Η Συνομοσπονδία Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας υπέβαλλε εξώδικη κλήση προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, στην οποία γνωστοποιείται ότι: «Έχουν σχηματιστεί δικογραφίες ανά την Ελλάδα για παράνομη εμπορία ζώων λόγω καταστρατήγησης των διατάξεων περί των υιοθεσιών δηλ. διάφοροι αλλοδαποί ως εκπρόσωποι ζωοφιλικών σωματείων απέστελλαν περισσότερα από 5 αδέσποτα ζώα στο εξωτερικό με εικαζόμενο σκοπό την υιοθεσία σε τρίτα αλλοδαπά πρόσωπα, χωρίς όμως να προκύπτει πως απέκτησαν την κατοχή των ζώων ούτε ότι η αποστολή γινόταν με συνοδεία εκπροσώπου ιδιοκτήτη, όπερ αδύνατο εκ των πραγμάτων».
Η εξώδικη κλήση:
Της Συνομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας, η οποία εδρεύει στην Αθήνα, οδός Κιουταχείας αριθ.21Α, νομίμως εκπροσωπούμενης από τον Πρόεδρο Ευάγγελο Παλαιοδήμο.
ΠΡΟΣ
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, το οποίο εδρεύει στην Αθήνα επί της οδού Ακαδημίας, αριθ.68., υπόψιν Νομικού Συμβούλου ΥΠΑΑΤ.
ΚΟΙΝ
1. Υπουργό Επικρατείας κ Βερναδακη Χριστόφορο.
2. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ Αραχωβίτη Σταύρο.
3. Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κα Τελιγιορίδου Ολυμπία
4. Προϊστάμενο Γεν. Δ/νσης Κτηνιατρικής κ Αλεξανδρόπουλο Θωμά.
5. ΥΠΑΑΤ/Διεύθυνση Υγείας των Ζώων
6. ΥΠΑΑΤ/ Διεύθυνση Προστασίας των ζώων
Η Συνομοσπονδία μας, όπως άλλωστε προκύπτει από την επωνυμία της, αποσκοπεί με βάση τον καταστατικό της θεσμό στην ευζωία και προστασία των ζώων και δη των αδέσποτων, τα οποία είναι τα πλέον ευάλωτα. Στα πλαίσια αυτά συνεργάζεται με τους θεσμικούς φορείς της Ελληνικής Πολιτείας, προκειμένου να νομοθετηθούν και υλοποιηθούν οι ορθές και εφαρμόσιμες κυρίως πρακτικές διαχείρισης των αδέσποτων ζώων.
Η μακαρίτισσα μάλιστα ιδρύτρια μας Ιωάννα Γκαραγκούνη ήταν η μοναδική εκπρόσωπος συνομοσπονδίας η οποία κατέθεσε προτάσεις για την δημιουργία του ν. 3170/2003 ενώ συνέβαλλε με παρεμβάσεις της στη διαμόρφωση του ν. 4039/2012 όπως αυτός ισχύει.
Παράλληλα τα μέλη Σωματεία μας ανά την Ελλάδα, προσπαθούν, κατά το μέτρο του δυνατού, να ενημερώσουν τις αρμόδιες αστυνομικές και Εισαγγελικές Αρχές για την παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας, τόσο από αλλοδαπούς μόνιμους κάτοικους εσωτερικού αλλά και ημεδαπούς, άπαντες εκπροσώπους ζωοφιλικών σωματείων, σε σχέση με την αθρόα εξαγωγή αδέσποτων ζώων στο εξωτερικό, τα οποία περισυλλέγονται είτε μέσω προγραμματικών συμφωνιών με Δήμους ή παράνομα αυτοβούλως.
Ειδικότερα από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 4, 5 και 9 ν. 4039/2012 προκύπτει, ότι τα αδέσποτα ζώα περισυλλέγονται από τον Δήμο ο οποίος είναι ο νομέας των ζώων. Η περισυλλογή μπορεί να γίνει και από συνεργαζόμενα φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις προσώπων, εφόσον όμως έχουν την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, για λογαριασμό του Δήμου και όχι φυσικά στο όνομά τους. Στη συνέχεια τα αδέσποτα ζώα παραμένουν στη νομή του Δήμου και καταχωρούνται στην Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων του ΥΠΑΑΤ. Έκτοτε και μόνο, τα ζώα μπορούν να υιοθετηθούν από ενδιαφερόμενα φυσικά πρόσωπα μέσω των ζωοφιλικών Σωματείων τα οποία τυγχάνουν βοηθοί νομής του Δήμου και δεν δρουν ιδίω ονόματι.
Σε περίπτωση υιοθεσίας ζώων , τότε δεν επιτρέπεται η περαιτέρω υιοθεσία σε τρίτα πρόσωπα στο εξωτερικό κατ΄εφαρμογήν του άρθρου 5 παράγραφος 1 στοιχείο ε’ σύμφωνα με το οποίο: «Υποχρεώσεις ιδιοκτητών δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς. 1. Ο ιδιοκτήτης του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς υποχρεούται: …ε’ να μην εγκαταλείπει το ζώο του, ενώ σε περίπτωση που επιθυμεί να αποχωριστεί το ζώο συντροφιάς, πρέπει να γνωστοποιεί στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου του τόπου της κατοικίας του την πρόθεση του αυτή, να το παραδίδει σε αυτόν και να λαμβάνει από πιστοποιημένo κτηνίατρο αντίγραφο της μεταβολής της εγγραφής του ζώου του στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς, όπου θα αναφέρεται ο Δήμος ωs προσωρινός κάτοχος του αδέσποτου πλέον ζώου.».
Aυτονόητα βεβαίως κανένα ζωοφιλικό σωματείο δεν δικαιούται να προβαίνει σε υιοθεσία ζώου το οποίο έχει περισυλλέξει, εκτός των πλαισίων των προγραμμάτων διαχείρισης αδέσποτων ζώων του εκάστοτε Δήμου.
Επιπλέον εφόσον ο ιδιοκτήτης που υιοθετεί το ζώο συντροφιάς είναι κάτοικος εξωτερικού, δύναται να το υιοθετήσει με εξουσιοδότηση άλλου προσώπου με βέβαιη χρονολογία (άρθρο 9, παράγραφος 8 του Ν. 4039/2012) και να του αποσταλεί με εξουσιοδοτημένο τρίτο πρόσωπο-κάτοικο Ελλάδας ή όχι. Από τη διάταξη όμως των άρθρων 6 & 22 του Κανονισμού 576/2013, ο ιδιοκτήτης πρέπει να υπογράψει ο ίδιος το διαβατήριο παρουσία κτηνιάτρου.
Τέλος, από τις διατάξεις του ΕΚ 576/2013 προκύπτει ότι η μεταφορά στο εξωτερικό με σκοπό την υιοθεσία περισσοτέρων από 5 ζώων χωρίς την συνοδεία του ιδιοκτήτη του, αποτελεί εκ του νόμου εμπορική μεταφορά ζώων και για το σκοπό αυτό θα πρέπει να ακολουθηθούν οι διατάξεις της Οδηγίας 92/65/ΕΟΚ και ΠΔ 184/1996 για τις εμπορικού χαρακτήρα μετακινήσεις.
Εν όψει των ανωτέρω σας γνωστοποιούμε ότι ήδη έχουν σχηματιστεί δικογραφίες ανά την Ελλάδα για παράνομη εμπορία ζώων λόγω καταστρατήγησης των διατάξεων περί των υιοθεσιών δηλ. διάφοροι αλλοδαποί ως εκπρόσωποι ζωοφιλικών σωματείων απέστελλαν περισσότερα από 5 αδέσποτα ζώα στο εξωτερικό με εικαζόμενο σκοπό την υιοθεσία σε τρίτα αλλοδαπά πρόσωπα, χωρίς όμως να προκύπτει πως απέκτησαν την κατοχή των ζώων ούτε ότι η αποστολή γινόταν με συνοδεία εκπροσώπου ιδιοκτήτη, όπερ αδύνατο εκ των πραγμάτων. Μάλιστα, για να επικαλυφθεί η δράση τους, κατάφεραν να εκδώσουν, τουλάχιστον παράτυπα, πιστοποιητικά TRACES, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εισαγωγή τους στο αλλοδαπό κράτος, το οποίο και φυσικά θα ήλεγχε στα σύνορα του τη νομιμότητα της μεταφοράς π.χ 50 σκύλων σε ένα φορτηγό, και
Σας Καλούμε μετά από την ως άνω γνωστοποίηση όπως απέχετε από την έκδοση οιασδήποτε γνωμοδοτήσεως Σας, κατόπιν τυχόν σχετικού ερωτήματος του ΥΠΑΑΤ, σε σχέση με τις προϋποθέσεις περαιτέρω υιοθεσίας από κάτοικο (φυσικό πρόσωπο – άρθρο 3 ΕΚ 576/2013 και άρθρο 4 του Ν2017/1992 ) εξωτερικού ήδη υιοθετημένου ζώου, με το εάν και κατά πόσο ο εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος του νέου ιδιοκτήτη μπορεί να υπογράφει στο διαβατήριο του ζώου, με το εάν απαιτείται σε αυτή την περίπτωση η έκδοση πιστοποιητικού Traces, διότι προφανώς το ερώτημα αυτό αλλά και η γνωμοδότηση θα δώσουν τη λαβή για αρνητικές αξιολογήσεις επηρεασμού της κρίσης των επιληφθέντων ποινικών Δικαστηρίων. Ο νόμος είναι σαφής και δεν χρήζει διευκρίνησης.
Ο ιδιοκτήτης ο οποίος έχει υιοθετήσει ζώα νόμιμα οφείλει προ της περαιτέρω υιοθεσίας να θέσει τα ζώα ξανά διαθέσιμα στην κατοχή του Δήμου και στη συνέχεια να προχωρήσει η υιοθεσία μέσω Δήμου.
Οι αξιολογήσεις αυτές θα ενισχυθούν, ιδίως σε περίπτωση που στο ερώτημα δεν διευκρινίζεται, εάν τα προς «υιοθεσία» ζώα, περιήλθαν στην κατοχή του ζωοφιλικού σωματείου μέσω των προγραμμάτων διαχείρισης ή μέσω παράνομης περισυλλογής. Διότι εάν η κατοχή περιήλθε μέσω προγράμματος διαχείρισης, τότε δεν τίθεται ζήτημα διότι το ζωοφιλικό σωματείο διεκπεραιώνει την υιοθεσία για λογαριασμό του Δήμου μέσω του προγράμματος διαχείρισης, οπότε θα υπάρχει γνώση του Δήμου.
Το μόνο που θα πρέπει να ελέγχεται στην περίπτωση αυτή είναι ο αριθμός των προς υιοθεσία ζώων, η συχνότητα κ.λ.π. για να εξετάζεται η εμπορικότητα των δήθεν υιοθεσιών. Εάν όμως η κατοχή στα εν λόγω σωματεία περιήλθε μέσω παράνομης περισυλλογής, τότε το ερώτημα θα είναι άνευ αντικειμένου, διότι προϋπόθεση της νομιμότητας της υιοθεσίας, σε οποιαδήποτε μορφή, είναι η νομιμότητα της κατοχής του ζώου.
Αθήνα 07.11.2018
Ε. ΠΑΛΑΙΟΔΗΜΟΣ»
