Ο θεσμός της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης» δημιουργήθηκε με στόχο να συμβάλει στην προσέγγιση των λαών της Ευρώπης. Με βάση αυτό το σκεπτικό και κατόπιν πρωτοβουλίας της Μελίνας Μερκούρη, καθιερώθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούνιο του 1985.
Έκτοτε ο θεσμός προσέλκυσε πολλούς επισκέπτες, γνωρίζοντας ολοένα και μεγαλύτερη επιτυχία ανάμεσα στους Ευρωπαίους, με σημαντικές πολιτιστικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες. Το 2021 θα αναδειχθεί μια Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα από την Ελλάδα και τη Ρουμανία ως συνδεόμενη χώρα. Κάθε κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για τη διοργάνωση του διαγωνισμού μεταξύ των πόλεων του. Οι αιτήσεις κοινοποιούνται στην Επιτροπή από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Για την Ελλάδα η προθεσμία συμμετοχής στην πρόσκληση υποβολής αιτήσεων υποψηφιότητας λήγει τον Οκτώβριο του 2015.
Το έτος 2021, κατά το οποίο η Ελλάδα δικαιούται να έχει τη μια από τις δύο πόλεις – Ε.Π.Π., συμπίπτει με την επέτειο για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα των Ελλήνων έναντι των Οθωμανών κατακτητών. Το Μεσολόγγι είναι η πόλη – σταθμός σ’ αυτό τον αγώνα, αφού η αντοχή του κατά τη διάρκεια των μακρόχρονων πολιορκιών διέσωσε την επανάσταση στο Μοριά, ενώ η πτώση σου σήμανε και την αντιστροφή του κλίματος για τους επαναστατημένους στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο.
Είναι η μοναδική Ιερά Πόλη παγκοσμίως, που η επίσημη θεσμική της ανακήρυξη δεν στηρίζεται σε θρησκευτικούς λόγους, αλλά στο μεγαλείο της ηρωικής ΕΞΟΔΟΥ και της θυσίας των «ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΩΝ», Ελλήνων και Φιλελλήνων. Η Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου εξαιτίας αυτής της θυσίας για την ελευθερία, χαρακτηρίζεται παγκοσμίως ως «ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ».
Αποτελεί σήμερα το επίκεντρο της μυθικής αρχαίας Αιτωλίας και διαθέτει πλήθος ιστορικών μνημείων. Τρία Αρχαία Θέατρα, Ρωμαϊκές Θέρμες, Βυζαντινά μνημεία, μοναδικά νεώτερα μνημεία, όπως «ο Κήπος των Ηρώων».
Διαθέτει σημαντικά Μουσεία, όπως η Πινακοθήκη, του Κ. Παλαμά, του Χ. Τρικούπη, της Β. Κατράκη, κ.α.
Έχει ιδρυθεί το Κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείου του Νομού.
Είναι η έδρα της Διεθνούς Βυρωνικής Εταιρείας. Ήταν και εξακολουθεί να είναι τόπος έμπνευσης μεγάλων Ποιητών και λογοτεχνών. Είναι η γενέθλια γη Πέντε Ελλήνων Πρωθυπουργών, της νεώτερης Ελλάδας.
Το Δημοτικό Συμβούλιο κατά την τελευταία συνεδρίαση του, ενέκρινε την εισήγηση του δημάρχου Παναγιώτη Κατσούλη και αποφάσισε:
1. Την αποδοχή των όρων της ανωτέρω δράσης για συμμετοχή στο θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας για το 2021.
2. Την έγκριση της υποβολής υποψηφιότητας του δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
3. Την Εξουσιοδότηση του Δήμαρχου για να προβεί στις περαιτέρω ενέργειες υλοποίησης της απόφασης του.
