Γιώργος Αρκουλής
Όποτε πιάνει ξαφνική βροχή και με βρίσκει στον δρόμο ανέτοιμο να την αντιμετωπίσω, πάει ο νους μου στον υπέροχο Γιάννη Σπανό και στον εξαίρετο Μάνο Ελευθερίου, θα καταλάβατε ήδη γιατί. Διότι, στέκοντας σε κάποιο σημείο για να μη βραχώ, σιγοσφυρίζω το μοναδικό σε τρυφερότητα και μελαγχολία ερωτικό τραγούδι «Κάτω απ’ τη μαρκίζα», που έμεινε στο πάνω ράφι της δισκογραφίας από την καταπληκτική Βίκυ Μοσχολιού. έχει διατυπωθεί άποψη από ειδικό του ελληνικού τραγουδιού (που μάλιστα αποφεύγει τον γελοίο διαχωρισμό σε λαϊκό και…έντεχνο) ότι αυτό το τραγούδι δεν τόλμησαν να αγγίξουν σε δεύτερη ‘επίσημη’ εκτέλεση –δηλαδή σε ολοκληρωμένο δίσκο- νεότερες ερμηνεύτριες, γιατί δεν τολμούν. Κάτι που έχουν κάνει σωρηδόν (βγάζοντας καλό μεροκάματο) με το «Ανθρωποι μονάχοι» του Γιάννη Καλαμίτση σε μουσική επίσης του Σπανού. Του εκπληκτικού συνθέτη που μας άφησε χθες στα 85 του, προκειμένου να πάει να συναντήσει μερικούς από των συντροφιά του έργου του, που ήδη σημειώθηκαν. Διαβάζοντας τα σύντομα βιογραφικά χθες σε διάφορα σάϊτ (και στο zougla.gr φυσικά), θυμήθηκα ότι ο Σπανός μας χάρισε μερικά από τα πιο λαμπερά διαμάντια της ελληνικής μουσικής μας κληρονομιάς: από τις τρεις «Ανθολογίες» του για το «Νέο Κύμα», την «Οδό Αριστοτέλους», το «Στην Αλάνα», το «Μια Κυριακή» με τον συγκλονιστικό Γρηγόρη Μπιθικώτση, μέχρι κομμάτια σε στίχους όχι διάσημων στιχουργών, όπως το «Αγάπη δίκοπη» του Αντώνη Παπαδόπουλου ή το «Εσύ βαρέθηκες νωρίςς» που έντυσε με την φωνή του ο μέγιστος λαϊκός τροβαδούρος Δημήτρης Μητροπάνος.
Το έχω ξαναγράψει. Ο Γιάννης Σπανός, με το πλούσιο έργο του, την ποικιλία της μουσικής του (τα τσιφτετέλια που έγραψε θεωρούνται πρώτης κλάσης) ανήκει στην πρώτη γραμμή των Ελλήνων συνθετών. Κι’ αυτό το επισημαίνω διότι πιθανώς οι νέοι μας σήμερα να μην έχουν υπόψη τους το μέγεθος, την σημασία και την ποιότητα του έργου του. Όμως, με την ευκαιρία θα πληροφορηθούν κάτι που μου είχε αφηγηθεί (πριν από…δεκαετίες) ο λάτρης του γαλλικού τραγουδιού Γιάννης Διακογιάννης: ότι ο Σπανός ήταν σπουδαίος μουσικός, και υπέροχος πιανίστας αρκετά πριν επιστρέψει στην Ελλάδα για να κάνει καριέρα. Στο Παρίσι, τέλη της δεκαετίας του’ 50, μπορούσε κάποιος να τον απολαύσει στο πιάνο να συνοδεύει την Πατασού στις πρώϊμες μελωδίες του. Αυτές που άφηναν τα δείγματα ενός σπουδαίου δημιουργού στα μπιστρό της Μονμάρτρης ή στα μουσικά καφέ της ανατολικής όχθης του Σηκουάνα. Ηταν η εποχή που η Γαλλία με την Πιαφ, τον Ασναβούρ, την Ζιλιέτ Γκρεκό, τον Ζιλμπέρ Μπεκό, την Δαλιδά, τον Σερζ Ρεζιανί και την Πατασού, μάθαιναν την Ευρώπη να ακούει το σημαντικό τραγούδι.
ΥΓ: Ο τίτλος της βινιέτας αυτής της καθημερινής στήλης, είναι δανεισμένος από στίχο της Μαρίνας Λαμπράκη, τον οποίο μελοποίησε ο Γιάννης Σπανός σε κομμάτι που τραγούδησε αισθαντικά ο Κώστας Καράλης: «Είναι ν’ απορείς». Τους ευχαριστώ!
