Συνέντευξη στην Άντζελα Πεΐτση
Καζάνι που συνεχίζει να βράζει χαρακτηρίζει την κατάσταση στην Τουρκία, λίγα εικοσιτετράωρα μετά το επιχειρούμενο -αρχικά- και ατελέσφορο -τελικά- πραξικόπημα, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ηλίας Κουσκουβέλης.
Μιλώντας αποκλειστικά στο zougla.gr, ο πρώην πρύτανης δηλώνει ότι είχε διαβλέψει το ενδεχόμενο μιας πραξικοπηματικής ενέργειας, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Προσωπικά, εγώ με ανάρτησή μου στο Twitter, στις 26 Μαρτίου, αλλά κυρίως η ερευνητική ομάδα της ”Επώνυμης Έδρας ΓΕΕΘΑ στις Στρατηγικές Σπουδές ‘Θουκυδίδης’” του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που διευθύνω, είχαμε επισημάνει το συγκεκριμένο ενδεχόμενο στη διμηνιαία έκθεση που υποβάλαμε και δημοσιοποιήθηκε τόσο στην ιστοσελίδα του ΓΕΕΘΑ όσο και στην ιστοσελίδα της Έδρας». Μάλιστα, παραθέτει και τις σχετικές δημοσιεύσεις στις αντίστοιχες ιστοσελίδες.
Παράλληλα, μιλάει για το αν επηρεάζεται η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, το μέλλον στο εσωτερικό της χώρας και τις ενέργειες του Ερντογάν. «Οι κινήσεις του έδειχναν έναν άνθρωπο που είχε χάσει τον έλεγχο της κατάστασης και ο οποίος βρισκόταν στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να ζητεί χάρες από δημοσιογράφους που δίωκε και πολιτικούς που είχε θέσει στο περιθώριο. Με απλά λόγια, απορρίπτω την ερμηνεία που θέλει τον Ερντογάν να έχει σχεδιάσει το όλο κίνημα» επισημαίνει.
Ο κ. Κουσκουβέλης, τέλος, εκφράζει την άποψή του για τη στάση που κράτησαν Ελλάδα και Κύπρος στα όσα διαδραματίστηκαν στη γείτονα χώρα.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Κουσκουβέλη:
Ερ.: Πώς κρίνετε την όλη κατάσταση αναφορικά με το επιχειρούμενο -αρχικά- και ατελέσφορο -τελικά- πραξικόπημα στην Τουρκία;
Απ.: Η κατάσταση στην Τουρκία είναι ιδιαίτερα ασταθής, θα έλεγα ότι είναι καζάνι που συνεχίζει να βράζει. Κι αυτό γιατί το αποτυχημένο πραξικόπημα δεν έλυσε κανένα πρόβλημα. Αντίθετα, πρόσθεσε ένα ακόμη, χωρίς να λύσει κανένα από τα προηγούμενα. Αναφέρομαι στο Κουρδικό, στη σύγκρουση στη Συρία, στον πόλεμο ή και τις σχέσεις της Τουρκίας με τον ISIS, στην τρομοκρατία, στην επιδεινούμενη οικονομία, στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ερ.: Διαβλέπατε πιθανές «ενδείξεις» για πραξικοπηματικές ενέργειες στη γείτονα χώρα;
Απ.: Προσωπικά, εγώ με ανάρτησή μου στο Twitter, στις 26 Μαρτίου, αλλά κυρίως η ερευνητική ομάδα της «Επώνυμης Έδρας ΓΕΕΘΑ στις Στρατηγικές Σπουδές ‘Θουκυδίδης’» του Πανεπιστημίου Μακεδονίας που διευθύνω, είχαμε επισημάνει το συγκεκριμένο ενδεχόμενο στη διμηνιαία έκθεση που υποβάλαμε και δημοσιοποιήθηκε τόσο στην ιστοσελίδα του ΓΕΕΘΑ (http://www.geetha.mil.gr/media/pdf-arxeia/pamak/2016/20160514.pdf) όσο και στην ιστοσελίδα της Έδρας (http://www.thucydides.gr/index.php/ektheseis-2). Σημασία έχει ότι επιμείναμε στην επισήμανση παρά τις αντίθετες απόψεις που είχαν διατυπωθεί από άλλους φορείς και αντίθετα στο ρεύμα όλων εκείνων που ισχυρίζονται ότι ασχολούνται με τα διεθνή.
Ερ.: Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας επηρεάστηκε;
Απ.: Η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας έχει επηρεαστεί από καιρό, λόγω του μεγάλου περιορισμού ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων αλλά και των συστηματικών παραβιάσεων βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αστάθεια που εκδηλώθηκε λειτουργεί αρνητικά, όπως και τα σχέδια τιμωρίας των πραξικοπηματιών μέσω της επαναφοράς της θανατικής ποινής. Η αρνητική επιρροή ενισχύεται και από τη διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση της οικονομίας, όπως και από τη διαφαινόμενη «ισλαμοποίηση» της πολιτικής ζωής στην Τουρκία, μέσω της επιδιωκόμενης από τον Ερντογάν αναθεώρησης του συντάγματος.
Ερ.: Πώς διαγράφεται το μέλλον στο εσωτερικό της χώρας;
Απ.: Το μέλλον για την Τουρκία είναι δυσοίωνο. Όπως ανέφερα νωρίτερα, το αποτυχημένο πραξικόπημα πρόσθεσε προβλήματα. Αναφέρομαι στις συλλήψεις και διώξεις συμμετασχόντων και μη στο πραξικόπημα, στη διαίρεση εντός των δυνάμεων ασφαλείας και του στρατεύματος, στην καταρράκωση των δικαστών με την αποπομπή 2.745 εξ αυτών και, κυρίως, στον μεγάλο αριθμό νεκρών και από τις δύο πλευρές. Με άλλα λόγια, στη γειτονική μας χώρα χύθηκε αίμα και αυτό δεν είναι κάτι που ξεπερνιέται εύκολα ή γρήγορα. Σημειωτέον ότι σε όλα αυτά τα γεγονότα δεν εμφανίσθηκαν ούτε επηρέασαν τις εξελίξεις οι Κούρδοι ή οι τρομοκράτες του ISIS. Θα πρέπει να σκεφθούμε ότι αυτές οι διχασμένες ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να συνεχίσουν τον πόλεμο κατά των Κούρδων και να προστατεύσουν την Τουρκία από την τρομοκρατία… Με ποιο κύρος, ποια διάθεση και ποια αποτελεσματικότητα;
Ερ.: Πώς θα μπορούσαν να ερμηνευτούν κατά την άποψή σας όλες οι κινήσεις και ενέργειες του Ερντογάν, από την ώρα που ξεκίνησαν οι ενέργειες του πραξικοπήματος έως και σήμερα;
Απ.: Η άποψή μου είναι ότι οι κινήσεις του Ερντογάν έδειχναν έναν άνθρωπο που είχε χάσει τον έλεγχο της κατάστασης και ο οποίος βρισκόταν στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να ζητεί χάρες από δημοσιογράφους που δίωκε και πολιτικούς που είχε θέσει στο περιθώριο. Με απλά λόγια, απορρίπτω την ερμηνεία που θέλει τον Ερντογάν να έχει σχεδιάσει το όλο κίνημα, ώστε στη συνέχεια να μπορέσει να στραφεί εναντίον των αντιπάλων του. Σημειώνω ότι για ένα δίωρο περίπου δεν ήταν γνωστό πού βρισκόταν και τα διεθνή πρακτορεία μετέδιδαν ότι υπήρχαν αιτήματα για προσγείωση του αεροσκάφους του στη Γερμανία ή στην Ιταλία. Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ πως το κύρος του «Σουλτάνου» ετρώθη. Ο ίδιος όμως, μετά την αποτυχία ανατροπής του, επανήλθε στις γνωστές του πρακτικές με διώξεις, με σκέψεις επαναφοράς της θανατικής ποινής και με κατηγορίες κατά των συμμάχων Ευρωπαίων και Αμερικανών.
Ερ.: Πώς είδατε τη στάση της Ελλάδας και σε ποιες ενέργειες θα πρέπει να προβεί η ελληνική Πολιτεία από εδώ και πέρα;
Απ.: Η Ελλάδα δεν μπορούσε να πράξει οτιδήποτε. Σε κάθε περίπτωση η Τουρκία έχει καταστεί μία ισχυρή στρατιωτική δύναμη και σκόπιμο είναι να την παρακολουθεί με ψυχραιμία και να είναι προετοιμασμένη για κάθε συμπεριφορά ενός περίεργου και δύστροπου γείτονα.
Ερ.: Ποια η στάση που θα πρέπει να κρατήσει και η Κύπρος από τη μεριά της;
Απ.: Το ίδιο και η Κύπρος. Ωστόσο, ο ελληνισμός της Κύπρου βρίσκεται σε πιο δυσχερή θέση από αυτόν της Ελλάδας. Και τούτο διότι τα στρατεύματα κατοχής παραμένουν εκεί και η Τουρκία διεκδικεί μερίδιο από τους υδρογονάνθρακες της Μεσογείου. Όσο για τις προσπάθειες «επίλυσης» του Κυπριακού, από τις οποίες ούτως ή άλλως δεν εκτίμησα ποτέ ότι θα προκύψει κάτι, θα υποστούν και αυτές τις συνέπειες της κατάστασης στην Τουρκία…
t: @kouskouvelis
www.kouskouvelis.gr
