Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης, Δικηγόρος- Συνταγματολόγος- συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα- συνήγορος Αμερικανικού δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα.
Περί μη αποποίησης Κληρονομιάς, πιστοποιητικό περί μη αμφισβήτησης κληρονομικού δικαιώματος, αντίγραφα δικαστικών αποφάσεων, κατάθεση αγωγής, άυλο συναινετικό διαζύγιο, άυλη συνταγογράφηση, μεταβίβαση οχήματος ιδιωτικής χρήσης, υπεύθυνη δήλωση, εξουσιοδότηση, ανανέωση δελτίου ανεργίας, αίτηση για τακτική επιδότηση ανεργίας, αίτηση για κοινωνικό τουρισμό, βεβαίωση ανεργίας, βεβαίωση αυτασφάλισης, συμμετοχή σε πρόγραμμα κατάρτισης, αίτηση για επίδομα μακροχρόνια άνεργων, εγγραφή φοιτητών, δήλωση μαθημάτων φοιτητών, έκδοση αναλυτικής βαθμολογίας, βεβαίωση στρατολογίας και άλλα πολλά…
Τα Κτηματολογικά Γραφεία οφείλουν πλέον να χορηγούν πιστοποιητικά, αντίγραφα και αποσπάσματα από τα κτηματολογικά φύλλα, από τα διαγράμματα και γενικώς από κάθε τηρούμενο κτηματολογικό στοιχείο σε όποιον έχει έννομο συμφέρον . Ο νέος νόμος προβλέπει την καθιέρωση του ενιαίου πιστοποιητικού κληρονομιάς, που ενοποιεί όλα τα έγγραφα που βεβαιώνουν την ύπαρξη ή μη έννομης σχέσης που συνδέεται με κληρονομικό δικαίωμα.
Η Ελληνική δημόσια διοίκηση, καθυστέρησε υπερβολικά να προσαρμοστεί στην νέα ψηφιακή εποχή (αίτηση και έκδοση δημοφιλών δημοσίων εγγράφων, από τον υπολογιστή της οικίας ή του γραφείου του πολίτη). Ενώ στα σύγχρονα κράτη, η ψηφιακή δημόσια διοίκηση, έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια: στην Ελλάδα οι πολίτες στήνονταν στις ουρές των δημοσίων υπηρεσιών και έχαναν χρόνο, εργατοώρες και χρήμα. Πολλές οι καταδίκες της χώρας μας και τα Πορίσματα του Συνηγόρου του πολίτη, του τότε Γενικού Επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης, του τότε Σώματος Ελεγκτών δημόσιας υγείας και της Διεθνούς διαφάνειας, για τις στρεβλώσεις της δημόσιας διοίκησης, με θύμα πάντοτε τον πολίτη. Μία μικρή μειοψηφία δημοσίων υπαλλήλων που δεν εφαρμόζει την εθνική νομοθεσία, αδικεί κατάφωρα την συντριπτική πλειοψηφία των έντιμων δημοσίων υπαλλήλων που εργάζεται υπεύθυνα, αποφασιστικά, νομότυπα και με ευγένεια προς τον πολίτη. Με βάση συγκεκριμένα Πορίσματα του τότε Γενικού Επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης, κάποιες δημόσιες υπηρεσίες, δεν εφάρμοζαν το νόμο του κράτους, με συνέπεια την ταλαιπωρία του πολίτη. Δημόσιοι υπάλληλοι διαμαρτύρονται ότι δεν υφίσταται κωδικοποίηση της νομοθεσίας, δηλαδή υφίστανται πολλοί νόμοι για το ίδιο θέμα. Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία των δημοσίων υπαλλήλων, έχει δίκιο όταν αμείβεται ακριβώς το ίδιο, με τους ελάχιστους υπαλλήλους που απουσιάζουν συνεχώς από την εργασία ή δεν αποδίδουν, όπως καταγγέλουν διαχρονικά οι ίδιοι.
Η ουσιαστική πρακτική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής οδηγίας 99/93/ ΕΚ για την ψηφιακή υπογραφή στο δημόσιο, θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση γραφειοκρατικών δομών, την μείωση του κόστους εργασίας, τις ανθρωπόωρες, την ενίσχυση της διαφάνειας και την προστασία του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με την μελέτη του ΙΟΒΕ, αποδεικνύεται ότι το ελληνικό δημόσιο μπορεί να εξοικονομήσει 400 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος, με την καθιέρωση της ψηφιακής υπογραφής.
Η σημερινή Κυβέρνηση δημιούργησε μία ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα gov.gr ,με σκοπό τα ΚΕΠ να λειτουργήσουν ως το μόνο σημείο φυσικής επαφής του πολίτη με το κράτος. Διαδικτυακά πλέον, μπορούν να εκδίδονται πολλά πιστοποιητικά του δημοσίου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα: πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης γέννησης, υπεύθυνη δήλωση, εξουσιοδότηση, άυλη συνταγογράφηση, ληξιαρχική πράξη θανάτου, ληξιαρχική πράξη γάμου, Βεβαίωση μόνιμης κατοικίας, πιστοποιητικό σπουδών Πανεπιστημίου, αντίγραφο ποινικού μητρώου, Βεβαίωση χρόνου ασφάλισης στο ΕΦΚΑ, μεταδημότευση συζύγων, μεταδημότευση ενηλίκου για την ανάκτηση αρχικής δημοτικότητας, μεταδημότευση συζύγων και τέκνων συνολικά, αλλαγή ονόματος στο λογαριασμό ΕΥΔΑΠ, μεταδημότευση άγαμου ανήλικου, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
Η ενσωμάτωση οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τις δημόσιες υπηρεσίες, στην εθνική έννομη τάξη, μπορεί να γίνει με τυπικό νόμο ή με πράξη κανονιστικού περιεχομένου ( υπουργική απόφαση, προεδρικό διάταγμα).
Προ της ψηφιακής δημόσιας διοίκησης και περί του έτους 2018, χιλιάδες ήσαν οι καταγγελίες που δέχθηκε ο Συνήγορος του Πολίτη, για τα κακώς κείμενα στον δημόσιο τομέα, τις διακρίσεις και τα εμπόδια στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Το 2018, 500.000 πολίτες ζήτησαν βοήθεια και απευθύνθηκαν στις υπηρεσίες του Συνηγόρου του πολίτη. Στην επίσημη ιστοσελίδα του Συνηγόρου του πολίτη, αναγράφονται τα Δικαιώματα πολιτών κατά τις συναλλαγές τους, με τις δημόσιες υπηρεσίες. Στο πόρισμα του Συνηγόρου του πολίτη 28/7/2005 , περιλαμβάνονται οι βασικοί κανόνες για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών από τις δημόσιες υπηρεσίες και η υποχρέωση καλής συμπεριφοράς των υπαλλήλων.
Την ανάγκη επαναφοράς της δυνατότητας αποζημίωσης πολιτών, από την δημόσια διοίκηση που αργοπορεί να απαντήσει (λόγω μη τήρησης των προθεσμιών εξυπηρέτησης τους, από δημόσια υπηρεσία), θέτει ο Συνήγορος του Πολίτη και φορείς διαφάνειας, καταπολέμησης της γραφειοκρατίας. Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει με πόρισμα του, την απουσία σχετικού νομοθετικού πλαισίου, παρά την ύπαρξη συγκεκριμένης Συνταγματικής επιταγής (άρθρο 10 Παρ. 3 του Συντάγματος). Το νομοθετικό πλαίσιο αποζημίωσης του πολίτη, καταργήθηκε με το νόμο 4210/2013, αφήνοντας το δικαίωμα που προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας, μετέωρο. Με βάση το άρθρο 10 Παρ. 3 του Συντάγματος, η αρμόδια δημόσια υπηρεσία ή αρχή, υποχρεούται να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και χορήγηση εγγράφων , ιδίως πιστοποιητικών , δικαιολογητικών και βεβαιώσεων, μέσα σε ορισμένη προθεσμία, όχι μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών. Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας αυτής ή παράνομης άρνησης, πέραν των άλλων κυρώσεων και έννομων συνεπειών, καταβάλλεται και ειδική χρηματική ικανοποίηση στον αιτούντα πολίτη. Σε πολλές περιπτώσεις, οι υπάλληλοι δικαιολογημένα διαμαρτύρονται για την υποστελέχωση υπηρεσιών και την έλλειψη προσωπικού. Στην υποστελέχωση κάποιων υπηρεσιών, θα πρέπει να προστεθεί και η έλλειψη σωστών οργανογραμμάτων σε κάποιες περιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση, η ψηφιακή δημόσια διοίκηση και η ηλεκτρονική έκδοση εγγράφων από τον υπολογιστή του σπιτιού μας, διευκολύνει τον πολίτη, καταπολεμά την γραφειοκρατία, επιταχύνει τις διαδικασίες, συμβάλει στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, αποτελεί δείγμα ότι το κράτος σέβεται τον πολίτη και δεν οδηγεί σε χαμένες εργατοώρες πολιτών στις ουρές υπηρεσιών.