Συζητούσα πριν λίγες μέρες με έναν γνωστό εκδότη, όχι όμως από τους «μεγάλους» του χώρου. Το θέμα ήταν «πόσο ειλικρινείς θεωρούνται ή αποδεικνύονται οι ηγέτες του κλάδου του, στις συμφωνίες που κάνουν με τους συγγραφείς».
Ήταν συγκλονιστικός:
«Άκου ρε φίλε δημοσιογράφε. Αν εξαιρέσουμε κάποια γερά ονόματα, από τα οποία δεν μπορείς να “κρυφτείς”, κατά τεκμήριο επικρατεί ο έμπορος σε βάρος της διανόησης ή της ευαισθησίας κάποιου ο οποίος γράφει ένα βιβλίο. Εγώ δεν σου λέω πως όλα τα βιβλία μπορούν να επιτύχουν, ειδικά σήμερα που η παραγωγή καπελώνει κατά πολύ την ζήτηση -όχι. Όμως, όπως είχε πει ο Πάουλο Κοέλο, μιλώντας την πρώτη φορά που ήρθε στην Αθήνα, “κάθε βιβλίο που τυπώνεται μπορεί να αποδειχθεί μέτριο, όμως και πάλι είναι πολύ καλύτερο από τον χαρακτήρα του συγγραφέα του”. Θεωρώ, λοιπόν, ματαιοπονία να περιμένει κάποιος να πλουτίσει από ένα βιβλιαράκι που θα τυπώσει»
Το δέχτηκα, ως τοποθέτηση, γιατί θυμήθηκα και του λόγου μου τα λόγια του διάσημου Βραζιλιάνου όταν τον είχε φέρει ο Ηλίας Λιβάνης για την παρουσίαση (στη Στοά), του «Άλχημιστή». Το σκεπτικό του; Πολύ απλό. «Γράφοντας ένα βιβλίο, ο οποιοσδήποτε στον πλανήτη, προσπαθεί να φιλτράρει κάθε λέξη μέσα από την ψυχή του. Και άθλια να είναι αυτή, θα εκφραστεί μέσω της αλήθειας».
Θα αναρωτηθείτε: τι σόι θέμα είναι αυτό που με απασχολεί σήμερα; Χμ!
Πριν λίγες ημέρες βγήκε στην αγορά η τελευταία μου συγγραφική κατάθεση και «άμα τη εμφανίσει» του βιβλίου άρχισαν οι παρενέργειες στο στομάχι. Κατ’ αρχήν, πλήθος φίλων και γνωστών τηλεφώνησαν για το «καλή επιτυχία αδελφέ», προσθέτοντας με νόημα: «Θέλω να μου το προσφέρεις με αφιέρωση»! Πράγματι, ελάχιστοι σκέπτονται (όταν αντιμετωπίζουν έναν γραφιά) ότι τυπώνει βιβλίο για να κερδίσει και όχι να χαρίσει.
Πάμε παρακάτω. Στέλνοντας σε μερικούς «μεγαλόσχημους» το βιβλίο, έτσι για το τιμής ένεκεν, στην ουσία για να τους ζυγίσεις, το πολύ να δεχτείς ένα «συγχαρητήρια» αλλά και «ευχαριστώ πολύ» και εκεί τελειώνουν όλα. Γνωρίζεις πως αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να υποστηρίξουν το βιβλίο, αλλά απογοητεύεσαι. Βέβαια, το ίδιο βράδυ (μιλάμε για τους λεφτάδες) ενδέχεται να ξοδέψουν δεκάδες χιλιάρικα για λουλούδια στα μπουζούκια -αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
Όμως, εκνευρίζεσαι όταν κάποιοι από τους «τιμηθέντες τζαμπατζήδες» σου τηλεφωνούν την επόμενη και σου κάνουν κριτική! «Κοίτα, εκεί παρέλειψες αυτό» ή «δεν είναι έτσι όπως τα γράφεις, έπρεπε να με ρωτήσεις»…
Γράφοντας ΙΣΤΟΡΙΑ (ή προσπαθώντας να την πλησιάσεις), γοητεύεσαι. Χτυπάς τα πλήκτρα μπροστά από τον υπολογιστή και νιώθεις πως ετοιμάζεσαι να αγκαλιάσεις την ωραιότερη γυναίκα του κόσμου, και αυτό σε κρατάει σε…διέγερση. Μόλις τελειώνεις τη δουλειά σου και το βιβλίο κυκλοφορεί, τότε αρχίζουν τα προβλήματα. Θα βρεθεί ένας να διαφωνήσει μαζί σου, άλλος να εκνευριστεί επειδή του θυμίζεις αλήθειες, τρίτος σου κόβει την «καλημέρα». Πάντως, όλο και θα ξετρυπώσει ένας τέταρτος που θα σου πει ήρεμα: «Προχώρα, σωστά τα αντιμετώπισες τα δεδομένα».
Τότε, λοιπόν, την ώρα της θολούρας και της παρενέργειας, αποδεικνύεται ότι αυτή η ωραία, απείρου κάλλους γυναίκα που ονειρευόσουν και λαχταρούσες γράφοντας με την μορφή της Ιστορίας, δεν είναι παρά μια «πόρνη που δεν σε σέβεται», αυτή που πρώτη σου γυρίζει την πλάτη…
Υπάρχουν στον χώρο και οι λεγόμενοι «κριτικοί», οι «εκτιμητές» και «μεσάζοντες» που λειτουργούν στα μέσα ενημέρωσης του κοινού. Καλύτερα μην το ψάχνουμε. Ο «μικρός εκδότης» με τον οποίο συζήτησα το θέμα, μου έλυσε οριστικά την απορία μου «…πως προβάλλονται ελάχιστοι και οι πολλοί δεν βρίσκουν να διαβάσουν “μία λέξη” για την δουλειά τους, έστω σκληρή». Ειδικά όταν το ζήτημα αφορά στα έρημα τα αθλητικά, τότε ψάξε το βιβλίο που έστειλες στο καλάθι των αχρήστων.
Λοιπόν, απ’ ό,τι κατάλαβα, αν ο εκδότης έχει αποφασίσει να υποστηρίξει το βιβλίο, τότε παντού θα το δεις, είτε ως παρουσίαση είτε ως ρεκλάμα στις στήλες των εφημερίδων και των περιοδικών. Έχει τον τρόπο του ο μεγαλοεκδότης να φέρει το αναγνωστικό κοινό στα μέτρα του…
Έτσι, δεν είναι δύσκολο, κατά καιρούς, να γίνονται μπεστ σέλερ κάποια βιβλία απίθανα, ανόητα, πρόχειρα και εξαιρετικής πονηριάς. Γιατί το αναφέρω αυτό το τελευταίο; Απλό είναι. Ξέρετε ποιο ήταν το βιβλίο που σάρωσε πριν λίγα χρόνια (και έδωσε αφορμή και για άλλες…βερσιόν); Ένα χαριτωμένο πόνημα μιας κυρίας με υπέροχες γάμπες (τις είχα προσέξει σε…τηλεοπτικό σταυροπόδι), που καταπιάστηκε με χαρτορίχτρες ανατολίτικης προέλευσης…
Μιλάμε για ουρές στα βιβλιοπωλεία και απίθανες ποσότητες «βενζίνης» από τα μίντια, προκειμένου να θριαμβεύσει η τράπουλα και ο εύπεπτος γραπτός λόγος…
