Ανταπόκριση από Στρασβούργο – Νίκος Ρούσσης
Στις συνθήκες που κρατούνται οι έγκλειστοι των ελληνικών φυλακών και που χαρακτηρίζονται ως συνθήκες που αντιπροσωπεύουν «προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς τους», επικεντρώνονται τα συμπεράσματα της Έκθεσης της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), που δημοσιεύθηκε σήμερα!
Παράλληλα τονίζεται και ο υπερπληθυσμός που παρατηρείται στις ελληνικές φυλακές, με βάση τα όσα διαπιστώθηκαν από την επίσκεψη της Επιτροπής στην Ελλάδα (από 22 Νοεμβρίου έως 1 Δεκεμβρίου 2021), προκειμένου να εξετασθεί η μεταχείριση των κρατουμένων, η πρόοδος που σημείωσαν οι αρχές, όσον αφορά την εφαρμογή των συστάσεων που έγιναν την τελευταία δεκαετία.
Αυτά αφορούν κυρίως τον συνωστισμό και τις κακές συνθήκες κράτησης, τη βία μεταξύ των κρατουμένων, τη σοβαρή υποστελέχωση και την ανεπαρκή παροχή υγειονομικής περίθαλψης.
Για το σκοπό αυτό, η έκθεση περιγράφει κρίσιμα ευρήματα από επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στις Ανδρικές Φυλακές Κορυδαλλού –το μεγαλύτερο σωφρονιστικό κατάστημα στην Ελλάδα– και στις φυλακές Νιγρίτας και σε φυλακές στα νησιά Χίου, Κέρκυρας και Κω.
Η Επιτροπή προτρέπει τις ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν ότι οι φυλακές απομακρύνονται από την απλή αποθήκευση ατόμων σε «υπερπληθυσμένες, επικίνδυνες και κακές συνθήκες» χωρίς σκόπιμες δραστηριότητες σε μέρη που προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και προετοιμάζουν τα άτομα για επανένταξη στην κοινότητα μετά την αποφυλάκισή τους.
Κατά την επίσκεψη Νοεμβρίου/Δεκεμβρίου 2021, ο πληθυσμός των φυλακών ήταν 11.182 για χωρητικότητα 10.175 θέσεων: ποσοστό πληρότητας φυλακών 110%.
Ωστόσο, η κατανομή των κρατουμένων σε όλες τις φυλακές–ακόμη και μέσα σε μεμονωμένα σωφρονιστικά ιδρύματα– αποδεικνύει ότι ο υπερπληθυσμός είναι «πολύ πιο σοβαρός» από ό,τι υποδεικνύεται από αυτό το ποσοστό, σύμφωνα με την έκθεση.
Πράγματι, τη στιγμή της επίσκεψης, 24 από τις 34 φυλακές ήταν υπερπλήρεις, με 15 πληρότητας άνω του 130% της υπηρεσιακής τους χωρητικότητας, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων φυλακών όπως Ανδρών Κορυδαλλού (152%), Λάρισας (134%) και Πάτρας. (137%), ενώ στις Φυλακές Κομοτηνής φιλοξενούνταν 280 κρατούμενοι χωρητικότητας 166 θέσεων (ποσοστό πληρότητας 172%) και στις Φυλακές Ιωαννίνων 126 άτομα για 66 θέσεις (190%).
Η CPT διαπίστωσε ότι η θεραπεία των ασθενών στο Κέντρο Υγείας Φυλακών Κορυδαλλού είχε βελτιωθεί κυρίως λόγω του χαμηλότερου αριθμού ασθενών και του υψηλότερου προσωπικού αλλά, μια στοχευμένη επίσκεψη στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού αποκάλυψε ένα ίδρυμα τόσο παραμελημένο που δεν ήταν σε θέση να παράσχει την κατάλληλη φροντίδα στους ασθενείς του.
Η έκθεση επικρίνει επίσης τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούνται οι αυτοψίες και την έλλειψη ενδελεχών ερευνών για τους θανάτους υπό κράτηση. Επιπλέον, ενώ η έκθεση σημειώνει κάποια πρόοδο στη μεταχείριση των ατόμων που κρατούνται στο Κέντρο Μεταγωγών Κρατουμένων της Αθήνας, η CPT είναι και πάλι «ιδιαίτερα επικριτική» για τις συνθήκες μεταφοράς κρατουμένων σε όλη τη χώρα από την Ελληνική Αστυνομία,
Στις Φυλακές Κέρκυρας, η αντιπροσωπεία έλαβε καταγγελίες για σωματική κακομεταχείριση κρατουμένων (γροθιές και κλωτσιές) από ορισμένους σωφρονιστικούς υπαλλήλους που προφανώς έλαβαν χώρα είτε στα κελιά είτε στην φερόμενη αχρηστευμένη πτέρυγα στην είσοδο του καταστήματος και επιβλήθηκε ως τιμωρία για την αμφισβήτηση εντολών που δόθηκαν από σωφρονιστικούς υπαλλήλους.
Οι συστάσεις της CPT προς τις ελληνικές αρχές περιλαμβάνουν οδηγίες για συγκεκριμένες φυλακές που επισκέφθηκαν και γενικότερα τα ακόλουθα: •Επείγουσα και σθεναρή συνέχιση των προσπαθειών για να σταματήσει ο υπερπληθυσμός των φυλακών, επενδύοντας και δίνοντας περαιτέρω έμφαση στα μη στερητικά μέτρα κατά την περίοδο πριν από την επιβολή της ποινής, αυξάνοντας τη χρήση εναλλακτικών στη φυλάκιση και λαμβάνοντας μέτρα για τη διευκόλυνση της επανένταξης των ατόμων στην κοινωνία στερούνται την ελευθερία τους. •Λάβετε τα απαραίτητα μέτρα για να επιτύχετε μια πιο ομοιόμορφη κατανομή του πληθυσμού των φυλακών σε όλη την χώρα, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να ληφθεί υπόψη η εγγύτητα με την οικογένεια ή την κατοικία του κρατουμένου. Επιπλέον, θα πρέπει να αναθεωρηθούν τα κριτήρια για τη μεταφορά προσώπων σε αγροτικές φυλακές.
