«Η ένταξη του φόνου σε τελετουργικές πρακτικές είναι ο πρώτος θεμελιώδης θεσμός, η μήτρα όλων των άλλων θεσμών και η αποφασιστική στιγμή στην δημιουργία του ανθρώπινου πολιτισμού»
René Girard

Ο ίδιος συνεχίζει τονίζοντας ότι το στοιχείο που κάνει τον άνθρωπο εν τέλει άνθρωπο δεν είναι ο λόγος, η ελευθερία, η γλώσσα, αλλά η τελετουργική αποφυγή της γενίκευσης της βίας.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Αυτή την αποφυγή της γενίκευσης της βίας όμως δεν την βλέπουμε στην ελληνική κοινωνία, που έκανε εξιλαστήριο θύμα τον πιο αρχαίο θεσμό πολιτισμού, το θέατροκαι τους πιο σημαντικούς υπηρέτες του, που το λιθοβολούν και το σταυρώνουν εν ονόματι μιας «υγιούς» σεξουαλικής ηθικής που υπάρχει μόνο στην σκέψη του ανθρώπου, αφού ο υγιής αυτός πολίτης κάνει ακόλαστες σκέψεις και τις ερμηνεύει ως ηθικές πράξεις για να εξιλεωθεί.

Ο τρόπος που η κοινωνία πυροβολεί, σταυρώνει και αμαυρώνει έναν τόσο σημαντικό θεσμό, είναι σίγουρο πως δεν θα οδηγησει στην κάθαρση όπως νομίζουν ή υποστηρίζουν αυτοί που ακολούθησαν το ρεύμα του «όλοι μαζί μπορούμε».

Ο λιθοβολισμός του πλήθους σε υπόπτους αλλά και αθώους διαλύει το τεκμήριο της αθωότητας που είναι συστατικό του νομικού πολιτισμού, και κατεβαίνει στα βάθη του ασυνείδητου όπου κατοικούν μόνο τέρατα και μέδουσες που δεν συγχωρούν (στα λόγια τουλάχιστον). Το τεκμήριο αυτό έχει παραβιαστεί ουκ ολίγες φορές στην ιστορία αυτού του τόπου, και δη τώρα που χάθηκαν οι ανθρώπινες ιδιότητες στα μέσα της οχλαγωγίας και του κυνηγιού των μαγισσών.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ο άνθρωπος είναι θεμελιωδώς μιμητικό αλλα και συγχρόνως εξαιρετικά βίαιο Ον ∙ η βία δε, όταν πολλαπλασιάζεται συλλογικά, γίνεται εκθετικά καταστρεπτική και επικίνδυνη για κάθε κοινωνία και αυτό γιατί δεν γνωρίζει κανένα όριο. Σκοπός αυτής της βίας είναι η εκμηδένιση του αντιπάλου, που είτε θα χαρακτηριστεί ως επικίνδυνος για τα κοινά ήθη, είτε θα διαφέρει σε χρώμα και ήθη.

Το πλήθος αυτή την εποχή δεν επιθυμεί ένα τυχαίο αντικείμενο, αλλά αυτό που επιθυμούν όλοι οι άλλοι γύρω του, και αυτό είναι όπως αποδεικνύεται η τιμωρία αυτού που θεωρείται μίασμα, όπως κατασκευάστηκε μέσα από την δύναμη των μέσων και της λογικής της εκδίκησης των πολλών απέναντι στους λίγους. Η δύναμη των πολλών όταν χάνει το ήθος του ενός, μετατρέπεται σε τέρας και κατστρέφει όλα τα φρένα της διάκρισης, όπου το συλλογικό ήθος αποκτά αξία και νόημα σύμφωνα με την πρώτη νομοθετική εντολή της Γαλλικής Επανάστασης.

Οι Ροβεσπιέροι τότε καταφεύγουν στην τρομοκρατία και στη γκιλοτίνα και χάνουν τις ιδιότητες του ανθρώπου, προβάλλοντας το καλά κρυμμένο κτήνος που θα εξοντώσει τον αντίπαλο ως εχθρό και όχι ως συνομιλητή, ούτε καν ως κατηγορούμενο που ένας φυσικός δικαστής μπορεί να αθωώσει. Το ηθικό δίλημμα του Πιλάτου εξαφανίζεται μέσα στις φωνές των Φαρισαίων, που ανακαλύπτουν μια ιδιότητα αλήθειας εκεί που κατοικεί το ανεστραμμένο είδωλο του ψέματος.

Το θύμα ενός βιασμού έχει απέναντι έναν θύτη συνήθως, και όχι ένα πλήθος που χειραγωγείται φορώντας την πανοπλία μιας συλλογικής δικαίωσης όπου το εξιλαστήριο θύμα όσο αιμορραγεί, τόσο θα εξαγριώνει το πλήθος με την γνωστή ρήση «ἆρον ἆρον, σταύρωσον σταύρωσον αὐτόν».

Η ομόφωνη μιμητική μόλυνση μεταμορφώνει την καταστρεπτική βία όλων εναντίον ενός . Η κοινότητα επανενώνεται εις βάρος ενός μοναδικού θύματος μόνο, αποκτώντας θεϊκές ιδιότητες όπου οι εξαιρέσεις απαγορεύονται και οι αντιρρήσεις θυσιάζονται στο όνομα μιας δικαιοσύνης του αριθμού και μιας αλήθειας των πολλών.

Η επανάληψη και η μίμηση παλιών δραμάτων κάνουν τα γνωστά τσιτάτα περί επανάληψης της ιστορίας να είναι μόνο τραγωδίες, με θύμα όχι μόνο τοθέατρο, αλλά και τους ταλαντούχους υπηρέτες του και τον έρωτα που πεθαίνει με βάσανα και σάβανα ανθρώπινα, φτιαγμένα χυδαία, βρωμισμένα και κολασμένα στην Κόλαση του Δάντη.

Οι ομαδικές κραυγές και οι τηλεδίκες για αναμνήσεις βιασμών (τουλάχιστον κατά τα λεχθέντα) προέρχονται από αυτούς που πολλές φορές όπως ο Πέτρος, ο Πιλάτος, ακόμα και οι ληστές σύντροφοι του Εσταυρωμένου, αρνήθηκαν την φιλία και την συνεργασία με το εξιλαστήριο θύμα, που παλιά ως θύτη τον προσκυνούσαν και τον λάτρευαν.

Είναι η μοίρα του ανθρώπου να φορτώνει τα πάντα ηθική και να γίνεται διάολος, κατά τον ποιητή Ν.Π. Η ίδια η κοινωνία αιώνες τώρα στηρίζεται σε ένα πολιτισμό απόκρυψης των βίαιων καταβολών της και της ιεράρχησης των φύλων, όπου το παθητικό θήλυ και ο εκθηλυσμένος άνδρας (ανδρόφιλος) θα υπακούει και θα βιάζεται πολιτισμένα και υπεραξιωμένα με τα γαμήλια συμβόλαια, όπου οι ευτυχείς γονείς ξεφορτώνονται τα άχρηστα μέλη της οικογένειας ˙ έτσι θεωρούνται τα θηλυκά στον υποσυνείδητο τάφο των ανδρικών πολιτισμών όλου του πλανήτη, που από τις πυραμίδες μέχρι το Ταζ Μαχάλ υμνούσαν το θηλυκό πνεύμα ως κατάρα και μόλυνση της αρρενωπότητας που έπρεπε να τιμωρηθεί σαν σαβανωμενο και πυρακτωμένο  σύμβολο του υγιούς ανδρισμού.

Ενός ανδρισμού που έπνεε τα λοίσθια από το βάρος των εγκλημάτων που έπαιρναν τη μορφή ηρωικών κατακτήσεων, με τον επιθανάτιο ρόγχο του τέλους της αγριότητας και του λυκαυγούς μιας άγνωστης ακόμα ομορφιάς, όπου οι άνθρωποι θα θυσιάζονται στον βωμό της επιθυμίας πριν την ποδοπατήσουν με πρόσχημα την ατομική, φτηνή εκδοχή του θαύματος που γεννιέται και πολλαπλασιάζεται ως υγιές πλήθος και όχι ως όχλος παθών και φθονερών φαντασμάτων και σκελετών από τα χαλάσματα του ασυνείδητου, του μαύρου πόθου για ζωή…

Κωνσταντίνος Κωνσταντίνιδης

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης