Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό των υπογόνιμων ζευγαριών αυξάνει με την ηλικία. Συγκεκριμένα, στις Η.Π.Α., το ποσοστό του συνόλου των υπογόνιμων ζευγαριών είναι 10%. Στην ηλικιακή ομάδα 30-34 ετών το ποσοστό ανέρχεται στο 14.3% (1 στα 7 ζευγάρια). Στις ηλικίες 35-39 το ποσοστό φθάνει το 20% (1 στα 5 ζευγάρια), ενώ στις ηλικίες 40-44 αγγίζει το 25%, δηλαδή 1 στα 4 ζευγάρια, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί και σε αυτό που αποκαλείται ανδρική εμμηνόπαυση.
Εάν, όμως, όλα τα παραπάνω μετατρέπουν την αναπαραγωγική διαδικασία σε εφιάλτη, η πραγματικότητα είναι ότι ο σύγχρονος άνδρας μπορεί να κάνει πολλά πράγματα τόσο πριν όσο και μετά τη διαπίστωση ενός προβλήματος υπογονιμότητας.
Αρχικά, θα πρέπει να τονισθεί ότι η απόκτηση ενός παιδιού είναι ένα γεγονός το οποίο απαιτεί τη ψύχραιμη και συνειδητή προσπάθεια του ζευγαριού.
Για κανέναν λόγο ένα ζευγάρι που δεν έχει αποκτήσει απογόνους στους πρώτους μήνες της ζωής του δεν πρέπει να θεωρηθεί υπογόνιμο. Δώδεκα μήνες ελευθέρων ερωτικών επαφών, με ικανό αριθμό επαφών, κρίνεται από την επιστημονική κοινότητα απαραίτητο χρονικό διάστημα, προτού ένα ζευγάρι αναζητήσει ιατρική βοήθεια, γεγονός όμως που συνδέεται και με την ηλικία του άνδρα και της γυναίκας. Είναι απαραίτητο να τονισθεί ότι παρά πολλές φόρες το ίδιο το άγχος της τεκνοποίησης είναι αυτό που δημιουργεί πρόβλημα σε ένα κατά τα άλλα υγιές ζευγάρι.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλο ποσοστό των ανδρών που βρίσκονται σε διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εμφανίζει διαταραχές στη σεξουαλική λειτουργίας της στύσης, δηλαδή της εκσπερμάτισης.
Καθώς είναι δύσκολο για ένα άνδρα να αλλάξει τις περιβαλλοντικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζει ή τις συνθήκες εργασίας του, μερικές απλές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες μπορεί να βοηθήσουν.
Ελαττώστε την κατανάλωση αλκοόλ, σταματήστε το κάπνισμα, αποφύγετε τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, ελαττώστε την κατανάλωση καφεΐνης, βελτιώστε τη διατροφή σας, ελαττώστε το σωματικό σας βάρος, κρατήστε την περιοχή των όρχεων «ψυχρή», αποφεύγοντας τα στενά εσώρουχα και παντελόνια και τα πολύ ζεστά μπάνια, και κυρίως μάθετε να ελέγχετε όσο αυτό είναι δυνατόν το άγχος σας.
Η ανδρική υπογονιμότητα μπορεί πολύ εύκολα να διαπιστωθεί, όπως έχει ήδη αναφερθεί, με την πραγματοποίηση ενός σπερμοδιαγράμματος.
Στη συνέχεια, ο έλεγχος του άνδρα- που πρέπει να τονισθεί ότι πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα με εκείνον της γυναίκας- περιλαμβάνει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, ιατρική εξέταση, βιοχημικό και απεικονιστικό έλεγχο καθώς και γενετικό έλεγχο σε μερικές περιπτώσεις. Είναι σαφές και από την πληθώρα των αιτιών που μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές γονιμότητας ότι ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να γίνεται από ειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Η ακριβής διαπίστωση- διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας είναι δυνατόν να προφυλάξει το ζευγάρι από άσκοπες και περιττές ιατρικές εξετάσεις και ιατρικές πράξεις. Και αυτό γιατί το μεγαλύτερο ποσοστό γεννήσεων παρουσιάζεται, όταν η υπογονιμότητα οφείλεται σε ανδρικούς παράγοντες, κάτι το οποίο δείχνει ότι η υπογονιμότητα που οφείλεται στον ανδρικό παράγοντα μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα και αποτελεσματικότερα από άλλες περιπτώσεις.
Χαρακτηριστικά, πρόσφατες μελέτες απέδειξαν πως η σωστή μικροχειρουργική- κιρσοκηλεκτομή ενισχύει τα ποσοστά κυήσεων από 24% έως 53%.
Είναι επίσης σαφές ότι η διαπίστωση σοβαρών γενετικών διαταραχών, π.χ. κυστικής ίνωσης, ένα συγγενές νόσημα το οποίο υπάρχει αρκετά συχνά στους άνδρες με αποφρακτική αζωοσπερμία, μπορεί να βοηθήσει στην κατάλληλη τεχνική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ενώ η βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος μπορεί να αυξήσει ουσιαστικά τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Τέλος, πρέπει να πούμε ότι «οι άνδρες δεν πέθαναν, το σπέρμα δεν είναι είδος προς εξαφάνιση», όπως συχνά ακούγεται. Απλώς τροποποιούνται τόσο οι συνθήκες όσο και ο χρόνος επιλογής της πατρότητας, ακολουθώντας τις αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Η ανδρική υπογονιμότητα είναι νόσημα και σαν τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Υπάρχουν λύσεις που μπορούν να δώσουν τη χαρά της πατρότητας σχεδόν σε κάθε άνδρα.
Το άρθρο υπογράφει ο Π. Δρέττας, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Δ/ντής του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
