Την τροποποίηση των εγκυκλίων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.) και της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Γ.Γ.Κ.Α.) ζητεί ο Συνήγορος του Πολίτη, σχετικά με την προαιρετική -και όχι υποχρεωτική- ασφάλιση των ελεύθερων επαγγελματιών στον ΟΑΕΕ, βάσει και πληθυσμιακών κριτηρίων, καθώς αυτές θίγουν τα δικαιώματα των ασφαλισμένων.
Επίσης, τονίζει με έμφαση ότι η αλλαγή της νομοθεσίας για την κοινωνική ασφάλιση πρέπει να γίνεται με νόμο και όχι με εγκυκλίους.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, με το νέο πόρισμά του, κάνει λόγο για απόκλιση από την αρχή της νομιμότητας. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, τροποποιείτο ανεπίτρεπτα ισχύων νόμος που ευνοούσε ελεύθερους επαγγελματίες σε περιοχές με σχετικά μικρό πληθυσμό (π.χ. κάτω από 3.100 κατοίκους), δίνοντάς τους τη δυνατότητα, εφόσον πληρούσαν κάποια εισοδηματικά κριτήρια, να μην έχουν υποχρέωση ασφάλισης στον Ο.Α.Ε.Ε. και να μπορούν να ασφαλίζονται στον Ο.Γ.Α.. Ήταν μια ρύθμιση που ευνοούσε την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος σε χωριά και κωμοπόλεις της επαρχίας.
Όπως επισημαίνει στο πόρισμά της η Ανεξάρτητη Αρχή, «η δυσχερής δημοσιονομική κατάσταση των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης δεν δικαιολογεί αποκλίσεις από την αρχή της νομιμότητας». Ο Συνήγορος του Πολίτη είχε ζητήσει την άμεση ανάκληση της εγκυκλίου 113/2009, επισημαίνοντας ότι οποιαδήποτε τροποποίηση έπρεπε να γίνει για το μέλλον και με γνώμονα τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του πολίτη και ότι εισφορές που κατεβλήθησαν στον Ο.Α.Ε.Ε. βάσει της εγκυκλίου θα έπρεπε να επιστραφούν.
Έγινε αποδεκτή η θεσμικά αυτονόητη πρόταση η τροποποίηση να λάβει χώρα νομοθετικά και να μην εφαρμόζεται η εγκύκλιος 113/2009 από τον Ο.Α.Ε.Ε.. Ωστόσο, στη νομοθετική ρύθμιση που ακολούθησε (άρθρο 25 του ν. 3486/2010) δεν ελήφθησαν αρκούντως υπ’ όψιν οι προτάσεις της Αρχής.
