Ανταπόκριση από Στρασβούργο – Νίκος Ρούσσης
Βασιζόμενη στα συμπεράσματα που αποκόμισε, μετά από μια επίσκεψη στις φυλακές στην Ελλάδα πέρυσι, η Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT) συνιστά στις ελληνικές αρχές να διορθώσουν τα διαρθρωτικά προβλήματα που οδήγησαν στη διαρκή κακομεταχείριση των κρατουμένων, στον υπερπληθυσμό των φυλακών και στην έλλειψη προσωπικού.
Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε σήμερα μαζί με μια απάντηση από τις ελληνικές αρχές, διαπιστώνει ότι πέρυσι παρέμεναν άλυτα πάρα πολλά θεμελιώδη προβλήματα.
Εξετάζοντας την κατάσταση των ατόμων που κρατούνται από την Ελληνική Αστυνομία, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κακομεταχείριση της αστυνομίας παραμένει «συχνή πρακτική σε όλη την Ελλάδα». Επιπλέον το σημερινό σύστημα ερευνών για τους ισχυρισμούς περί κακής μεταχείρισης είναι αναποτελεσματικό.
Η CPT καλεί τις ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν ότι όλοι οι αστυνομικοί της χώρας κατανοούν σαφώς ότι οποιαδήποτε μορφή κακής μεταχείρισης των κρατουμένων συνιστά ποινικό αδίκημα και θα διώκεται αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις φυλακές, πάρα πολλοί φυλακισμένοι εξακολουθούν να κρατούνται υπό συνθήκες που συνιστούν «προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας». Απαιτούνται επείγοντα βήματα για τη μείωση του υπερπληθυσμού στις φυλακές ανδρών, Κορυδαλλού και Θεσσαλονίκης, οι οποίες λειτουργούν σε ποσοστό άνω του 140% της επίσημης ικανότητάς τους.
Οι ελλιπείς υλικές συνθήκες δημιουργούν αδιέξοδο με τον υπερπληθυσμό στις περισσότερες πτέρυγες της Φυλακής Ανδρών Κορυδαλλού:
-η CPT βρήκε επτά άτομα σε ένα κελί 9,5 m2, που είχε βρόμικα στρώματα και κουβέρτες, μολυσμένα με σκουλήκια κρεβατιών και με μούχλα στους τοίχους και την οροφή. Οι συνθήκες σε ορισμένα τμήματα της φυλακής Κορυδαλλού και στην ανεξέλεγκτη πειθαρχική μονάδα στη φυλακή της Νιγρίτας ήταν τόσο άσχημες που μπορούσαν εύκολα να θεωρηθούν ως απάνθρωπες και εξευτελιστικές, σύμφωνα με τη CPT.
Η CPT καλεί τις ελληνικές αρχές να εξασφαλίσουν ότι κάθε κρατούμενος θα έχει τουλάχιστον 4μ² κατοικήσιμου χώρου, εξαιρουμένου του υγειονομικού παραρτήματος, και θα διαθέτει το δικό του κρεβάτι. Κανένας κρατούμενος δεν θα πρέπει να κοιμάται σε ένα στρώμα στο πάτωμα. Οι φυλακισμένοι πρέπει επίσης να λαμβάνουν κατάλληλα προϊόντα υγιεινής και να έχουν τακτική πρόσβαση στο ζεστό νερό.
Η έκθεση καταδεικνύει επίσης ότι οι κρατούμενοι -και όχι οι υπάλληλοι- ελέγχουν τις φυλακές και ότι υπήρχαν όλο και πιο υψηλά επίπεδα βίας μεταξύ των κρατουμένων και εκφοβισμός στις φυλακές που επισκέφθηκαν.
Στη φυλακή ανδρών Κορυδαλλού υπήρξε μια «αίσθηση ανομίας»: οι τέσσερις μεγάλες πτέρυγες, στην κάθε μία των οποίων κρατούνταν από 230 έως και 431 κρατούμενοι, συχνά εποπτεύονταν από έναν μόνο φύλακα, ο οποίος σαφώς δεν ήταν σε θέση να ασκήσει οποιαδήποτε εξουσία ή έλεγχο.
Πράγματι, η αντιπροσωπεία του CPT συναντήθηκε με κρατούμενους που είχαν αυτοσχέδια μαχαίρια, γνωρίζοντας ότι το προσωπικό δεν θα μπορούσε να τους βοηθήσει. Πολλά βίαια επεισόδια παρέμειναν αδήλωτα ή ακόμα και απαρατήρητα. Σε όλες τις φυλακές που επισκέφθηκαν, η αντιπροσωπεία άκουσε ότι συμμορίες που συνδέονταν με κρατούμενους στις φυλακές απειλούσαν ορισμένα μέλη του προσωπικού και φαίνεται ότι οι ομάδες αυτές είχαν ως εκ τούτου περισσότερα προνόμια. Ήταν επίσης φανερό ότι υπήρχαν πολλά φάρμακα και κινητά τηλέφωνα μέσα στα ιδρύματα που επισκέφθηκαν.
Η έκθεση εκφράζει περαιτέρω ανησυχία για τις «ευρείες ελλείψεις όσον αφορά τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης» στις φυλακές.
Τα προβληματικά θέματα όπως η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, ο ιατρικός έλεγχος κατά την άφιξη ή το ιατρικό απόρρητο συνοδεύονται από τη σοβαρή έλλειψη προσωπικού στον τομέα της υγείας και τη συνεχιζόμενη έλλειψη ολοκληρωμένης διαχείρισης των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης.
Η CPT επικρίνει ιδιαίτερα την ανεπαρκή φροντίδα που παρέχεται στους ασθενείς του Κέντρου Υγείας του Κορυδαλλού και συνιστά να ληφθούν επείγοντα μέτρα για να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ειδικευμένων υγειονομικών υπηρεσιών, να μειωθούν τα επίπεδα κατοίκησης και να επισκευαστούν η τουαλέτα και οι εγκαταστάσεις καθαριότητας.
Σε γενικό επίπεδο, η CPT συνιστά «πιο αποφασιστική δράση», συμπεριλαμβανομένης της εκπόνησης από το Ελληνικό Δημόσιο ενός δεύτερου και λεπτομερέστερου στρατηγικού σχεδίου για το σωφρονιστικό σύστημα για τα έτη 2021 έως 2025. «Η αποκατάσταση του συστήματος των φυλακών πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση» καταλήγει.
