Ήδη η χώρα συνειδητοποιεί ώρα με την ώρα τα πραγματικά μεγέθη της καταστροφής που υπέστη ο κάμπος της Θεσσαλίας. Σοβαρές υποδομές και τα δίκτυα κοινής ωφέλειας, κατέρρευσαν. Ανθρώπινες ζωές χάθηκαν. Άγνωστος αριθμός συνανθρώπων μας αγνοούνται. Σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ ανέρχονται οι ζημιές. Χάθηκαν σοδειές, περιουσίες, επιχειρήσεις.
Πάνω από 750.000 στρέμματα εύφορης γης έχουν καλυφθεί από τόνους λάσπη. Κατά τον Ευθύμιο Λέκκα, καθηγητή Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ «το φαινόμενο αυτό υπερκέρασε κατά πολύ τον “Ιανό”. Στον “Ιανό” είχαμε 400 χιλιοστά βροχής, εδώ έχουμε να κάνουμε σε πολλές περιπτώσεις με πάνω από 700, 800, 900 χιλιοστά βροχής».
«Είναι ένα φαινόμενο το οποίο υπερκάλυψε κατά πολύ τους γνωστούς χάρτες πλημμύρας της χιλιετίας. (Αφορά τη σοβαρότερη -υψηλότερη- πλημμύρα που έχει καταγραφεί σε διάστημα χιλίων χρόνων που είχε εκδώσει το υπουργείο το 2019 με οδηγίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση)», ανέφερε ο κ. Λέκκας, προσθέτοντας πως «μέσα στα τρία-τέσσερα τελευταία χρόνια, έχουμε δύο γεγονότα που ξεπέρασαν τα πλημμυρικά φαινόμενα της χιλιετίας». Σχετικά με το κόστος των ζημιών, υπολόγισε πως θα ξεπεράσει την εκτίμηση του περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστού, υπερβαίνοντας το ένα δισεκατομμύριο ευρώ (υπερδιπλάσιο κόστος από εκείνο του «Ιανού»).
Κατά τον καθηγητή Λέκκα, θα χρειαστούν πάνω από πέντε χρόνια για να αποκατασταθεί η γονιμότητα του θεσσαλικού κάμπου. Θα πρέπει, δηλαδή, δια της φυσικής οδού, να φύγει το παχύ στρώμα λάσπης που έχει καλύψει το έδαφος. Στη Θεσσαλία καλλιεργείται το 26% της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα.
Η κυβέρνηση έχει δύο δυνατότητες χρηματοδότησης της αποκατάστασης των ζημιών είτε πρόκειται για τις υποδομές, είτε για ιδιωτικές περιουσίες, επιχειρήσεις, ζωικό κεφάλαιο και γεωργικό εξοπλισμό βαρέως τύπου κλπ.: Την άμεση βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ανακατανομή των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η πρώτη περίπτωση δεν επαρκεί. Τα κονδύλια θα είναι ελάχιστα. Η δεύτερη λύση θα είναι χρονοβόρα. Απομένει το γνωστό «μαξιλάρι» ύψους 30 δις που έχει στοιχειώσει την ελληνική οικονομία και παραπέμπει, κατά τα φαινόμενα, σε «αστικό μύθο». Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση δεν έχει αναφερθεί στο ζήτημα. Οι ετήσιες εξαγγελίες στη ΔΕΘ από τον Πρωθυπουργό παραπέμπονται για αργότερα. Όλα δείχνουν πως η κυβέρνηση αντιμετωπίζει πολύ σοβαρές δυσκολίες να ανταπεξέλθει στην αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών, περιουσιών, επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες.
Ήδη, η επέλαση της κακοκαιρίας έχει προκαλέσει τον θάνατο σε τουλάχιστον έξι ανθρώπους, ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθμός των αγνοουμένων. Οι Αρχές τρέμουν στην ιδέα ως προς το τι θα αντικρύσουν οι διασώστες όταν τελικά αποστραγγιστούν τα νερά. Υπάρχει διάχυτη η εντύπωση πως ενδεχομένως να αυξηθεί κατά πολύ ο αριθμός των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές.
Αυτή η μακάβρια προοπτική καθώς και το βαρύτατο κόστος από τις καταστροφές έχουν βραχυκυκλώσει την κυβέρνηση και αναγκάζουν το πρωθυπουργικό γραφείο στο Μαξίμου, αφενός να ακυρώσει το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού σε Θράκη (Δαδιά) και Θεσσαλονίκη (ΔΕΘ), αφετέρου να επιχειρηθεί αναπροσαρμογή στις οικονομικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού, όπως αυτές είχαν προγραμματιστεί πριν την κακοκαιρία «Daniel».
Γιατί δεν επενέβη νωρίτερα ο Στρατός για τη διάσωση των εγκλωβισμένων
Ένα τρίτο ζήτημα που προκύπτει είναι η εκ των υστέρων κινητοποίηση των μηχανισμών διορώσης. Αν και ο κρατικός μηχανισμός και τα αρμόδια Υπουργεία ήταν επαρκώς ενημερωμένα για το εύρος και τη σφοδρότητα της κακοκαιρίας «Daniel», τα hot spots των πληγέντων περιοχών παρέμειναν αβοήθητα και στο έλεος των καιρικών φαινομένων για ένα ανεπίτρεπτα μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Δήμαρχος Παλαμά στην Καρδίτσα καταγγέλλει πως η περιοχή αυτή και η Μεταμόρφωση παρέμειναν χωρίς βοήθεια από την Πυροσβεστική και τον Στρατό για 24 ώρες. Όταν η βοήθεια έφτασε ήταν πια αργά. Η Μεταμόρφωση είχε καλυφθεί ολόκληρη από ένα παχύ στρώμα λάσπη και από τουλάχιστον τρία μέτρα νερού.
Χωρίς νέα και αποτελεσματικά αντιπλημμυρικά έργα η Θεσσαλία
Το χτύπημα του «Ιανού» το 2020 ήταν προειδοποιητικό. Κανενός, ωστόσο, δεν «ίδρωσε το αυτί» ως φαίνεται. Με την πρώτη επίθεση της κακοκαιρίας «Daniel» τα αναχώματα στον κάμπο της Καρδίτσας έσπασαν στα ίδια ακριβώς σημεία που έσπασαν πριν από τρία χρόνια. Κανένα νέο προστατευτικό έργο δεν είχε κατασκευαστεί στην περιοχή στο μεταξύ. Υπάρχει, ωστόσο και άλλα μία θλιβερή διαπίστωση: Κανένα νέο αντιπλημμυρικό έργο μακράς πνοής και στρατηγικού χαρακτήρα δεν κατασκευάστηκε στον Κάμπο τις τελευταίες δεκαετίες. Η θωράκιση της Θεσσαλίας συνέχισε να εξαρτάται από έργα που είχαν ολοκληρωθεί στις δεκαετίες του ’60, του ’70 και του ’80. Ακόμη και το δήθεν «νεότευκτο» σιδηροδρομικό δίκτυο κατέρρευσε παρασυρόμενο από τα νερά. Στον Δομοκό δοκιμάστηκε και βρέθηκε λειψή η κατασκευαστική δεινότητα των εθνικών εργολάβων.
Ακόμη και στην Εθνική Οδό, η πολυπαθής ΠΑΘΕ, που την κατασκεύασε ο «μυθικός» πλέον εθνικός εργολάβος, υπέστη σοβαρές ζημιές που καταδεικνύουν την κατασκευαστική ανεπάρκεια των υδραυλικών έργων υποδομής για την απορροή των υδάτων. Με λίγα λόγια, για άλλη μία φορά καταδείχθηκε με τον χειρότερο τρόπο η προχειρότητα και η επιπολαιότητα, αλλά και η συστημική αδιαφορία που χαρακτηρίζουν διαχρονικά τη λειτουργία της κρατικής αρχής.
Δεκάδες, μικρές και μεγαλύτερες γέφυρες κατέρρευσαν στα Φάρσαλα, στην Καρδίτσα, στη Μαγνησία και στα Τρίκαλα. Δεκάδες αναχώματα υποχώρησαν. Φρεάτια ξηλώθηκαν. Δρόμοι έσπασαν σε χίλια κομμάτια. Πολυκατοικίες, προφανώς χωρίς θεμέλια, παρασύρθηκαν από τα νερά. Δεν πρόκειται για κινηματογραφικό τρικ, αλλά για τη θλιβερή νεοελληνική πραγματικότητα. Μία πολυκατοικία παρέμεινε όρθια, αν και με κλίση, επειδή τη συγκράτησε ένα… λεωφορείο που σφήνωσε στο κενό κάτω από τα ανύπαρκτα θεμέλια της.
Η επόμενη ημέρα στον κάμπο της Καρδίτσας και της Λάρισας – Οδοιπορικό του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου
Αποκαρδιωτική ήταν η εικόνα του κάμπου της Καρδίτσας την Πέμπτη το πρωί. Πέντε χωριά παραμένουν αποκλεισμένα, χωρίς βοήθεια. Τα νερά και οι τόνοι λάσπης έχουν σκεπάσει τα πάντα. Περιουσίες χάθηκαν, σοδειές καταστράφηκαν, σπίτια καλύφθηκαν από τα νερά, γεωργικά μηχανήματα βυθίστηκαν στον βούρκο. Απειλητική και ανησυχητική η κατάσταση και στη Λάρισα. Δείτε τα video από το οδοιπορικό του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου:
Έντονες αντιδράσεις και καταγγελίες πως έπνιξαν τον κάμπο της Καρδίτσας για να σώσουν την πόλη
Προβληματίζουν οι καταγγελίες από τους κατοίκους του κάμπου της Καρδίτσας, κυρίως δε από εκείνους των περιοχών Παλαμά, Ριζοβούνι, Αγία Τριάδα, Αστρίτσα και βεβαίως από τη Μεταμόρφωση, πως η τοπική αυτοδιοίκηση, με τη συνδρομή των τοπικών βουλευτών, έδωσαν την εντολή να σπάσουν τα αναχώματα του ποταμού Καράμπαλη για σωθεί η πόλη. Τα ορμητικά νερά έτσι οδηγήθηκαν προς τα νότια, ενώθηκαν με άλλα ορμητικά ρεύματα και συνδυαστικά έπνιξαν τον κάμπο και σκέπασαν με λάσπη τη Μεταμόρφωση.
Δείτε τι αναρτήθηκε στο διαδίκτυο σχετικά με την υπόθεση:
Απάντηση στις παραπάνω αναρτήσεις έδωσε ο Γιώργος Τράντας, τοπικός πολιτευτής με σημείωμά του που δημοσιεύτηκε στο Larissanet:
«Επειδή αναπαράγεται η θεωρία ότι έσπασαν φράγμα για να σώσουν την Καρδίτσα και έπνιξαν τον Παλαμά, θέλω να σας πω το εξής:
Στην περιοχή του Παλαμά εκβάλουν σχεδόν όλα τα ποτάμια της νότιας Θεσσαλίας λίγο πριν χυθούν μέσα στον Πηνειό (έντονο μπλε) και κατευθυνθούν προς Λάρισα.
Από Καρδίτσα έχουμε τον Γαβριά, τον Καράμπαλη και τον Καλέντζη που ενώνονται και περνάνε δυτικά του Παλαμά.
Από Σοφάδες τον Σοφαδίτη, από Σταυρό το Φαρσαλιώτη και από Φάρσαλα τον Ενιπέα. Αυτά περνάνε ανατολικά του Παλαμά και ενώνονται με τον Καλέντζη πριν χυθούν στον Πηνειό.
Ο υδάτινος όγκος ξεκινάει από τα ρέματα των παραποτάμων στα βουνά, φουσκώνει τους παραπόταμους ξεχωριστά, κατευθύνεται βορειοανατολικά της Καρδίτσας προς Παλαμά και στο τέλος φουσκώνει τον Πηνειό. Αυτή η δουλειά γίνεται κάθε φορά που βρέχει πολύ και το φαινόμενο ολοκληρώνεται μέσα σε δύο μέρες.
Τα πλημμυρικά φαινόμενα ακολουθούν αυτό το χρονοδιάγραμμα, πρώτα πλημμυρίζουμε στα νότια του νομού και μετά στα βόρεια. Και για του λόγου το αληθές χθες βράδυ στάλθηκε 112 για τον Πηνειό στη Λάρισα.
Κανένας δεν έσπασε φράγματα με σκοπό να πνίξει κόσμο. Η βροχή που έπεσε στα νότια της Θεσσαλίας ήταν απλά υπερβολική για να την αντέξει ο Παλαμάς και τα αντιπλημμυρικά όχι ικανά να συγκρατήσουν πάνω από 600 τόνους ανά στρέμμα».
Τι απαντά ο Δήμος Καρδίτσας για τις καταγγελίες των πληγέντων μετά τη σύσκεψη με τον Πρωθυπουργό
Απαντώντας σε όλα τα παραπάνω, ο εκπρόσωπος Τύπου του Δήμου Καρδίτσας, Γιώργος Μπανάτσας, με τον οποίο επικοινώνησε η «Ζούγκλα», μετά την ολοκλήρωση της σύσκεψης υπό τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ανέφερε πως οι ανωτέρω καταγγελίες δεν ευσταθούν και είναι αναληθές ότι έσπασαν φράγματα και αναχώματα για να κατευθύνουν τα νερά εκτός της πόλης της Καρδίτσας.
«Όλα αυτά που τόσο ανεύθυνα ακούγονται και αναπαράγονται ουδέποτε συνέβησαν. Τα νερά από την περιοχή της Καρδίτσας, δεν γίνεται να κατευθυνθούν προς τον Παλαμά, ή τα άλλα χωριά που πλημμύρισαν. Αυτό το ξεκαθάρισε και ο δήμαρχος Παλαμά, Γιώργος Σακελλαρίου, στη σημερινή σύσκεψη που έγινε στο Δημαρχείο Καρδίτσας παρουσία του Πρωθυπουργού, αλλά και των υπόλοιπων δημάρχων της περιοχής.
Όπως είπε ο κ. Σακελλαρίου, υπήρξαν κάποιες αστοχίες σε συγκεκριμένα φράγματα, από τα οποία όμως τα νερά δεν κατευθύνονται στην περιοχή του Παλαμά. Κατανοούμε βέβαια την απόγνωση των πληγέντων εγκλωβισμένων κατοίκων, όμως κι αυτοί από κάπου άκουσαν όλη αυτή τη φημολογία. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι έπεσε τριπλάσιος όγκος νερού στην περιοχή σε σύγκριση με τον “Ιανό” του 2020. Από τη Δευτέρα το μεσημέρι που ξεκίνησε το φαινόμενο μέχρι το πρωί της Πέμπτης έπεσαν 970 mm βροχής, ενώ πριν τρία χρόνια σε μικρότερο χρονικό διάστημα, μόλις 18 ωρών, έπεσαν στην περιοχή 300 mm βροχής. Τα αντιπλημμυρικά έργα στην πόλη της Καρδίτσας, που έγινα από τότε άντεξαν».
Αναλυτικά η τοποθέτηση και οι δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου του Δήμου Καρδίτσας:
Δραματική η επόμενη ημέρα στη Μαγνησία
Το μέγεθος της καταστροφής και των ανυπολόγιστων ζημιών προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν οι κάτοικοι του Βόλου και της Μαγνησίας. Εξακολουθούν να αγνοούνται τέσσερις άνθρωποι στη Μαγνησία, που τα ίχνη τους χάθηκαν μέσα στην κορύφωση της θεομηνίας και συνεχίζονται οι προσπάθειες για τον εντοπισμό τους.
Η πόλη και τα προάστια του Βόλου για τέταρτη ημέρα παραμένουν χωρίς υδροδότηση, αφού έχουν καταστραφεί ολοκληρωτικά οι υποδομές, οι εγκαταστάσεις άντλησης ύδατος και τα δίκτυα μεταφοράς σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας της Μαγνησίας και πάνω από 200.000 άνθρωποι στερούνται καθαρού πόσιμου νερού.
Καταγράφονται πρωτοφανείς εικόνες ανθρώπων να μαζεύουν νερό με κουβάδες και μπιτόνια από τα σιντριβάνια της πόλης ή να πηγαίνουν στη θάλασσα και να μεταφέρουν θαλασσινό νερό στα σπίτια τους για τις στοιχειώδεις ανάγκες.
Η ηλεκτροδότηση της πόλης και των προαστίων της στο σύνολό τους, έχει δώσει ανάσες στον πληθυσμό, αλλά δεν μπορεί να γίνει καμία δραστηριότητα λόγω της έλλειψης νερού. Για τέταρτη ημέρα παραμένει κλειστή η αγορά του Βόλου, αφού είναι αδύνατο να λειτουργήσουν εστιατόρια, χώροι εστίασης, ξενοδοχεία και χώροι φιλοξενίας.
Ο δήμος Βόλου διανέμει δωρεάν εμφιαλωμένο νερό στους κατοίκους σε διάφορα σημεία της πόλης, αφού καταφθάνουν δεκάδες φορτωμένες νταλίκες για την ανακούφιση των κατοίκων.
Από την πλευρά του δήμου, καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες να καθαριστούν οι δρόμοι με θαλασσινό νερό από τους χιλιάδες τόνους λάσπης που έχουν σκεπάσει οδοστρώματα και πεζοδρόμια.
Πάντως πλημμυρισμένες ή βυθισμένες στη λάσπη, παραμένουν μεγάλες περιοχές της πόλης και κυρίως στα Παλαιά, το Παλαιό Λιμεναρχείο, τους Αγίους Αναργύρους και τη Νεάπολη, ενώ πολλές μεγάλες οδικές αρτηρίες παραμένουν κλειστές, κυρίως προς τις εξόδους, όπως και ο περιφερειακός του Βόλου στην αερογέφυρα του Πανθεσσαλικού Σταδίου.
Τα τρένα έχουν διακόψει τα δρομολόγια προς τον Βόλο, αφού έχει χαθεί σημαντικό μέρος των σιδηροτροχιών κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό του Βόλου, αλλά και στο Δέλτα και στον θεσσαλικό κάμπο.
Σταδιακά αποκαθίστανται οι αστικές συγκοινωνίες με αραιά δρομολόγια, όπου αυτό είναι εφικτό, αφού έχουν χαθεί μεγάλα τμήματα του οδικού δικτύου.
Απελπιστική η κατάσταση στο Πήλιο με τους εγκλωβισμένους
Η κατάσταση στο Πήλιο είναι απελπιστική, ιδίως στο Ανατολικό και το Νότιο Πήλιο, αφού έχουν καταστραφεί οι υποδομές και το οδικό δίκτυο και έχουν κοπεί οι οδικές συγκοινωνίες προς κάθε κατεύθυνση.
Στο Ανατολικό Πήλιο ίσως και 1.000 άνθρωποι περιμένουν βοήθεια για απεγκλωβισμό στην περιοχή του Δήμου Ζαγοράς – Μουρεσίου, που η θεομηνία τους βρήκε σε κωμοπόλεις, χωριά και τουριστικά θέρετρα και δεν μπορούν να φύγουν, αφού δεν υπάρχουν πλέον δρόμοι διαφυγής.
Η Ζαγορά με τους 2.500 κατοίκους είναι αποκλεισμένη για τέταρτη ημέρα, αφού έχει διαλυθεί σε πολλά σημεία το οδικό δίκτυο και δεν υπάρχουν ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και τα τρόφιμα έχουν εξαντληθεί.
Το Χορευτό, επίνειο της Ζαγοράς και τουριστικό θέρετρο του Πηλίου, είναι αποκομμένο οδικά και στην περιοχή παραμένουν αποκλεισμένοι 250 κάτοικοι και τουρίστες.
Ανάλογη είναι η κατάσταση στον Άγιο Ιωάννη, όπου έχουν εγκλωβισθεί περίπου 500 κάτοικοι και παραθεριστές.
Αποκλεισμένο είναι και το Πουρί, που ο μοναδικός δρόμος επικοινωνίας με τη Ζαγορά έχει καταστραφεί. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Μούρεσι, που είναι απροσπέλαστος λόγω της κατάρρευσης της γέφυρας στη περιοχή Μαυρούτσα.
Χάρτης με τις πληγείσες περιοχές
Χάρτης με τις περιοχές που επιχείρησε η πολιτική προστασία
Οι γέφυρες που, σύμφωνα με αναφορές, έχουν υποστεί ζημιές
Τι απαντά ο Ερυθρός Σταυρός στις καταγγελίες ότι δεν ήταν παρών στον Θεσσαλικό κάμπο
Η «Ζούγκλα», επικοινώνησε επίσης και με τον εκπρόσωπο Τύπου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Κώστα Γαβριηλίδη, προκειμένου να γίνουν γνωστές οι ενέργειες που πραγματοποιούν οι εθελοντές στις πληγείσες από την κακοκαιρία περιοχές του Θεσσαλικού κάμπου. Όπως μας πληροφόρησε, στις πληγείσες από τη σφοδρότατη κακοκαιρία «Daniel» περιοχές, που χτύπησε με μανία όλον τον θεσσαλικό κάμπο, δημιουργώντας εικόνες απόλυτης καταστροφής, βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή της θεομηνίας οι εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού, προκειμένου να προσφέρουν την απαιτούμενη βοήθεια για τη διάσωση των εγκλωβισμένων κατοίκων.
Παράλληλα, συνέδραμαν στη διανομή νερού, τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης προς τους πληγέντες των περιοχών, αλλά και τους απεγκλωβισμένους κατοίκους, που φιλοξενούνται σε συγκεκριμένα σημεία στην Καρδίτσα, τον Βόλο και τη Λάρισα.
Αναλυτικότερα, από την πρώτη στιγμή της κακοκαιρίας επιχειρεί διασωστική βάρκα με εθελοντές – διασώστες του Ερυθρού Σταυρού στην ευρύτερη περιοχή του Παλαμά Καρδίτσας. Την Πέμπτη το έργο της ομάδας διάσωσης επικεντρώθηκε στην Αγία Κυριακή, ενώ σήμερα, Παρασκευή, εξακολουθεί να επιχειρεί στον Παλαμά, για τον απεγκλωβισμό κατοίκων.
Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε διανομή τροφίμων, μπουκαλιών με νερό και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης, στους πληγέντες κατοίκους των γύρω χωριών της Καρδίτσας, που έχουν μεταφερθεί στο γήπεδο της πόλης μετά τον απεγκλωβισμό τους από τα σπίτια τους, με εναέρια μέσα.
Σε ό,τι αφορά τη Λάρισα, από το εκεί κλιμάκιο του Ερυθρού Σταυρού, διανεμήθηκαν μέχρι την Πέμπτη, περισσότερες από 600 κουβέρτες, μαζί με νερά και τρόφιμα, στους πληγέντες που φιλοξενούνται στο κλειστό γήπεδο της Νίκαιας, ενώ οι εθελοντές παρείχαν και ιατρική βοήθεια σε όσους την είχαν ανάγκη.
Επίσης, την Πέμπτη στον Βόλο, διανεμήθηκαν από τον Ερυθρό Σταυρό, σε συνεργασία με τους υπεύθυνους του Δήμου, 22.000 μπουκάλια νερού προς τους πολίτες που αντιμετωπίζουν σημαντικότατο πρόβλημα λειψυδρίας, εξαιτίας της έλλειψης υδροδότησης στην πόλη.
