… couleur local μπροστά στο μείζων θέμα με την απαγωγή του γνωστού εφοπλιστή και τα αστρονομικά λύτρα ως αντάλλαγμα για τη ζωή του.
Το νόημα των λέξεων
Μιλώντας σπαστά μεν αλλά αρκετά καλά την ελληνική γλώσσα, ο κ. Kiesling μας συνέστησε να σεβόμαστε περισσότερο τις λέξεις και τις έννοιές τους. Με άλλα λόγια η λέξη «δολοφονία» για τον Αλέξη, είπε, που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στα ΜΜΕ δεν ήταν η κατάλληλη από νομικής πλευράς! Άραγε το στρογγύλεμα των εννοιών βοηθά στην εκτόνωση κρίσεων και την επίλυση προβλημάτων; Η ουσία βρίσκεται λοιπόν στα λόγια παρά στις πράξεις; Όταν οι Αμερικανοί βομβάρδιζαν ανηλεώς στόχους που δεν ήταν πάντα στρατιωτικοί αλλά ήταν και στόχοι αμάχων, αρκετοί δημοσιογράφοι στρογγυλεύαμε πράγματι τις λέξεις και τις έννοιες, χρησιμοποιώντας όρους όπως «συμμαχικές επιχειρήσεις» και «θέατρο εχθροπραξιών» άντε και τη λέξη «πόλεμος». Βοηθήσαμε σε κάτι;
Διάσπαρτος ο φόβος
Δεν ξέρουμε, λένε, πόσοι είναι αυτοί που προβαίνουν σε ακραίες ενέργειες εναντίον του κοινωνικού συνόλου και της έννομης τάξης. Είναι λίγοι πάντως, λένε, κι όμως τα καταφέρνουν να τα κάνουν μπάχαλο και να θέτουν όποτε το θελήσουν υπό ομηρία ολόκληρη την ηρεμία και τη σταθερότητα του κράτους. Το πώς γίνεται να μην ξέρουμε πόσοι και ποιοι είναι εξηγείται απλά με το να πούμε ότι δεν θέλουμε να το ξέρουμε για πολλούς και διαφόρους λόγους. Γιατί δεν γίνεται να μη ξέρεις πόσοι τα σπάνε και τα καίνε κάθε φορά όταν ξέρεις με ακρίβεια κάθε φορά πόσοι διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας και του φόβου της ανεργίας, της περιθωριοποίησης.
Τα ΜΜΕ θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο
Ακούστηκε η άποψη ότι οι Ειδήσεις αντί να περιγράφουν τον κόσμο, επιδιώκουν να τον κατευθύνουν. Δεν ακούστηκε προς ποια κατεύθυνση κάθε φορά επιδιώκεται η αλλαγή του κόσμου και με ποιον τρόπο. Δεν ακούστηκε η σημασία των ποσοστών δημοσκοπήσεων, τηλεθέασης, τηλεπαραθύρων, που δεν ξέρω αν κατορθώνουν να αλλάξουν τον κόσμο ( με την καλή έννοια) αλλά σίγουρα κατορθώνουν να επηρεάζουν τις συνειδήσεις της μεγάλης απαίδευτης και ταλαίπωρης μάζας, αναπαράγοντας καθημερινά απελπισία, ανασφάλεια, υστερία, αποχαύνωση. Σταθερά αναπάντητο και το ερώτημα: Ποιος ελέγχει τα ΜΜΕ; Οι δημοσιογράφοι φυσικά, σύμφωνα με τα ποσοστά πωλήσεων στην αγορά των Σχολίων, των Ειδήσεων και της Πρόζας, είπε κάποιος δίπλα μου.
Οι φοιτητές…
Κάποιοι, ελάχιστοι ευτυχώς, έκαναν κάτι χλιαρές και περίτεχνες ερωτήσεις που κάποιοι τους συνέστησαν να τις κάνουν κι αυτό ήταν τόσο φανερό που σου δημιουργούσε θλίψη. Κάποιοι άλλοι όμως είπαν τα πράγματα ίσια με το όνομά τους, χωρίς υπεκφυγές και στρογγυλέματα γιατί ο κόμπος έσπασε το χτένι και το αύριο δεν περιμένει. Με τα ψέματα και τις δήθεν διεκδικήσεις για παιδεία, δουλειά και αξιοπρέπεια το καζάνι βράζει, δεν καταλαγιάζει και να το πάρουμε απόφαση, είπαν…
Μετά έφυγα αλλά εκείνοι παραμένουν και περιμένουν. Τι αλήθεια;
