Επιμέλεια: Γεωργία Θεοδωρίδου
Ρεπορτάζ: Γιώργος Στογιάννος
Το snus είναι μια νέα καπνική ουσία, που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους καπνιστές οι οποίοι θέλουν να κόψουν το τσιγάρο. Όμως, το snus είναι αρκετά βλαβερό και εθιστικό, για αυτούς που δεν καπνίζουν και ιδιαίτερα για τους έφηβους.
Άλλωστε, απαγορεύεται η χρήση του, σε άτομα κάτω των 18 ετών. Δυστυχώς όμως, το snus έχει γίνει μόδα μεταξύ των εφήβων, ενώ οι παρενέργειες του είναι πολλές και επικίνδυνες για την υγεία τους.
Η «μασώμενη» νικοτίνη ήταν η αιτία, που οι τρεις ανήλικοι μαθητές από το Ηράκλειο Κρήτης δοκίμασαν με αποτέλεσμα να βρεθούν σε ημιλιπόθυμη κατάσταση στις τουαλέτες του σχολείου τους, στην Αλικαρνασσό.
Τι είναι όμως αυτή η ουσία και πόσο μπορεί να επηρεάσει τον ανθρώπινο οργανισμό;
Το snus είναι ένα υγρό καπνού χωρίς καύση, που αναπτύχθηκε στη Σουηδία, το οποίο διατίθεται «χύμα» ή σε σακουλάκια και τοποθετείται ανάμεσα στα ούλα και το πάνω χείλος.
Φτιάχνεται από ψιλοκομμένο, (κυρίως αποξηραμένο στον αέρα) καπνό, νερό, αλάτι και αρωματικές ύλες. Το snus είναι δημοφιλές στη Σουηδία και σε άλλες σκανδιναβικές χώρες. Πωλείται σε κάθε γωνιά του κόσμου, όπως τον Καναδά, τις Η.Π.Α., τη Νότια Αφρική και τη Ρωσία.
Σε αντίθεση με άλλα μη καπνιζόμενα προϊόντα καπνού, το σουηδικό snus παστεριώνεται με θερμότητα και παράγεται με χρήση καπνού και τεχνολογιών που έχουν ως αποτέλεσμα οι νιτροζαμίνες, που ανιχνεύονται στον καπνό (TSNA), τα βαριά μέταλλα και άλλες πιθανώς επιβλαβείς χημικές ενώσεις να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.
Same with nicotine pouches. Just use real snus from Sweden pic.twitter.com/1VDrBlWIuM
— AlbexBalbex4Eva (@AlbexBalbex4Eva) November 28, 2023
Καθηγήτρια πνευμολογίας εξηγεί στη «Ζούγκλα» γιατι λιποθύμησαν τα παιδιά
Για το θέμα του «snus» μίλησε στη «Ζούγκλα» η πνευμονολόγος και καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, Παρασκευή Κατσαούνου, η οποία υποστήριξε ότι η χρήση του στο περιστατικό του Ηρακλείου «προφανώς, δεν έγινε με τον ενδεδειγμένο τρόπο και σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης», ενώ πρόσθεσε ότι «υπάρχει το ενδεχόμενο να έγινε υπερδοσολογία», καθώς και ότι πρέπει να διαλευκανθούν ακριβώς οι συνθήκες χρήσης. Ανοιχτό και το ενδεχόμενο πρόσμιξης.
Η κα Κατσαούνου υποστήριξε επίσης ότι «για να λιποθυμήσουν τα παιδιά κάτι άλλο έκαναν. Είτε έγινε πρόσμιξη με κάποια άλλη ουσία, είτε με λάθος τρόπο, είτε υπερδοσολογία.» «Το snus είναι κάτι που το βάζεις κανονικά μεταξύ του μάγουλου και της οδοντοστοιχίας και απορροφά λίγο λίγο τη νικοτίνη», είπε αναφορικά με τον τρόπο χρήσης της ουσίας η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ και ιατρός του Ευαγγελισμού έχοντας διατελέσει και πρόεδρος της ομάδας Διακοπής Καπνίσματος.
Όσον αφορά τη χρήση της ουσίας στην Ελλάδα, η κα Κατσαούνου τόνισε «στην Ελλάδα δεν κυκλοφορούν συνήθως snus νικοτίνης, κυκλοφορούν κυρίως στις βόρειες χώρες που δεν είναι πολύ δημοφιλές το ηλεκτρονικό τσιγάρο».
Σε ερώτηση σχετικά με το αν παίζει ρόλο σε ενδεχόμενη παρενέργεια από τη χρήση της ουσίας η ποσότητα και η ηλικία του ατόμου, η Πνευμονολόγος ανέφερε ότι «αν ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται, σαφώς.»
Ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες χρήσης του Snus;
Παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις σχετικά με την ασφάλεια του εν λόγω προϊόντος, με την τακτική χρήση, μπορεί να υπάρχουν αρκετά σοβαρές αρνητικές συνέπειες.
Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη η «λαχτάρα» για νικοτίνη που εμφανίζεται όταν χρησιμοποιείται οποιοδήποτε είδος καπνού. Και όσο πιο ενεργά το ψυχοδραστικό συστατικό που διεισδύει στον εγκέφαλο, τόσο πιο γρήγορα θα σχηματιστεί εθισμός.
Φυσικά, οι πνεύμονες σε αυτή την περίπτωση δεν θα μολυνθούν, η λαχτάρα για αυτό θα δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατό και θα οδηγήσει σε επίμονο εθισμό.
Μια πιο σοβαρή συνέπεια είναι ο καρκίνος του στόματος. Και αυτό είναι ένα επιστημονικά αποδεδειγμένο γεγονός. Συχνά ο όγκος αναπτύσσεται στο στόμα, το κεφάλι και το λαιμό.
Οι ασθένειες της στοματικής κοιλότητας είναι τα κύρια σημάδια της αρνητικής επίδρασης αυτού του προϊόντος. Η τερηδόνα αρχίζει να αναπτύσσεται ενεργά, καθώς το επίθεμα περιέχει μια μοναδική υψηλή συγκέντρωση ζάχαρης. Επιπλέον, η νικοτίνη ενεργοποιεί τη διαδικασία της σιελόρροιας, η οποία αποτρέπει την καταστροφική επίδραση, αλλά όταν παίρνετε ένα μείγμα καπνίσματος χωρίς καπνό, μειώνεται αρκετές φορές, οδηγώντας σε γενική επιδείνωση της κατάστασης της στοματικής κοιλότητας και στο σχηματισμό όλων των ειδών στοματικών διαταραχών.
Ο χρήστης εάν δε σταματήσει έγκαιρα το κάπνισμα, τότε είναι δυνατή η ανάπτυξη κακοήθων όγκων και σε άλλα άλλων όργανα.
Όχι λιγότερο συχνές περιπτώσεις καρκίνου του παγκρέατος. Φυσικά, αυτή η πάθηση παρατηρείται και σε πολίτες που μέχρι αυτό το σημείο δεν κάπνιζαν καθόλου και δεν προσπάθησαν καν.
Με την τακτική λήψη μιας συγκεκριμένης δόσης του συστατικού που περιέχει νικοτίνη στο αίμα, υπάρχει ακόμη μεγαλύτερος κίνδυνος ενεργοποίησης μιας συγκεκριμένης ασθένειας, καθώς και περαιτέρω εξέλιξης της. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, το ποσοστό επίπτωσης είναι κάπως χαμηλότερο από ό,τι με τα απλά τσιγάρα που προκαλούν κακοήθεις όγκους.
Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η επιλογή του snus έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία, αλλά ο καρκίνος του πνεύμονα εντοπίζεται πολύ λιγότερο συχνά, επειδή ο καπνός δεν εισέρχεται στους πνεύμονες, γεγονός που έχει επιζήμια επίδραση.
Αν και σπάνιο, το όμορφο μισό της ανθρωπότητας καταφεύγει επίσης συχνά στην κατανάλωση αυτού του είδους καπνού.
Σε αντίθεση με τους άνδρες, είναι πιο επιρρεπείς σε αρνητικές επιρροές και στο σχηματισμό διαφόρων παθήσεων. Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης κακοήθους όγκου του μαστού.
Όσον αφορά την πιθανότητα έξαρσης των καρδιαγγειακών παθήσεων, μέχρι σήμερα, όλα τα παρουσιαζόμενα ερευνητικά αποτελέσματα είναι πολύ αμφιλεγόμενα. Η χρήση βρεγμένου καπνού αυξάνει την πιθανότητα θανάτου μόνο εάν ο ασθενής είχε προηγουμένως τάση για υψηλή αρτηριακή πίεση, παθολογίες ή άλλες καρδιακές παθήσεις.
Εάν δεν υπάρχουν προβλήματα υγείας σε αυτόν τον τομέα, τότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Μερικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι η μάσησή του, αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφράγματος του μυοκαρδίου σε άνδρες, που καπνίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Από την πλευρά του αναπνευστικού συστήματος δεν εντοπίστηκαν αποκλίσεις, καθώς δεν υπάρχει άμεση επίδραση στα αναπνευστικά όργανα. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο χρήσης της νικοτίνης, ο κίνδυνος έξαρσης του σακχαρώδη διαβήτη αυξάνεται σημαντικά.
Μια τέτοια συνήθεια έχει εξαιρετικά αρνητική επίδραση στην εγκυμοσύνη, επομένως συνιστάται να την εγκαταλείψετε. Διαφορετικά, μπορεί να προκύψει πρόωρος τοκετός και ο σχηματισμός κάθε είδους ανωμαλιών.
Το μέσο ποσοστό θνησιμότητας για το μάσημα του σκευάσματος καπνού ήταν μόνο 9%. Όμως, όπως έδειξαν τα αποτελέσματα της τελευταίας μελέτης, η τάση των βλαβερών επιπτώσεων του καπνού στον οργανισμό αρχίζει να μειώνεται.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η Σουηδία (όπου ευδοκιμεί η ενεργός κατανάλωση φυτικής σύνθεσης με μάσημα) έχει σχετικά χαμηλό ποσοστό καρκίνου. Με τι συνδέεται αυτό είναι προς το παρόν άγνωστο.
Όπως έδειξαν πειράματα στη Σουηδία, οι περισσότεροι βαρείς καπνιστές στράφηκαν στο snus, εγκαταλείποντας εντελώς τα κανονικά τσιγάρα. Υπάρχει μια τάση οι εξαρτημένοι να στραφούν σε ένα νέο προσφερόμενο είδος μασήματος και όχι το αντίστροφο.
Αλλά εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι τα προϊόντα χωρίς καπνό χρησιμοποιήθηκαν από άτομα μόνο αφού είχαν καπνίσει κανονικά τσιγάρα για αρκετά χρόνια, αλλά όχι το αντίστροφο.
Και μόνο ένα μικρό μέρος των πολιτών δοκίμασε αρχικά αυτό το προϊόν καπνού, μετά από το οποίο ανέπτυξε έναν επίμονο εθισμό.
Ανεξάρτητα από τη συχνότητα χορήγησης, υπάρχει εκδήλωση καταθλιπτικών συμπτωμάτων, εγκεφαλικής δραστηριότητας, αυξημένης ευερεθιστότητας και κόπωσης.
Το Snus είναι ένας εξειδικευμένος καπνός που παράγεται στη Σουηδία. Το κύριο «πλεονέκτημά» του στην υψηλή περιεκτικότητα σε νικοτίνη. Η μέθοδος εφαρμογής αυτής της ουσίας είναι το μάσημα ή το πιπίλισμα, δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείται όπως τα κλασικά τσιγάρα.
Κατανοήστε πώς χρησιμοποιείται το snus και ποιο είναι το «κόλπο» του. Ο καπνός έρχεται σε χάρτινες σακούλες παρόμοιες με αυτές του τσαγιού. Όσο μεγαλύτερη είναι η συσκευασία, τόσο περισσότερη νικοτίνη εισέρχεται στο στομάχι και στην κυκλοφορία του αίματος, επομένως οι αρχάριοι συνήθως ξεκινούν με τις μικρότερες μερίδες.
Το φάρμακο χρησιμοποιείται ως εξής – η τσάντα τοποθετείται κάτω από το άνω χείλος μεταξύ των δοντιών και του μάγουλου. Ένα άτομο απορροφά τον καπνό καταπίνοντας το σάλιο ή φτύνοντάς το. Ένα φακελάκι είναι αρκετό για 10-30 λεπτά ανάλογα με τον όγκο. Η νικοτίνη εισέρχεται στο σώμα σχεδόν αμέσως και απορροφάται μέσω της βλεννογόνου μεμβράνης και του στομάχου.
Το αποτέλεσμα της χρήσης διαρκεί 30-40 λεπτά και μετά η διαδικασία επαναλαμβάνεται ξανά. Συχνά, οι κατασκευαστές προσθέτουν διάφορες γεύσεις και άλατα στο μείγμα καπνού.
Κατά τη χρήση του, τυλίγεται ο καπνός σε μπαλάκια και απλά τοποθετούνται κάτω από το πάνω χείλος τους. Αυτή η μέθοδος χρήσης επιταχύνει τον κορεσμό του σώματος με νικοτίνη κατά 15-20%. Δεν καταπίνονται οι μπάλες – απλώς πετιούνται ή φτύνονται, καθώς η ουσία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή τροφική δηλητηρίαση.
Ιστορικά, ο μασητικός καπνός χρησιμοποιήθηκε στην Ευρώπη και τη Ρωσία ήδη από τον 18ο αιώνα, αλλά δε «ρίζωσε» και σταδιακά αυτή η συνήθεια έφυγε από τη μόδα.
Βρήκε την αναγέννησή του στα μέσα του 20ου αιώνα, αφού πολλές χώρες άρχισαν να ακολουθούν μια επιθετική πολιτική διακοπής του καπνίσματος και αύξησης της τιμής των τσιγάρων.
Οι διαφημιστές το προβάλλουν ως εργαλείο που θα βοηθά στο να κοπεί το κάπνισμα, αλλά στην πραγματικότητα το snus είναι πιο βλαβερό από τα συμβατικά τσιγάρα, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε νικοτίνη και άλλες καρκινογόνες ουσίες.
Το snus είναι κακό
Το μάσημα του καπνού ή το τσιγάρο; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι πολύ απλή: και τα δύο αυτά στοιχεία είναι δηλητήριο και θεωρούνται ναρκωτικά. Η νικοτίνη είναι ένα ισχυρό αλκαλοειδές, που δρα στους υποδοχείς του εγκεφάλου και είναι πολύ εθιστικό (σχεδόν το ίδιο με την κοκαΐνη).
