«Πληθωρισμός και πτώση της τουρκικής λίρας οδηγούν στα Κατεχόμενα τους Ελληνοκύπριους» τιτλοφορείται το κεντρικό και αποκαλυπτικό θέμα του δικτύου ενημέρωσης σε θέματα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, Euractiv. Πρόκειται για ρεπορτάζ που δημιουργεί προβληματισμό τόσο στα εδάφη της ελεύθερης Κύπρου όσο και εκτός συνόρων σχετικά με το τι μπορεί να σημάνει για την οικονομία και τη διπλωματία αυτή η μεταστροφή του καταναλωτικού κοινού.
Το κείμενο άρθρο αρχίζει: «Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκοκυπριακής εφημερίδας Χαλκίν Σεσί την περασμένη εβδομάδα, πάνω από 2 εκατ. ξένοι υπήκοοι και περισσότεροι από 1 εκατ. ήταν οι Ελληνοκύπριοι που πέρασαν στα Κατεχόμενα κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2022.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, το 65% όσων εισήλθαν στα Κατεχόμενα από τα οδοφράγματα είναι Ελληνοκύπριοι. Κατά τη διάρκεια του πενταμήνου Ιανουαρίου – Μαΐου 2022 εισήλθαν στα Κατεχόμενα 1.033.953 Ελληνοκύπριοι, ενώ παράλληλα εισήλθαν και 567.166 άτομα από 40 διαφορετικές χώρες. Ο αριθμός των Ελληνοκυπρίων που εισήλθαν στα Κατεχόμενα αυξήθηκε κατά 16,208%, ενώ των υπηκόων τρίτων χωρών κατά 5,771% σε σχέση με το 2021.
Φαντάζει τρομακτικό το νούμερο αν αναλογιστεί κανείς ότι ο πληθυσμός των Ελληνοκυπρίων είναι κοντά στις 900 χιλιάδες, κάτι που σημαίνει δυνητικά ότι όλοι οι Ελληνοκύπριοι πέρασαν τουλάχιστον μία φορά στα κατεχόμενα από την Τουρκία εδάφη της Κύπρου».
Το κείμενο συνεχίζεται ως εξής: «Αν και οι λόγοι που κάνουν τους Ελληνοκύπριους να εισέρχονται στα Κατεχόμενα είναι πολλοί, σημαντικότεροι τους τελευταίους μήνες είναι η αύξηση του πληθωρισμού και η άνοδος των τιμών.
Ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) παρουσίασε αύξηση 8,8% τον Μάιο του 2022, σε σχέση με αύξηση 8,6% τον Απρίλιο του 2022 και 7,13% τον Μάρτιο, ενώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022 είναι στο 6,9%.
Η κατηγορία που ξεχωρίζει στις μεγάλες αυξήσεις είναι αυτή της ηλεκτρικής ενέργειας, με άνοδο 44,55% σε ετήσια βάση, του πετρελαίου 41,24%, της βενζίνης 26,18% και του υγραερίου 34,55%.
Στα Κατεχόμενα, πάλι, η τουρκική λίρα ως επίσημο νόμισμα κατρακυλάει, με την ισοτιμία να έχει φτάσει στις 17,5 λίρες για ένα ευρώ, κάνοντας το σύνολο των προϊόντων στα Κατεχόμενα να είναι ασύγκριτα φθηνότερα και «μαγνήτης» για τους ταλαιπωρημένους οικονομικά Ελληνοκύπριους, που βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη να εξασθενεί.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδείνωσε τις οικονομικές συνθήκες για τους Ελληνοκύπριους πολίτες, που ήταν ήδη επιβαρυμένες από τη διετή πανδημία του κορωνοϊού και το κλείσιμο των συνόρων για μεγάλο χρονικό διάστημα, που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των εσόδων από τον τουρισμό, τη βαριά βιομηχανία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αναζητώντας τις πιο πρόσφορες λύσεις για την αύξηση της αγοραστικής τους δύναμης, οι Ελληνοκύπριοι βρήκαν στα Κατεχόμενα τη λύση για φθηνά καύσιμα και προϊόντα καθημερινής χρήσης.
Αυτό όμως είχε και έχει αντίκτυπο στις επιχειρηματικές δραστηριότητες των εμπόρων της ελεύθερης Κύπρου, αλλά και στα φορολογικά έσοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σ’ αυτό συμβάλλει και το καθεστώς της Πράσινης Γραμμής που χωρίζει την ελεύθερη Κύπρο από τα Κατεχόμενα, με την ελευθερία στις μετακινήσεις ανθρώπων αλλά και προϊόντων. Κάτι που επισημαίνει και ο γενικός γραμματέας του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ), Μάριος Τσακής, ο οποίος μίλησε στο Euractiv.
«Δεν είναι κάτι νέο η μετακίνηση από τις ελεύθερες προς τις κατεχόμενες περιοχές. Σ’ αυτό έχει συμβάλει και το καθεστώς της Πράσινης Γραμμής, που επιτρέπει την αγορά προϊόντων μέχρι 260 ευρώ το άτομο, ανά είσοδο-έξοδο στα Κατεχόμενα» σημειώνει ο κ. Τσακής.
Το καθεστώς της Πράσινης Γραμμής, ή επίσημα «Παρεμβαλλόμενη γραμμή του Ο.Η.Ε. στην Κύπρο», είναι το όριο μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων από την Τουρκία περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως και όλα τα εδάφη του νησιού ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στις 30 Δεκεμβρίου 1963 μετά από συμφωνία Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων και Άγγλων, όταν ξέσπασαν οι πρώτες σοβαρές διακοινοτικές ταραχές στη νεαρή ακόμη τότε Κυπριακή Δημοκρατία.
Σκοπός της ήταν να αποτρέψει κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ονομάστηκε «Πράσινη Γραμμή» επειδή ο τότε διοικητής των βρετανικών δυνάμεων στην Κύπρο, στρατηγός Γιανγκ, τη χάραξε με πράσινο μολύβι πάνω στον χάρτη.
Τότε δεν εκτεινόταν σε όλο το νησί, υπήρχε μόνο στη Λευκωσία και αργότερα εκεί όπου υπήρχαν Τουρκοκυπριακοί θύλακες. Από τον Μάρτιο του 1964, οπότε κατέφθασαν στο νησί στρατιώτες του ΟΗΕ, η φύλαξή της έχει ανατεθεί σε αυτούς. Επεκτάθηκε κατά πολύ μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974. Η γραμμή αυτή εκτείνεται πλέον σε μήκος 300 χλμ. και χωρίζει το νότιο από το βόρειο μέρος του νησιού, στο οποίο έχει δημιουργηθεί ένα μη αναγνωρισμένο κράτος.
Η Πράσινη Γραμμή ελέγχεται από τους άνδρες των Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.), οι οποίοι φροντίζουν για τη διατήρηση της ομαλότητας στην περιοχή. Ονομάζεται επίσης Νεκρή ζώνη και Γραμμή κατάπαυσης του πυρός.
Η Πράσινη Γραμμή χωρίζει από το 1964 τη Λευκωσία σε δύο μέρη, καθιστώντας την τη μόνη διαιρεμένη πρωτεύουσα στον κόσμο σήμερα. Πρόσωπα και προϊόντα διακινούνται από εννέα σημεία διέλευσης, που είναι τα εξής: Λήδρα Πάλλας (μόνο για πεζούς), Άγιος Δομέτιος, Πέργαμος, Στροβίλια, οδός Λήδρας (μόνο για πεζούς), Αστρομερίτης-Ζώδια, Κάτω Πύργος – Καραβοστάσι, Λεύκα-Απλίκι και Δερύνεια. Υπάρχουν άλλα δυο σημεία διέλευσης τα οποία όμως έχουν μείνει μόνο στα χαρτιά, καθώς δεν έχουν ανοίξει ποτέ και είναι τα Κόκκινα – Παχύαμμος και Κάτω Πύργος – Κόκκινα.
«Η επιλογή των Κύπριων συμπολιτών μας να περνούν στα Κατεχόμενα οφείλεται στην ακρίβεια, καθώς οι τιμές των προϊόντων έχουν αυξηθεί και η αγοραστική δύναμη των πολιτών στις ελεύθερες περιοχές έχει μειωθεί» λέει στο Euractiv ο Μάριος Τσακής, προσθέτοντας ότι «κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει γι’ αυτό, καθώς προέχει η επιβίωσή τους».
Το αίσθημα της επιβίωσης είναι ισχυρότερο από την ενίσχυση του ψευδοκράτους και τα πατριωτικά αισθήματα των Κυπρίων απέναντι στους κατακτητές.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα καταγράφεται στα καύσιμα, όπως επισημαίνει ο Μάριος Τσακής, με πολλούς να καταφεύγουν στα Κατεχόμενα για να γεμίσουν τα ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων τους, δημιουργώντας πρόβλημα στους βενζινοπώλες της περιοχής της Λευκωσίας, που πλέον αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.
Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, προγραμματίζεται να χρωματίζονται τα καύσιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία, ώστε να γίνεται έλεγχος ποιοι γεμίζουν τα ρεζερβουάρ τους στις κατεχόμενες περιοχές.
Σύμφωνα με τον γ.γ. του ΚΕΒΕ, το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται στην περιοχή της Λευκωσίας, καθώς είναι μακρινές οι αποστάσεις για τους υπόλοιπους Κύπριους πολίτες να περάσουν στην τουρκοκυπριακή πλευρά.
Όμως, δεν είναι τα καύσιμα ο μόνος τομέας που χάνει έσοδα από τις μετακινήσεις στα Κατεχόμενα, με αρκετές επιχειρήσεις στην ένδυση, στην υπόδηση αλλά και στα προϊόντα καθημερινής χρήσης να αντιμετωπίζουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα, χωρίς όμως να είναι γνωστό το μέγεθος του προβλήματος, σύμφωνα με τον Μάριο Τσακή.
Όπως τονίζει ο κ. Τσακής, οι ισορροπίες είναι λεπτές για τις αποφάσεις που μπορεί να πάρει η κυβέρνηση ώστε να προστατεύσει τους εμπόρους στην ελεύθερη Κύπρο. Κάθε απόφαση θα πρέπει να παρθεί προσεκτικά ώστε να μην εγείρει ζητήματα στην τουρκοκυπριακή πλευρά ότι γίνεται προσπάθεια να στραγγαλιστεί η οικονομία στα Κατεχόμενα. Κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων αρνητικά για την επίλυση του κυπριακού ζητήματος».
