Η προσμέτρηση επιδόσεων σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, που χαρακτηρίζεται ως δοκιμασία ή διαγώνισμα ή ακόμη, κατά το ξενόφερτο και λίαν προσφιλές στην εποχή μας «τεστ». έχει ως στόχο τη διαφοροποίηση ανδρών, γυναικών και παιδιών και την κατάταξή τους σε κάποιες συμβολικές πυραμίδες επιδόσεων και επιτυχίας που αντικατοπτρίζουν και πραγματικές πυραμίδες καθημερινών κοινωνικών, οικονομικών, επιστημονικών, επαγγελματικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων. Συχνά ακούγεται η κριτική που αποδοκιμάζει όλες ή έστω κάποιες προσπάθειες προσμέτρησης και διαφοροποίησης προβάλλοντας, προφανώς όχι ως ουσία αλλά καταφανώς ως επίφαση, επιτακτικά την ανάγκη διασφάλισης δημοκρατικής ισότητας που επιφέρει νομοτελειακά και αναγκαστικά ως αποτέλεσμα τη θεώρηση όλων ως… ίσων! Τίποτε δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο ανακριβές και άδικο για τον καθένα και την καθεμιά μας ως άτομα με το χαρακτηριστικό της ανεπανάληπτης μοναδικής προσωπικότητάς και αντιπαραγωγικό για ολάκερη την κοινωνία που ως σύνολο συνθέτουμε.
Οι άνθρωποι διαφέρουμε στο μπόι, στο βάρος και το πάχος, στο κάλλος, δηλαδή στην αισθητική της εποχιακής ή διαχρονικής σημασίας «ομορφιάς» όπως διαφέρουμε και στις επιδόσεις που διαφοροποιούν τις μυοσκελετικές και τις διανοητικές δεξιότητες και ικανότητές μας. Αυτό και αντικειμενικά εμφανές είναι και αναλλοίωτο παρέμεινε ως δεδομένο στο πέρασμα του χρόνου. Θα ήμουν, όμως, ανιστόρητος ίσως και επικίνδυνα υποκριτικός εάν δεν παραδεχόμουν ότι υπήρξαν εποχές στις ανθρώπινες κοινωνίες όπου οι διαδικασίες αξιολόγησης διαβρώθηκαν με στόχο να υποτιμηθούν άτομα ή ομάδες και να υπερτιμηθούν άλλοι.
Με αφορμή τους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου και της Αθήνας του 2004 θα σας θυμίσω τους Νέγρους της Αμερικής ως ένα κραυγαλέο παράδειγμα ανάμεσα σε πολλά διαχρονικά άλλα παρόμοια. Αυτά δεν αναιρούν ούτε τη χρησιμότητα των «τεστ» ούτε, φυσικά, και το δεδομένο των ανθρώπινων διαφορών σε διάφορα αντικειμενικά μετρήσιμα χαρακτηριστικά και τις προκύπτουσες ανισότητες.
Δημοκρατία σημαίνει να διασφαλίζουμε την ισότητα των ευκαιριών βοηθώντας άτομα και ομάδες να επιδείξουν τα ταλέντα, τις δεξιότητες και ικανότητές τους και να επιβραβεύουμε τους καλλίτερους και τις καλλίτερες για να προκύπτει έτσι κοινό όφελος!
Αντίθετα, η διασφάλιση της ισότητας των επιδόσεων, θα μας οδηγήσει όχι μόνο σε εξίσωση της αντικειμενικής πραγματικότητας με την ψευδαισθητική πραγματικότητα αλλά, ακόμη χειρότερα για τον καθένα και την καθεμιά μας χωριστά και για όλους μας συνολικά, θα μας εξισώσει προς χαμηλότερους κοινούς παρονομαστές…
Στην πρώτη περίπτωση, αυτήν της διασφάλισης της ισότητας ευκαιριών κάποιοι, που το αξίζουν, θα πάρουν ..Άριστα, ενώ στη δεύτερη, της ψευδούς και συνάμα ψευδαισθητικής επιβεβαίωσης ίσων επιδόσεων και τα κριτήρια και τα αποτελέσματα τόσο μυωπικής στρατηγικής θα είναι …Άρρωστα!
Το βιβλίο του καθηγητή Γ. Πιπερόπουλου, “Καληνύχτα Ελλάδα” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δομή.
