της Ειρήνης Χαρτερού, Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
Τι περιέχουν οι ετικέτες τροφίμων;
Οι απαραίτητες πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουμε για το κάθε προϊόν είναι η διατροφική του αξία και τα συστατικά του. Πιο συγκεκριμένα, στη διατροφική αξία αναφέρεται η περιεκτικότητά του σε θερμίδες, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες-σάκχαρα, λίπη (κορεσμένα, ακόρεστα) και αλάτι. Επίσης, πιθανώς να αναφέρονται στοχευμένα κάποιες επιπλέον βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία που περιέχονται στο τρόφιμο, αν αυτό αποτελεί καλή πηγή τους (π.χ. σε ετικέτα γάλακτος να διαβάσετε για ασβέστιο). Η ποσότητα των μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών αναγράφεται συνήθως ανά 100 γραμμάρια και ανά μερίδα προϊόντος. Επιπλέον, κάτω από κάθε βασικό θρεπτικό συστατικό του προϊόντος αναγράφεται συνήθως και το ποσοστό της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης που αυτό καλύπτει. Θα παρατηρήσετε ότι τα κορεσμένα λιπαρά είναι καλό να μην ξεπερνούν τα 16-20g που καλύπτουν το 100% των συστάσεων για ένα άτομο από όλα τα τρόφιμα που θα καταναλώσει όλη τη μέρα.
«Χαμηλά σε λιπαρά»
Τα τρόφιμα στα οποία αναγράφεται αυτός ο ισχυρισμός σημαίνει ότι περιέχουν χαμηλότερα λιπαρά σε σύγκριση με το αντίστοιχο πλήρες σε λιπαρά προϊόν. Πιο συγκεκριμένα, η light έκδοση ενός τροφίμου μπορεί να έχει 30% χαμηλότερα λιπαρά από το αρχικό, κάτι που όμως δεν αποκλείει το light τρόφιμο να είναι και πάλι πλούσιο σε λιπαρά- πάρτε για παράδειγμα τη κρέμα γάλακτος. Μπορείτε να βρείτε την light εκδοχή και με 20% λιπαρά από τα 35% που ήταν η αρχική. Επίσης, χαμηλά λιπαρά δε σημαίνει αυτόματα «χαμηλές θερμίδες». Σίγουρα όμως τα χαμηλά σε λιπαρά τρόφιμα μας γλιτώνουν από κάποιες θερμίδες! Γνωρίζατε ότι και η φυτική μαργαρίνη, αν και ανήκει στην κατηγορία των λιπαρών, κυκλοφορεί και σε light έκδοση; Στη light μαργαρίνη που περιέχει ουσιαστικά νερό και φυτικά έλαια, η περιεκτικότητα του νερού είναι μεγαλύτερη, γι’αυτό και η τελική συγκέντρωση λιπαρών είναι μικρότερη.
Ελεύθερα χοληστερόλης ή χωρίς χοληστερόλη
Όταν κάποια ετικέτα τροφίμου γράφει: «Ελεύθερα χοληστερόλης» ή «Xωρίς χοληστερόλη» αυτό σημαίνει ότι το προϊόν δεν περιέχει ή περιέχει λιγότερα από 2 mg χοληστερόλης. Συνήθως, κάποιος αναζητά τον συγκεκριμένο ισχυρισμό, όταν έχει αυξημένη χοληστερίνη αίματος, αλλά αυτό που πρέπει να προσέξει περισσότερο είναι αν το τρόφιμο περιέχει και πόσο κορεσμένο λίπος, κάτι που ανεβάζει πολύ περισσότερο την χοληστερίνη στο αίμα. Για να είναι, λοιπόν, υγιεινό ένα τέτοιο τρόφιμο θα πρέπει να περιέχει, εκτός από χαμηλή χοληστερόλη, λιγότερα από 2 g κορεσμένων λιπαρών ανά μερίδα. Δραστική παρέμβαση ωστόσο για τα άτομα που έχουν αυξημένη χοληστερίνη αποτελούν τα λειτουργικά τρόφιμα, που είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες. Αυτές, φαίνεται βάσει κλινικών μελετών να μειώνουν αποτελεσματικά τη χοληστερίνη του αίματος με έναν μηχανισμό δράσης που αποκλείει την απορρόφηση της χοληστερόλης από τα ζωικά τρόφιμα.
Υδρογονωμένα ή μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά
Η υδρογόνωση είναι μια διαδικασία που ακολουθείται από τις βιομηχανίες για να κάνουν πιο στερεά τα λίπη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, τα ακόρεστα λιπαρά οξέα μετατρέπονται σε κορεσμένα, ενώ με τη διαδικασία την μερικής υδρογόνωσης συγκεκριμένα, δημιουργούνται και trans λιπαρά που είναι επιζήμια για την υγεία της καρδιάς. Αναζητήστε στην ετικέτα των συστατικών του τροφίμου τον όρο «μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά» που μαρτυρά την παρουσία trans λιπαρών. Αν δεν υπάρχει αυτός ο όρος, τότε το τρόφιμο είναι ελεύθερο trans λιπαρών. Μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά είναι πολύ πιθανόν να βρείτε σε συσκευασμένα είδη, σνακς όπως τα πατατάκια, τα γαριδάκια, τα ντόνατς, αλλά δεν θα τα βρείτε στις φυτικές μαργαρίνες οι οποίες δεν περιέχουν trans λιπαρά από τη δεκαετία του ’90, που κατήργησαν τη διαδικασία της μερικής υδρογόνωσης.
Τρόφιμα φτωχά σε άλατα νατρίου
Η κατανάλωση των προϊόντων αυτών σας αποδίδει τη μισή ποσότητα νατρίου απ’ ό,τι το κανονικό προϊόν. Υπάρχει και η επιγραφή «Ανάλατα» ή «Χωρίς επιπρόσθετο αλάτι», η οποία σημαίνει τρόφιμα στα οποία δεν έχει προστεθεί αλάτι. Τα τρόφιμα αυτά ενδείκνυνται για δίαιτες φτωχές σε αλάτι και για όσους υποφέρουν από υψηλή αρτηρική πίεση.
Βιολογικά
Η χρήση της λέξης βιολογικό επιτρέπεται μόνο όταν το τρόφιμο πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ενώ παράλληλα πρέπει να φέρει και το λογότυπο της εταιρείας πιστοποίησης. Οι προϋποθέσεις αυτές έχουν να κάνουν με τις συνθήκες καλλιέργειας, με τον χρόνο που η καλλιεργήσιμη γη είναι κατάλληλη για βιολογικές καλλιέργειες, με την φροντίδα και τις τεχνικές καλλιέργειας που επιδεικνύουν οι αγρότες και όλα αυτά με στόχο την απουσία βλαβερών παρασιτοκτόνων και χημικών εντομοκτόνων.
Χημικά πρόσθετα Ε
Τα πρόσθετα χημικά χρησιμοποιούνται κυρίως για να προσδώσουν καλύτερη γεύση, χρώμα ή άρωμα στα τρόφιμα, καθώς και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Ο κωδικός «E» έχει θεσπιστεί από την E.E. για να δηλώσει την ύπαρξη ενός χημικού προσθέτου (χρωστικές, συντηρητικά, αντιοξειδωτικά, σταθεροποιητές) εφόσον αυτό έχει εγκριθεί. Λόγω της ύπαρξης πάρα πολλών ειδών εγκεκριμένων χημικών προσθέτων, κάθε φορά δίπλα στο «E» αναγράφεται και ένας αριθμός, που προσδιορίζει επακριβώς το είδος χημικού προσθέτου για το οποίο πρόκειται.
Πιο συγκεκριμένα, τα νούμερα από:
100 έως 199 αφορούν χρωστικές ουσίες
200 έως 299 αφορούν συντηρητικά
300 έως 399 αφορούν αντιοξειδωτικά
400 έως 499 αφορούν σταθεροποιητές.
Σε γενικά πλαίσια, η παρουσία Ε σε ένα τρόφιμο θεωρείται ασφαλής, καθώς η λίστα των εγκεκριμένων Ε συνεχώς ανανεώνεται.
Λιπαρά: Δεν είναι αυτό που νομίζεις!
Στο μυαλό των περισσοτέρων από εμάς η λέξη λιπαρά είναι συνώνυμη του… πάχους. Είναι όμως όλα τα λιπαρά τόσο κακά για την υγεία και τη σιλουέτα μας, όσο συνηθίζουμε να πιστεύουμε; Η υπερβολική χρήση λιπαρών (ιδιαίτερα κορεσμένων και trans λιπαρών) μπορεί να προκαλέσει ποικίλα προβλήματα υγείας, όπως παχυσαρκία, καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, διάφορες μορφές καρκίνου κ.ά. Ταυτόχρονα όμως, είναι αδύνατον να ζήσουμε χωρίς καθόλου λιπαρά στη διατροφή μας μιας και αυτά αποτελούν απαραίτητα δομικά συστατικά του ανθρώπινου σώματος.
Με τη νέα του καμπάνια «Λιπαρά… Δεν είναι αυτό που νομίζεις!», το medNutrition επιχειρεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους και να αποκαταστήσει τη φήμη των λιπαρών, υπενθυμίζοντας ότι το μυστικό, τόσο για τα λιπαρά, όσο και για κάθε άλλο τρόφιμο είναι ένα: το μέτρο!
Σε συνεργασία με το mednutrition.gr
