Μία από τις γνωστές και δυνητικά επικίνδυνες παρενέργειες των αντισυλληπτικών χαπιών είναι οι φλεβικές θρομβώσεις. Η ελαφρώς αυξημένη πηκτικότητα του αίματος κατά τη διάρκεια λήψης του χαπιού μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό θρόμβου, συνήθως στα κάτω άκρα. Η θρόμβωση, όταν εντοπίζεται, απαιτεί θεραπεία με αντιπηκτικές ενέσεις για αρκετούς μήνες. Μια σοβαρή επιπλοκή της θρόμβωσης είναι το φαινόμενο της αποκόλλησης του θρόμβου, ο οποίος ταξιδεύει στους πνεύμονες και αποφράσει κάποιο αγγείο της περιοχής -πνευμονική εμβολή. Η εμβολή μπορεί σε σοβαρές περιπτώσεις να απειλήσει ακόμα και τη ζωή της γυναίκας.
Βέβαια, από τις γυναίκες που θα πάρουν αντισυλληπτικό χάπι μόνο λίγες θα εμφανίσουν θρόμβωση (περίπου 1 στις 10 γυναίκες). Γι’ αυτό τον λόγο, τα αντισυλληπτικά χάπια είναι ακόμη διαθέσιμα και χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια γυναικών παγκοσμίως. Εξάλλου, η πιθανότητα εμφάνισης θρόμβωσης κατά την εγκυμοσύνη είναι πολλαπλάσια από εκείνη των αντισυλληπτικών χαπιών, λόγω των δραστικών αλλαγών στην πήξη του αίματος κατά τη διάρκεια της κύησης.
Αν και παλαιότερα πιστεύαμε ότι η προδιάθεση σε θρομβώσεις οφείλεται αποκλειστικά στο ένα από τα 2 ενεργά συστατικά του χαπιού, το οιστρογόνο, νεότερες μελέτες έχουν δείξει ότι και η σύνθεση του 2ου συστατικού, του προγεσταγόνου, έχει σημασία. Χαρακτηριστικά, τα νεότερα αντισυλληπτικά που περιέχουν ως 2ο συστατικό μια ουσία που λέγεται δροσπερινόνη φαίνεται ότι προκαλούν πιο συχνά θρομβώσεις, σε σχέση με τα παλαιότερα αντισυλληπτικά. Η πιθανότητα θρόμβωσης είναι περίπου τριπλάσια, όταν μια γυναίκα χρησιμοποιεί ένα αντισυλληπτικό νέας γενιάς, σε σύγκριση με ένα παραδοσιακό αντισυλληπτικό φάρμακο.
Από την άλλη μεριά, η δροσπερινόνη μπορεί να έχει ιδιαίτερες ευεργετικές ιδιότητες στις γυναίκες που παίρνουν το αντισυλληπτικό χάπι για ορμονικούς λόγους. Τέτοια οφέλη περιλαμβάνουν τη βελτίωση της τριχοφυΐας και της ακμής που οφείλονται σε αυξημένα επίπεδα ανδρικών ορμονών στο αίμα. Βέβαια, τέτοια οφέλη διατηρούν και τα παλαιότερα αντισυλληπτικά, αν και σε μικρότερο βαθμό.
Ο τυπικός εκπρόσωπος των αντισυλληπτικών χαπιών με δροσπερινόνη είναι το Yasmin. Στην Ελλάδα, το Yasmin συνταγογραφείται από πολλούς γιατρούς ως φάρμακο πρώτης εκλογής για αντισύλληψη. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, το Yasmin είναι πιθανώς το πιο δημοφιλές φάρμακο αντισύλληψης ανάμεσα στους κύκλους των γυναικολόγων. Αυτό οφείλεται στην επιτυχημένη προώθηση του προϊόντος και τη διαφήμιση των λοιπών ευεργετικών ιδιοτήτων του πέραν της αντισυλληπτικής του δράσης.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ελαφρώς αυξημένη συχνότητα θρομβώσεων που σχετίζονται με την ουσία δροσπερινόνη, ίσως οι γιατροί θα πρέπει πια να ξεκινούν με τη συνταγογράφηση ενός πιο παραδοσιακού σκευάσματος, όταν η γυναίκα αναζητεί αντισύλληψη και μόνο.
Το κείμενο επιμελήθηκε και υπογράφει ο δρ ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
