Πολλοί γνωρίζουν τον Συγγρό. Ενδεχομένως και να τον τιμούν. Ελάχιστοι γνωρίζουν τον Σέκερη. Ο πρώτος επιδόθηκε σε κερδοσκοπικά παιχνίδια, λίγες ημέρες προτού επέλθει, το 1893, η χρεοκοπία. Ο δεύτερος, από τους πιο πλούσιους Έλληνες, ξόδεψε όλη την περιουσία του για να χρηματοδοτήσει τον αγώνα της Ανεξαρτησίας και πέθανε φτωχός και ξεχασμένος στο Ναύπλιο, ανάμεσα στους ελεύθερους συμπολίτες του.

Πολλοί αναγνωρίζουν τη συμβολή του Κουντουριώτη στους αγώνες του έθνους. Κανένας δεν θυμάται τον Αντώνη Οικονόμου. Ο πρώτος, σφοδρός πολέμιος της κήρυξης της επανάστασης στην Ύδρα, έδρεψε τίτλους και χρήμα στη μετεπαναστατική Ελλάδα, μετέχοντας σε συνεχείς μηχανορραφίες. Ο δεύτερος, ψυχή της επανάστασης στην Ύδρα, δολοφονήθηκε από ελληνικό βόλι, μετά από συνεννόηση των Υδραίων καπεταναίων με τον Ανδρέα Λόντο. Τον τιμώρησαν, επειδή κήρυξε τον απελευθερωτικό αγώνα και «νοσφίσθηκε» την εξουσία των προκρίτων του νησιού.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Οι συγκαιρινοί του Ξάνθου δεν γνώριζαν τον άγνωστο γέροντα της Φιλικής Εταιρείας, όταν τον ποδοπάτησαν μέχρι θανάτου πάνω στο τρεχαλητό της εξόδου τους από τη Βουλή, μέσα στην οποία συμπλέκονταν βουλευτές. Ούτε οι συγκαιρινοί του Νικήτα Σταματελόπουλου έδιναν σημασία στον σχεδόν τυφλωμένο επαίτη έξω από το φτωχικό του, μιας και ο Νικηταράς, πάμφτωχος και λησμονημένος, αρνήθηκε να εξαργυρώσει τη δόξα των αγώνων του.

Ποιος δεν γνωρίζει την ηγεσία του παράνομου ΚΚΕ, τον σιδηρού Ζαχαριάδη, το πρόσωπο των δύο εμφυλίων, των λαθών και της ήττας; Ποιος, όμως, ανιχνεύει στη μνήμη του τον Ασημίδη, λαμπρή προσωπικότητα του κομμουνιστικού κινήματος, που καθαιρέθηκε και εν τέλει δολοφονήθηκε από συντρόφους του, για να μη συμβεί η ορθοφροσύνη του να στρέψει σε διαφορετική κατεύθυνση την πολιτική του ΚΚΕ;

Με την ατομική παιδεία ατροφική στην ιστορική γνώση, την κοινή ιστορική μνήμη πολλαπλώς σκιασμένη από τη λήθη και τη συλλογική μας συνείδηση φτιασιδωμένη από λιγοστές αλήθειες και πολλούς μύθους, φαντάζει μακρινή η εκπλήρωση της Δημοκρατίας, καθώς η πρωταρχική της αξίωση για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στις λειτουργίες της, προϋποθέτει πολίτες διαφωτισμένους, έτοιμους να κρίνουν με ορθολογισμό το παρόν και με τον ίδιο ορθολογισμό να σχεδιάσουν το μέλλον.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Το πρόβλημα επιτείνεται από την πολύπλευρη οικονομική, κοινωνική και αξιακή κρίση που μαστίζει τη χώρα μας, κρίση που τροφοδοτεί το φόβο, την ανασφάλεια, την καταστροφή της συλλογικότητας και ανατροφοδοτεί το κενό του ορθολογισμού, της ευθύνης και της διανοητικής εγρήγορσης.

Με τα δεδομένα αυτά, κατέστη δυνατό να κυριαρχήσει στην εθνικολαϊκή μας σκηνή ο φτηνός δημόσιος λόγος, η δημαγωγική ιαχή, η ισοπεδωτική απλούστευση, η προσφορά ελπίδας στηριγμένης στην αδράνεια και τη μεταφυσική, η καταστροφή κάθε θετικού ιστορικού παραδείγματος, η απώλεια της αισθητικής και η αντιστροφή του νοήματος των λέξεων.

Κατέστη δυνατή μια διαβρωτική εθνική διαίρεση ανάμεσα σε εκείνους, που όσο πιο έξαλλα κατηγορούν, τόσο πιο πιστευτοί γίνονται και στους άλλους, που όσο πιο πολύ εκτέθηκαν σε κινδύνους, τόσο πιο ύποπτοι γίνονται για προδοσία. Αντί για μετριοπάθεια, χρήσιμη στην αναζήτηση των λαθών και στη διόρθωσή τους με πνεύμα δικαιοσύνης, συσσωρεύονται πάθη και θυμός, προοίμιο καταστροφής και αδιεξόδων. Η διαιρετική αυτή τομή δεν αφορά μόνο το πολιτικό σώμα. Διατρέχει ολόκληρη την κοινωνία, μετασχηματίζεται σε στέρεη κοινωνική συνείδηση, καθώς για τον απεγνωσμένο Έλληνα ευκολότερη είναι η αναζήτηση του «εχθρού» παρά της αλήθειας, πιο κατευναστική η αποδοχή της συνωμοσίας συγκριτικά με την έξαψη της ευθύνης.

Άραγε πόσο πιθανή είναι, κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ύπαρξη μιας σφύζουσας δημοκρατικής κοινωνίας, ικανής να υπερβεί τη βαθειά κρίση που αντιμετωπίζουμε; Έχουμε ανάγκη, περισσότερο από ποτέ, την ύπαρξη μιας δημοκρατικής κοινωνίας που σφύζει από τη ζωντανή και γνωστική συμμετοχή των πολιτών, μιας δημοκρατικής κοινωνίας που συγκεντρώνει στην “αγορά” της πολίτες που στηρίζονται στη γνώση και απορρίπτουν τους μύθους, που διακρίνουν την κερδοσκοπία των εντυπώσεων από την ουσιαστική προσφορά, που το ιστορικό τους υπόδειγμα είναι ο Σέκερης, ο Νικηταράς, ο Οικονόμου και όχι άλλοι που η επίσημη μνήμη συντηρεί.

Μόνο μια διαφορετική πολιτική και πνευματική ηγεσία μπορεί να το πετύχει. Μια ηγεσία ,που δεν θα αγνοεί την ανθρώπινη κατάσταση σε συνθήκες σκληρής δοκιμασίας, τέτοιας που συχνά προσδίδει στην κοινωνική συμπεριφορά ασταθή ή αρνητικά χαρακτηριστικά. Ηγεσία πρόθυμη να ακολουθήσει τη συμβουλή του Κικέρωνα, πως είναι καλύτερα να μοιράζεται με τους συνανθρώπους της τους καρπούς της διάνοιας, της αρετής και κάθε χαρίσματός της.

Χρειαζόμαστε μια πολιτική και πνευματική ηγεσία που, κυρίως, έχει ευλαβικά εγκολπωθεί την κρίση του Θουκυδίδη για τον Περικλή:
«…εκείνος, επειδή είχε μεγάλη επιρροή από το αξίωμά του και την ισχυρή του διάνοια, και ήταν φως φανερό σε όλους πως δεν μπορούσε να διαφθαρεί με χρήματα, συγκρατούσε το πλήθος χωρίς να τους αφαιρέσει την ελευθερία τους, και δεν άφηνε να τον παρασύρουν αυτοί, παρά τους οδηγούσε ο ίδιος, επειδή δεν κέρδιζε τη δύναμή του με άπρεπα μέσα και με ρητορεία που κολάκευε τις ορμές τους, αλλά μπορούσε, από τη μεγάλη εκτίμηση που του είχαν, να τους εναντιωθεί και να προκαλέσει και την οργή τους ακόμα».

Κάθε εποχή έχει τους εκπροσώπους της, μα στις τραχιές εποχές, τις φορτωμένες με δυσθεώρητα προβλήματα, ακόμη και οι πιο μέτριοι μπορούν να σκεφθούν ,αν δεν έχασαν ολότελα την αφοσίωσή τους στο καθήκον, ότι η εθνική συνεννόηση είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των πιο επικίνδυνων προκλήσεων.

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης