Το βιβλίο της Κλεοπάτρας Παπαευαγγέλου – Γκενάκου με τίτλο «Εκ Θεμελίων» εξέδωσε το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος. Πρόκειται για έναν πολυσέλιδο και εικονογραφημένο τόμο που αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος του τόμου, με τίτλο «Αρχαιότητες εκ θεμελίων», περιγράφονται λεπτομερώς τα 43 αρχαία αντικείμενα που βρέθηκαν το 1932 κατά τις εργασίες θεμελίωσης του κτηρίου στην οδό Πανεπιστημίου, όπου εντοπίστηκαν τάφοι του βορειοανατολικού νεκροταφείου της αρχαίας Αθήνας. Τα τυχαία αυτά ευρήματα -κυρίως αγγεία, ειδώλια, λύχνοι και αγνύθες- δεν αποτελούν προϊόν αρχαιολογικής ανασκαφής και σήμερα ανήκουν στις Συλλογές της Τράπεζας.
Η συγγραφέας ξεκινά την αφήγησή της με τα ταφικά έθιμα, καθώς και τις πρακτικές για τη φροντίδα και την ταφή των νεκρών, και συνεχίζει με τον σχολιασμό των αντικειμένων, που χρονολογούνται από τα μέσα του 9ου αι. π.Χ. μέχρι τους πρώιμους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους (1ος-2ος αι. μ.Χ.). Από τη συλλογή ξεχωρίζουν ο γεωμετρικός αμφορέας του 9ου αι. π.Χ., στον οποίο φυλασσόταν η τέφρα κάποιας γυναίκας της ανώτερης κοινωνικής τάξης της Αθήνας, λήκυθοι περίτεχνα κοσμημένες και ένας κρατήρας με σκηνές από τον ιερό γάμο του Διονύσου.
Το δεύτερο μέρος του τόμου, με τίτλο «Ο χώρος μέσα στον χρόνο», αφορά το χωροταξικό περιβάλλον του κτηρίου, που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Εδουάρδου Λω, Σταδίου και Ομήρου. Η τεκμηρίωση βασίζεται στα ανασκαφικά δεδομένα, σε παλαιούς χάρτες και φωτογραφίες, εικονογραφήσεις και δημοσιεύματα. Η συγγραφέας επεκτείνει τις έρευνές της πέραν του οικοδομικού τετραγώνου της Τράπεζας, στις χαμηλές δυτικές υπώρειες του Λυκαβηττού και βορειοανατολικά της αρχαίας πόλης της Αθήνας, και ανασυνθέτει την εξέλιξη της αρχαίας βορειοανατολικής νεκρόπολης, αλλά και την ιστορία των κτιρίων και των τοποσήμων της ευρύτερης περιοχής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στο πέρασμα των αιώνων. Παρασύρει με αυτόν τον τρόπο τον αναγνώστη σε ένα νοητό ταξίδι στο χρόνο και σε μια εικονική περιήγηση στο κέντρο της Αθήνας από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τα μέσα του 20ού.
«Με την παρούσα έκδοση η Τράπεζα της Ελλάδος προσθέτει μια πολύτιμη αρχαιολογική-ιστορική ψηφίδα στην αφήγηση της ιστορίας του κέντρου της Αθήνας και διατηρεί ζωντανές τις μνήμες που σχετίζονται με ένα από τα κτήρια-τοπόσημα αυτής της πόλης», δήλωσε ο Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. «Η Κλεοπάτρα Παπαευαγγέλου-Γκενάκου πέτυχε να δημιουργήσει μια περισπούδαστη μελέτη, που συμποσούται σε 400 σχεδόν σελίδες, με επιστημονική τεκμηρίωση, εύστοχες περιγραφές, λόγο πυκνό και αβίαστο, γλώσσα καλαίσθητη, υψηλής ποιότητας εποπτικό υλικό, σωρεία σημειώσεων και ενημερωμένη βιβλιογραφία. Ένα βιβλίο πολύτιμο», ανέφερε η Κατερίνη Λιάμπη, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Το βιβλίο είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή στον ιστοχώρο της Τράπεζας της Ελλάδος: https://www.bankofgreece.gr/trapeza/kepoet/ekdoseis-kepoet
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
