Πολλές εγκυμονούσες θα μεταβούν στο μαιευτήριο προγραμματισμένα, με σκοπό να ξεκινήσουν τον τοκετό με τη βοήθεια φαρμάκων. Αυτό καλείται στην εκλαϊκευμένη «τεχνητοί πόνοι» και στην ιατρική γλώσσα «πρόκληση τοκετού». Αυτή η πρακτική είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, αφού και οι γυναίκες γνωρίζουν πότε θα γεννήσουν, αλλά και οι γιατροί μπορούν να προγραμματίσουν τις εργασίες τους, ώστε να είναι παρόντες στον τοκετό.
Παρ’ όλα αυτά, οι τεχνητοί πόνοι δεν υπερέχουν έναντι του τοκετού που ξεκινά από μόνος του. Μπορεί, επίσης, να ενέχουν και μικρούς αλλά υπαρκτούς κινδύνους. Το συχνότερο μειονέκτημα των τεχνητών πόνων είναι ότι η συνολική διάρκεια της νοσηλείας της εγκύου, μέχρις ότου γεννηθεί το μωρό, είναι συχνά μεγαλύτερη από την περίπτωση του αυτόματου τοκετού.
Αυτό ισχύει επειδή, στον αυτόματο φυσικό τοκετό, η αρχική φάση του τοκετού, που διαρκεί ώρες ή ακόμη και ημέρες, συμβαίνει στο σπίτι, η δε γυναίκα, όταν πια φτάνει στο μαιευτήριο, έχει «μπει» για τα καλά σε τοκετό. Στην περίπτωση της πρόκλησης, η έγκυος πρέπει με τη βοήθεια ειδικών φαρμάκων ή ορών να ξεκινήσει τον τοκετό χωρίς να έχει μεσολαβήσει αρχική φάση. Αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι αρκετά αργή και να συνοδεύεται από μικρούς τακτικούς πόνους, πολύ πριν η γυναίκα μπει σε τοκετό.
Ένα άλλο, όχι σπάνιο, συμβάν έπειτα από τη χρήση φαρμάκων για πρόκληση τοκετού είναι να μην καταφέρει τελικά η γυναίκα να ξεκινήσει τον τοκετό. Στις περιπτώσεις αυτές, απαιτείται καισαρική τομή για να γεννηθεί το μωρό, η οποία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αν η γυναίκα ξεκινούσε τον τοκετό από μόνη της.
Η χρήση φαρμάκων κάθε τύπου μπορεί να έχει παρενέργειες. Τα φάρμακα για τεχνητούς πόνους δεν εξαιρούνται από αυτόν τον κανόνα. Αν η μήτρα της γυναίκας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στα φάρμακα αυτά, τότε μπορεί να προκύψει πολύ γρήγορος τοκετός που να κουράσει το μωρό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτηθεί επείγουσα καισαρική τομή.
Βέβαια, υπάρχουν περιπτώσεις που υπάρχει όντως ιατρικός λόγος για να προκληθεί ο τοκετός. Υπάρχουν πολλές παθήσεις της εγκυμοσύνης που θεραπεύονται με τη γέννηση του μωρού, όπως ο διαβήτης της κύησης, η προεκλαμψία και η καθυστέρηση ανάπτυξης του εμβρύου. Η πρόκληση τοκετού σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος με τον οποίο μπορεί να διευθετηθούν αυτές οι παθήσεις.
Παρ’ όλα αυτά, όταν η πρόκληση τοκετού χρησιμοποιείται για λόγους προγραμματισμού και ευκολίας, είναι πιθανόν τα οφέλη να μην ξεπερνούν τους πιθανούς κινδύνους και, κυρίως, τη σαφώς μεγαλύτερη συχνότητα καταφυγής σε καισαρική τομή. Είναι απαραίτητο οι γυναίκες να ενημερώνονται σωστά σχετικά με τους ενδεχόμενους κινδύνους της πρόκλησης. Επίσης, οι γιατροί καλό είναι να λαμβάνουν υπ’ όψιν τέτοιες πιθανές επιπλοκές και να καταφεύγουν στην πρόκληση τοκετού όταν υπάρχει σαφής ιατρική ένδειξη.
Το κείμενο επιμελήθηκε και υπογράφει ο δρ ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
